Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Abuzywność postanowień umownych w zakresie świadczeń oraz definiowania wypadku ubezpieczeniowego w treści umów ubezpieczenia na życie

100%

Szczepańska M.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2017

|

nr 2

27-40

W artykule została zaprezentowana analiza przykładowych postanowień o.w.u. w ubezpieczeniach na życie odnoszących się do takich zagadnień jak: świadczenie wykupu, opłaty likwidacyjne oraz zdefiniowanie wypadku ubezpieczeniowego w kontekście charakteru prawnego ubezpieczenia na życie. W przedmiotowym opracowaniu szczególną rolę poświęcono problematyce abuzywności postanowień umownych w zakresie opłat likwidacyjnych i wartości wykupu oraz postanowieniom dotyczącym ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu ryzyk, które wystąpiły przed zawarciem umowy ubezpieczenia. (abstrakt oryginalny)

2

Klauzule abuzywne a konsument. Wybrane środki ochrony przed niedozwolonymi klauzulami

100%

Tabeńska J., Makowski Ł.

Studia Zarządzania i Finansów Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

|

2015

|

nr 8 Zarządzanie zasobami ludzkimi - aspekty ekonomiczne i socjologiczne

37-59

Niniejszy artykuł porusza problematykę ochrony praw konsumenckich i niedozwolonych postanowień, które niejednokrotnie stosowane są w umowach zawieranych z konsumentami. Przedstawia działania zmierzające do ochrony konkretnego konsumenta przed skutkami niekorzystnych dla niego postanowień umowy na podstawie obowiązujących przepisów prawa cywilnego.(abstrakt oryginalny)

3

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania (perspektywa konstytucyjnoprawna)

100%

Dubiński Ł.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2018

|

nr 3 (93) Opodatkowanie przedsiębiorstw

17-26

Cel - Celem artykułu jest analiza prawnej regulacji tzw. klauzuli antyabuzywnej z uwzględnieniem konstytucyjnych wymogów dotyczących konstruowania przepisów prawa podatkowego. Metodologia badania - Analiza piśmiennictwa i orzecznictwa, badanie dokumentów źródłowych. Wynik - Prawne ujęcie klauzuli antyabuzywnej pozostawia szeroki margines swobody organom skarbowych dla oceny prawnych skutków czynności podatników. Przyczyną tego stanu rzeczy i jednocześnie kluczową wadą przedstawionej regulacji prawnej jest oparcie jej konstrukcji o pojęcia niedookreślone, które zostały użyte nawet w przepisach mających charakter definicyjny. W konsekwencji, polska regulacja klauzuli antyabuzywnej pozostaje niewątpliwie w sprzeczności z art. 2 ustawy zasadniczej mówiącym o demokratycznym państwie prawnym. Oryginalność/wartość - Wartością artykułu jest zidentyfikowanie problemów, które mogą się pojawić w toku interpretacji przepisów określających zasady stosowania klauzuli antyabuzywnej. Ponadto, wykazano niezgodność analizowanych rozwiązań z konkretnymi wymogami konstytucyjnymi. (abstrakt oryginalny)

4

Administracyjnoprawne zatwierdzenie wzorca umownego a dopuszczalność kontroli abuzywności jego treści - uwagi na tle wyroku Sądu Najwyższego z 9.08.2018 r. (V CSK 413/17)

