Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Estymacja kosztów wytwarzania produktów konwersji węgla

100%

Zapart L., Ściążko M., Dreszer K.

Polityka Energetyczna

|

2009

|

12

|

z. 2

645-657

Wybór opcji technologii konwersji węgla ukierunkowanej na wytwarzanie energii elektrycznej, wodoru, metanolu oraz paliw płynnych zasadniczo musi być związany z jego zgazowaniem. W pracy przedstawiono metody oraz wyniki szacowania kosztów eksploatacji instalacji dla wybranych układów technologicznych, z uwzględnieniem kosztów usuwania, transportu i magazynowania dwutlenku węgla a także kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2. Koszty eksploatacyjne instalacji obejmują: koszty operacyjne niepaliwowe (stałe i zmienne), koszty kapitałowe, koszty węgla, koszty transportu, składowania i monitoringu CO2. Estymacja kosztów została przeprowadzona z dokładnością jak dla studium przedrealizacyjnego (pre-feasibility), tj. š 30 %. Rachunek kosztów sporządzono dla dwóch scenariuszy: a) scenariusz 1 - przewidujący, w świetle prognozowanych zmian dotyczących praw do emisji CO2, zakup 100 % uprawnień do emisji dwutlenku węgla; b) scenariusz 2 - przewidujący budowę instalacji usuwania, transportu i składowania CO2. (abstrakt oryginalny)

2

Rural Houses Heating Costs

100%

Manteuffel Szoege H.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego

|

2008

|

3(18)

59-69

Average full (including capital, operation and maintenance costs) annual heating costs in a standard family house with 180 m2 of floor surface are compared for various heating systems under the Polish economic conditions. The compared heating technologies comprise water to water and ground loop heat pumps with both vertical and horizontal loops, a liquid gas combustion furnace, an earth gas combustion furnace, a coal combustion furnace, a straw combustion furnace, a wood combustion furnace and an electric stove. A sensitivity analysis with regard to the interest rate and the value of owner's work did not change the general conclusion that in most cases heat pumps were the cheapest, while oil and coal burning furnaces or an electric boiler the most expensive solutions. The cost of own labour was decisive for the appraisal of labour intensive systems. (original abstract)

3

Zarys koncepcji i metod zintegrowanego planowania w rozwoju energetyki

100%

Krawiec F.

Materiały i Prace Instytutu Funkcjonowania Gospodarki Narodowej

|

1997

|

74 (LXXIV)

113-132

Autor przedstawił nową koncepcję zintegrowanego planowania zasobów, która powstała po zmianach głównie w sektorze elektroenergetycznym, na przełomie lat 70 i 80 w Stanach Zjednoczonych. Głównym celem tego systemu jest dostarczenie klientom zamówionej przez nich energii na odpowiednim poziomie, po minimalnych kosztach i z najmniejszym niekorzystnym skutkiem dla środowiska naturalnego. W tym systemie wykorzystuje się także opcje DSM (Demand Side Management), która modyfikuje obciążenia odbiorców i/lub redukuje ilość zużywanej energii. Autor przedstawił także metody w planowaniu DSM. Jego zdaniem wprowadzenie IRP (Integradet Resource Planning) w polskich przedsiębiorstwach energetycznych wymaga zmodernizowania prawa energetycznego w zakresie racjonalizacji wykorzystania energii, nowego systemu taryfikacji, regulacji działalności przedsiębiorstw energetycznych oraz planowania DSM.

4

Evaluation of reliability and corresponding financial implications of maintaining autonomous systems of energy supply

75%

Kaplun V., Litvine I.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2013

|

nr 1

175-184

The proposed solution increases the power efficiency of local energy sys-tem. The construction of the autonomous electrical power system is based on regularities of structures and algorithms with different sources (traditional and renewable), stochastic nature of their operation in interrelation with the general power grid by analyzing the reliability and costs of such systems. (author's abstract)

5

Wpływ sekwestracji geologicznej na koszty wytworzenia energii w elektrowniach węglowych i gazowych

75%

Stopa J., Kosowski P.

