W przedsiębiorstwach obserwuje się wzrost poziomu świadomości i akceptacji konieczności zwiększenia wolumenu i intensywności nakładów na edukację i szkolenia pracowników. Wspomniane zjawisko wynika z faktu, że w starzejących się społeczeństwach Europy, przy intensywnym postępie technologicznym i organizacyjnym pojawia się fenomen rozszerzenia zakresu i długości aktywności zawodowej oraz rozbudowę oczekiwań pracowników odnośnie jakości życia. Wzrostowi poziomu akceptacji konieczności zwiększenia nakładów na edukację i szkolenia pracowników towarzyszą nowe wyzwania, polegające głównie na konieczności przedefiniowania podejścia do finansowania i oceny wyników. Efektywnościowy punkt widzenia, przy ocenie celowości nakładów na edukację i szkolenia w przedsiębiorstwie rodzi konieczność odejścia od tradycyjnego systemu finasowania zasobów i przejście do proefektywnościowo zorientowanego finansowania efektów. Innymi słowy, zamiast dotychczasowego płacenia za uczenie, firmy chcą płacić za nauczenie. Oznacza to, że finansujący edukację i szkolenia oceniając szkolenie zadaje pytanie o poprawę efektywności firmy; o to, na ile wzrost kwalifikacji pracowników ułatwia osiąganie celów organizacji. Z drugiej strony, ocena od strony uczestników zawiera pytanie o skuteczność działań oferenta przedsięwzięć edukacyjnych i szkoleniowych. Dotychczasowa praktyka polegała na tym, że często ocena efektywności i skuteczności treningu nie wychodziła poza ankietowy pomiar poziomu satysfakcji i samooceny uczestników. To powoduje, że obserwuje się presję ilościową, której towarzyszy niedostateczna troska jakościowa oraz nieumiejętność stosowania nowoczesnych technik pomiaru efektu kształcenia. W efekcie, wielu przedsiębiorców traktuje szkolenia i edukację swoich pracowników, jako koszt i zakłócenie funkcjonowania. Jest to spowodowane tym, że nie widać bezpośredniego efektu inwestycji w przyszły rozwój firmy. Dodatkowo, obserwuje się obawę menedżerów przed zagrożeniami w postaci roszczeń płacowych, ucieczki wyszkolonych pracowników do firm konkurentów, lub nadmiernego usamodzielnienia pracownika. W opracowaniu zaprezentowano i przedyskutowano nowoczesne techniki pomiaru efektywności nakładów na edukację i szkolenia. Lista metod obejmuje analizę opartą o cele, ocenę ukierunkowaną, ocenę systemową, ocenę sądową, oraz ocenę poprzedzającą program. (abstrakt oryginalny)