100%

Słotwiński S.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2019

|

nr 10

33-38

W glosie poruszono problematykę wpływu zatwierdzenia regulaminu gry hazardowej przez właściwy organ administracji publicznej na możliwość kontroli abuzywności treści tego regulaminu. Rozważania rozpoczęto od kwestii kluczowej dla podjętego zagadnienia, a zatem przedstawiono definicję wzorca umownego oraz jego kwalifikacji prawnej. Na tej podstawie uzna- no regulamin gry hazardowej za szczególny typ wzorca umownego, który nadaje aktualności - pomijanemu obecnie - podziałowi na wzorce normatywne oraz nienormatywne, w tym na wzorce kwalifikowane i niekwalifikowane. Ponadto w prowadzonych rozważaniach posłużono się porównaniem regulacji o grach hazardowych z rozwiązaniami przyjętymi w prawie energetycznym i prawie telekomunikacyjnym w zakresie kontroli wstępnej treści stosowanych na tych rynkach wzorców umownych dla wykazania niedoskonałego stanu normatywnego przy grach hazardowych. Ostatecznie prowadzone analizy pozwoliły wykluczyć uznanie przepisów o grach hazardowych za lex specialis względem regulacji art. 384-385 4 k.c.(abstrakt oryginalny)

5

Klauzule abuzywne i system ich kontroli w prawie włoskim : analiza na przykładzie działalności ubezpieczeniowej

100%

Ostrowska M.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2017

|

nr 1

57-68

Niniejszy artykuł stanowi opracowanie zagadnienia instytucji klauzul abuzywnych i systemu ich kontroli w prawie włoskim z elementami odniesień do tej problematyki w obszarze działalności ubezpieczeniowej. Obowiązujące w tym zakresie włoskie regulacje w dużej mierze zawdzięczają swój obecny kształt i specyfikę konieczności implementacji europejskich dyrektyw harmonizujących prawo konsumenckie. Podwójna regulacja oraz wielość instrumentów ochronnych tworzą razem mechanizm kompleksowej ochrony adresowanej nie tylko do konsumentów, lecz również do przedsiębiorców, wyprzedzając tym samym znane polskiemu systemowi prawnemu myślenie o ochronie równowagi kontraktowej. Celem artykułu jest zatem ukazanie - nieco odmiennej od polskiej - koncepcji pojęcia niedozwolonych postanowień umownych oraz mechanizmu ich zwalczania. (abstrakt oryginalny)

6

Problematyka postanowień niedozwolonych w umowach ubezpieczenia w prawie hiszpańskim

100%

Ziemiak M. P.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2017

|

nr 1

47-56

Artykuł ma na celu zaprezentowanie ustawodawstwa hiszpańskiego regulującego materię postanowień niedozwolonych, ze szczególnym uwzględnieniem umowy ubezpieczenia. W pierwszej kolejności została omówiona ustawa z 1980 roku o umowie ubezpieczenia, w szczególności jej artykuł 3. Przepis ten przewiduje bowiem ogólny zakaz stosowania przez ubezpieczycieli postanowień niekorzystnych dla ubezpieczających. Następnie przeanalizowano najważniejsze akty prawa Hiszpanii normujące ochronę konsumenta. Uwagę skupiono przede wszystkim na gruntownie znowelizowanej w 2007 roku ustawie powszechnej nr 26/1984 o ochronie konsumentów i użytkowników (Ley General para la Defensa de los Consumidores y Usuarios). W artykule przytoczono też wybrane orzecznictwo sądów hiszpańskich. (abstrakt oryginalny)

7

Niedozwolone postanowienia umowne w ogólnych warunkach ubezpieczeń w świetle obserwacji Rzecznika Ubezpieczonych oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych

100%

Zakolska J.

Rozprawy Ubezpieczeniowe

|

2007

|

nr 1(2)

25-35

Z dniem 1 lipca 2000 r. weszły w życie zmiany w kodeksie cywilnym wynikające z ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. nr 22, poz. 271). W wyniku tych zmian do tytułu III księgi trzeciej k.c. ("Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych") wprowadzone zostały przepisy, które polepszyły sytuację konsumentów w porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym. Podstawą wcześniejszego systemu ochrony konsumentów były wydawane na podstawie art. 384 k.c. (również zmienionego tą nowelizacją) ogólne warunki umów konsumenckich w formie rozporządzeń Rady Ministrów. Obecnie podstawą ochrony konsumentów są wyłącznie zasady wynikające z ustaw, a zwłaszcza z ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. nr 141, poz. 1176). Celem tej ustawy było dostosowanie polskiego prawa do standardów unijnych w zakresie ochrony konsumentów. O ile na podstawie dotychczasowego art. 3852 § 1 (dodanego przez art. 1 pkt 56 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny - Dz.U. nr 55, poz. 321) możliwe było jedynie wystąpienie jednej ze stron umowy do sądu o uznanie za bezskuteczne ogólnych warunków umów, wzoru umowy lub regulaminu, jeżeli zastrzegają one dla strony, która je zastosowała, rażąco nieuzasadnione korzyści - o tyle zmiany, o których mowa na początku, wprowadziły do ustawodawstwa polskiego pojęcie niedozwolonych postanowień umownych, nie wiążących konsumenta. Zgodnie z treścią art. 3851 § 1 k.c., niedozwolone postanowienia umowne są to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. (fragment tekstu)

8

Nieważność umowy kredytu denominowanego i indeksowanego - wnioski z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości

100%

Sikorski G., Zejda M.

Przegląd Prawa Handlowego

|

2021

|

nr 7

29-34

Tematem opracowania jest przedstawienie głównych argumentów zawartych w wyroku Trybunału Sprawiedliwości zapadłym na skutek zapytania prejudycjalnego sądu polskiego (sprawa C-260/18, Kamil Dziubak i Justyna Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International AG) przemawiających za ewentualnym stwierdzeniem nieważności umowy kredytu denominowanego lub indeksowanego zawierającej klauzule nieuczciwe. Autorzy wskazali też na warunki, które Trybunał Sprawiedliwości uważa za konieczne do spełnienia, aby taka umowa została utrzymana w mocy. Możliwe jest to w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, jeśli luki powstałe w umowie na skutek usunięcia z nich klauzul abuzywnych można zastąpić przepisami dyspozytywnymi lub innymi, na co strony się zgadzają. Drugi taki przypadek zachodzi wówczas, gdy konsument godzi się na związanie umową zawierającą klauzule nieuczciwe, bo jest to dla niego korzystniejsze niż stwierdzenie jej nieważności. W ostatniej części artykułu autorzy stawiają do dyskusji temat ewentualnych innych podstaw, które mogłyby posłużyć stwierdzeniu nieważności umowy.(abstrakt oryginalny)

9

Wpis postanowienia umowy do rejestru klauzul abuzywnych - prawomocność orzeczenia

100%

Kościelniak M.

Rozprawy Ubezpieczeniowe

|

2014

|

nr 1(16)

80-93

Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie wątpliwości, które dotyczą prawomocności wpisu danego postanowienia do rejestru klauzul niedozwolonych. Zarówno doktryna prawnicza, jak i orzecznictwo Sądu Najwyższego nie wypracowały jednolitych standardów oraz nie określiły jednoznacznie skutków wpisu postanowienia do rejestru klauzul niedozwolonych. Jedno stanowisko zakłada, iż wpis do rejestru klauzul niedozwolonych rodzi skutek w postaci prawomocności rozszerzonej takiego wyroku i dotyczy również osób trzecich, niebiorących udziału w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Istnieje jednak stanowisko odmienne, które wskazuje, że wpis danego postanowienia nie wyklucza możliwości wytoczenia wobec innego przedsiębiorcy ponownego powództwa o uznanie takiej klauzuli za niedozwoloną. Konieczne w tym zakresie są kompleksowe rozwiązania systemowe, które zwiększą przejrzystość rejestru klauzul abuzywnych oraz ułatwią pracę sądów. W artykule opisano również pozostałe skutki (procesowe oraz publicznoprawne) wpisu danego postanowienia do rejestru. Wykorzystanie przez danego przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami postanowienia tożsamego z wpisanym do rejestru klauzul abuzywnych (lub podobnego do niego) stanowi w świetle ustawy o ochronie konkurencji konsumentów praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Stosowanie przez przedsiębiorców takich praktyk usankcjonowane jest karą pieniężną. (abstrakt oryginalny)

10

Klauzule abuzywne w polskim obrocie ubezpieczeniowym. Ocena mechanizmów ochrony konsumenta w Polsce na tle rozwiązań niemieckich i francuskich

100%

Ziemiak M. P.

Rozprawy Ubezpieczeniowe

|

2008

|

nr 1(4)

97-108

Pojęcie postanowienia niedozwolonego (zwanego zamiennie "klauzulą abuzywną") pojawiło się na gruncie polskiej cywilistyki stosunkowo niedawno, bo w roku 2000. Do k.c. i k.p.c. wprowadziła je ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności wyrządzonej przez produkt niebezpieczny. Polski ustawodawca dokonując implementacji unijnej Dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, zdecydował się na przyjęcie sądowego systemu ochrony polskiego konsumenta przed skutkami stosowania przez profesjonalistów postanowień niedozwolonych. Wyróżniamy 2 podsystemy kontroli takich postanowień, a mianowicie kontrolę incydentalną (art. 385¹-385³ k.c.) postanowień wzorca lub umowy oraz kontrolę abstrakcyjną postanowienia wzorca umownego w trybie art. 47936 do 47945 k.p.c. System sądowy jest natomiast wspomagany oraz niejako "sprzężony" z systemem kontroli administracyjnej - chodzi tu głównie o kompetencje Prezesa UOKiK oraz nadzoru ubezpieczeniowego, wyrażające się m.in. kontrolą stosowanych przez przedsiębiorców wzorców umownych. Niniejszy artykuł jest próbą syntetycznej oceny przyjętych w Polsce rozwiązań prawnych, pod kątem ich praktycznego zastosowania przez konsumenta oraz przedstawieniem najbardziej interesujących instytucji w systemach prawnych Francji i Niemiec w zakresie problematyki postanowień niedozwolonych. (fragment tekstu)

11

Między obyczajem a wiarą, czyli o niektórych problemach definiowania klauzul abuzywnych

100%

Zaradkiewicz K.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2013

|

nr 1 Niedozwolone postanowienia umowne w umowach ubezpieczenia

13-29

Prawo konsumenckie w jego dzisiejszym kształcie rozwija się i ewoluuje od kilkudziesięciu lat. Z pewnością nawet ogólne zasady i konstrukcje w tej dziedzinie nie zostały dotychczas ostatecznie ukształtowane. Prawo konsumenckie postrzegane jest jako zespół norm stanowiących narzędzie ingerencji ustawodawcy w sferę stosunków prywatnoprawnych między profesjonalistami a podmiotami działającymi poza zakresem działalności gospodarczej lub zawodowej. Instrumenty mające zapewnić ochronę tych ostatnich - konsumentów, określanych zwykle jako tzw. słabsza strona umowy - są różnorodne, chociaż w zasadzie mieszczą się w ramach kilku ogólnych kategorii, z których najistotniejsze znaczenie z perspektywy obu zainteresowanych stron mają te wpływające na treść łączącego je stosunku obligacyjnego.(fragment tekstu)

12

Praktyczne problemy z ustaleniem abuzywności klauzul w umowach ubezpieczenia

100%

Paczkowski P.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2013

|

nr 1 Niedozwolone postanowienia umowne w umowach ubezpieczenia

43-56

W doktrynie prawa cywilnego podkreśla się, że abuzywność postanowienia umowy zachodzi wówczas, gdy postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz gdy na skutek owej sprzeczności dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumenta, przy czym oba te warunki muszą nastąpić łącznie.2 Pojęcie dobrych obyczajów nie jest rozumiane jednolicie, niemniej wydaje się, że należy je interpretować przez pryzmat uczciwości, lojalności i poszanowania drugiej strony umowy.()

13

Warunki wznowienia ochrony ubezpieczeniowej w kontekście klauzul abuzywnych

100%

Tarasiuk-Flodrowska A., Romanowski B.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2013

|

nr 1 Niedozwolone postanowienia umowne w umowach ubezpieczenia

71-83

Wznowienie ochrony ubezpieczeniowej to jedna z kwestii, które w ostatnim okresie wielokrotnie podnoszono na forum rynku ubezpieczeniowego. Problematyka ta stała się szczególnie istotna od czasu wydania przez Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej jako "SOKiK") w dniu 14 marca 2011 r. wyroku o sygn. akt XVII AmC 2050/091, który uznał postanowienia regulujące warunki wznowienia ochrony ubezpieczeniowej w ramach produktu jednego z ubezpieczycieli za niedozwolone postanowienie umowne. Z uwagi na charakter postanowień ogólnych warunków ubezpieczyciela - problem stał się istotny dla całego rynku ubezpieczeniowego w Polsce. Nie bez przyczyny.(fragment tekstu)

14

Zasadność opłat likwidacyjnych w ubezpieczeniach na życie z UFK - wymiar ekonomiczny i aktuarialny

100%

Wiśniewski M.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2013

|

nr 1 Niedozwolone postanowienia umowne w umowach ubezpieczenia

101-111

Referaty wygłaszane w czasie tej konferencji, z oczywistych względów, koncentrują się na prawnych aspektach klauzul abuzywnych w umowie ubezpieczenia. Autor niniejszej prezentacji jest ekonomistą i ma zawodową skłonność do dostrzegania zupełnie innych aspektów wszelkich regulacji prawnych. Pomija pytanie, w jakim stopniu nowa regulacja jest zakorzeniona w doktrynie prawa i w jakim zakresie jest spójna z obowiązującymi przepisami prawa. Stawia natomiast pytanie, w jakim stopniu nowa regulacja zmienia funkcjonowanie rynku, a w szczególności rozkład korzyści uzyskiwanych przez uczestników wymiany rynkowej.(fragment tekstu)

15

Złożenie przez konsumenta oświadczenia o braku następczej zgody na stosowanie wobec niego klauzul abuzywnych jako podstawa powództwa opozycyjnego

100%

Lipiarz P.

Palestra : pismo Adwokatury Polskiej

|

2024

|

nr 2(795)

51-62

Celem artykułu jest rozważenie, czy złożenie przedsiębiorcy przez konsumenta oświadczenia o braku następczej zgody na stosowanie wobec niego klauzul abuzywnych po powstaniu tytułu egzekucyjnego może być podstawą powództwa opozycyjnego i czy podniesienie tego zarzutu jest możliwe z uwagi na wskazaną w art 840 §1 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego prekluzję. (abstrakt oryginalny)

16

Klauzule abuzywne

84%

Springer A.

Gazeta Bankowa

|

2006

|

nr 13

9-10

Klazule abuzywne według UOKiK to postanowienia niedogodne dla konsumenta, stawiające go w nierównoprawnej pozycji lub pozbawiające go przyznanych ustawowo uprawnień. Banki oraz instytucje parabankowe powszechnie stosują wzorce umów, których postanowienia są narzucane klientowi w ramach procedur stosowanych przez bank. Klient ma dwa wyjścia- może taką umowę albo przyjąć, albo w całości odrzucić.

17

Klauzule antyabuzywne w międzynarodowym unikaniu opodatkowania

84%

Bryndziak S.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2016

|

nr 5 (83) Cz.1 Opodatkowanie przedsiębiorstw

79-86

Cel - Celem artykułu jest prezentacja środków antyabuzywnych, to jest mechanizmów prawnych stosowanych w celu zwalczania niedozwolonego użycia i wykorzystywania przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści podatkowych. Metodologia badania - Jako metodę badawczą wykorzystano studia literaturowe. Wynik - Wynikiem niniejszego artykułu są wnioski de lege ferenda w zakresie potencjalnych możliwości uszczelniania polskiego systemu podatkowego. Oryginalność/wartość - Artykuł prezentuje wartości poznawcze w zakresie sposobów i technik ograniczania nadużywania przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W opracowaniu przedstawiono podstawowe narzędzia zwalczania agresywnego planowania podatkowego zarówno na gruncie regulacji wewnętrznych, jak i postanowień umownych. (abstrakt oryginalny)

18

Zagadnienia opłat i prowizji bankowych

84%

Korzusznik H., Michalska H.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

|

2013

|

49 nr 4 Być, mieć czy władać?

467-480

W prezentowanym artykule autorzy podjęli próbę przybliżenia wybranych aspektów opłat i prowizji w sektorze bankowym w Polsce. Skoncentrowano się na następujących kwestiach: sfera regulacji opłat i prowizji, poziom i struktura opłat i prowizji, opłaty interchange w transakcjach bezgotówkowych, prowizje i opłaty związane z rozliczeniami pieniężnymi, abuzywne klauzule umowne a opłaty i prowizje za usługi bankowe. Ponadto zwrócono uwagę na problematykę klauzul niedozwolonych, które spotyka się w umowach funkcjonujących na rynku bankowym. Jest to stosunkowo rzadko wykorzystywany instrument ochrony interesów słabszej strony stosunków prawnych między profesjonalistą a konsumentem. Wydaje się, iż z uwagi na skalę rozwoju usług bankowych zagadnienie opłat i prowizji powinno być przedmiotem stałych analiz prowadzonych przez liczne, funkcjonujące w sferze ochrony konsumenta, wyspecjalizowane podmioty.(abstrakt oryginalny)

19

Klauzule abuzywne w obrocie nieruchomościami

84%

Chochowski K.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2009

|

nr 1(12)

23-33

Niniejszy artykuł prezentuje rozważania w przedmiocie stosowania przez deweloperów klauzul niedozwolonych. Stanowi próbę określenia istoty klauzul niedozwolonych oraz wskazania tych z nich, które są najczęściej stosowane przez przedsiębiorców na rynku nieruchomości. Przedstawia również zagadnienie kontroli niedozwolonych klauzul stosowanych przez deweloperów na rynku nieruchomości i sposoby przeciwdziałania im. Artykuł ten poddaje ponadto analizie kompetencje Prezesa UOKiK w przedmiocie zwalczania klauzul abuzywnych, które przyznane mu zostały na mocy nowo uchwalonej ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta.(abstrakt oryginalny)

20

Teoria salda czy teoria dwóch kondykcji? Zasady rozliczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego

84%

Węgrzynowski Ł.

Przegląd Prawa Handlowego

|

2021

|

nr 5

33-41

Już od wielu lat sprawy frankowe zajmują eksponowane miejsce na wokandach polskich sądów. Źródłem sporów prawnych jest kredyt we franku szwajcarskim (CHF). Jest to kredyt wyrażony (w tej lub innej postaci) w walucie obcej, jednak (przynajmniej wyjściowo) spłacany w walucie polskiej. Wskutek gwałtownego wzrostu kursu CHF nastąpiło całkowite zwichnięcie pierwotnej relacji świadczeń stron, co wywołało falę spraw sądowych dotyczących kredytów w CHF. Sprawy frankowe rodzą liczne trudności w praktyce orzeczniczej. Chodzi zwłaszcza o ocenę skutków stwierdzenia abuzywności poszczególnych postanowień umownych czy zasady rozliczeń stron w związku z nieważnością umowy albo abuzywnością klauzul indeksacyjnych (denominacyjnych). Pojawia się tu szereg kwestii natury szczegółowej (np. wyłączenia z art. 411 Kodeksu cywilnego czy dopuszczalność wynagrodzenia za korzystanie z kapitału). Kluczowe na ten moment wydaje się jednak rozstrzygnięcie, czy w razie nieważności umowy kredytu albo abuzywności klauzul indeksacyjnych (denominacyjnych) rozliczenie stron powinno nastąpić na podstawie teorii salda czy teorii dwóch kondykcji. Właśnie to zagadnienie jest przedmiotem niniejszego opracowania. (abstrakt oryginalny)