Polityka Energetyczna

|

2005

|

T. 8, spec. 1

561-570

Rosnące zagrożenie efektem cieplarnianym, związane z gwałtownym wzrostem antropogenicznej emisji dwutlenku węgla staje się coraz poważniejszym problemem. W przypadku potwierdzenia się hipotezy o znacznym wpływie dwutlenku węgla na ocieplanie się klimatu, sekwestracja węgla stanie się koniecznością i najprawdopodobniej zostanie wymuszona na drodze administracyjnej. Koszty tej operacji poniosą konsumenci energii w postaci zwiększonych cen nośników energii (forma podatku) lub samej energii (opłaty za emisję lub koszty jej uniknięcia). Analiza przeprowadzona w artykule wskazuje na bardzo duży wzrost cen nośników energii w przypadku wprowadzenia podatku uzależnionego od kosztów sekwestracji. Opłata za emisję mają również duży wpływ na koszty wytwarzania energii. Przy dużym wzroście kosztów nadzieją dla sektora energetycznego opartego na węglu jest szybki rozwój technologii separacji i przechwytywania dwutlenku węgla, rozwój nowatorskich technologii spalania np. spalania w czystym tlenie oraz ścisła współpraca z sektorem naftowym np. poprzez wykorzystywanie dwutlenku węgla w procesach ulepszonych metod eksploatacji złóż ropy naftowej. (abstrakt oryginalny)

6

Řízení energetických procesů s cílem snížení nákladů firmy

75%

Novák Z., Zámečník R., Hromková L.

Intercathedra

|

2009

|

nr 25

107-111

The paper focus on energy processes, their management and possibility of cost savings. The target of the energy processes is defined. These processes belong to supply processes as the one of the part of process splitting (main/core, control and supply). The paper describes processes with the view to their inputs (energy medium), owners, information and the final customer. The next view considers organisation structure and processes passing through it.(original abstract)

7

Economic Models to Evaluate Energy Costs: Are Externalities and Energy Accounting the Answer?

75%

Duckers L., Rogers T.

Central European Review of Economics and Management

|

2021

|

5

|

nr 3

33-50

Aim: In the context of climate change this paper explores the value of models for evaluating energy costs by considering energy accounting and externalities instead of capitalistic economics. Research methods: We test the hypothesis that the conventional economic model of the energy market can lead to inappropriate choices, and that those choices may be environmentally damaging. We examine energy accounting (energy return on energy investment), embodied energy and the incorporation of external costs as more valuable economic models. Findings: This paper reviews existing economic tools and examines modifications, which, when applied to energy provision or efficiency and conservation of energy applications, may give more accurate information about investment, return and environmental damage. Energy accounting of schemes should be a preliminary requirement for all proposed energy schemes. Externalities are less readily applied, but as the costs associated with renewable energy are becoming competitive in conventional economic terms, they are less valuable than energy accounting. Value of the paper: The paper concludes that a preliminary assessment of a proposed energy scheme should be undertaken using energy accounting and external costs to determine the true energy value. These models could be used to select the best environmental option. Indeed "energy uneconomic" schemes, which cost more energy than they deliver, should be abandoned in order to avoid unnecessary environmental damage. After this process, legislation and fiscal measures such as taxes and incentives could be applied to satisfy social and political imperatives. Examples of energy accounting in insulation and consideration of external costs in a proposed strategy to replace fossil-fuelled electrical generation in Indonesia are included in the paper. Limitations: We have not considered the serious question of finite fossil fuel resources and feel that this would be a profitable line of research.(original abstract)

8

Zróżnicowanie nakładów pracy i kosztów w sektorze odnawialnych źródeł energii

75%

Gostomczyk W.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2013

|

15

|

z. 4

122-127

Celem badań była ocena wpływu różnych rodzajów odnawialnych źródeł energii (OZE) na wzrost zatrudnienia i kształtowanie się kosztów wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i paliw transportowych. Na podstawie danych dostępnych w literaturze i badań własnych wykazano, że najwyższy potencjał pod względem kreacji nowych miejsc pracy ma rozwój technologii opartych na fotowoltaice. Analiza kosztów wytwarzania energii wykazała, że ze źródeł biomasy najniższe koszty uzyskuje się stosując jako surowiec słomę. Dotychczasowe tendencje wskazują, że w przyszłości OZE mogą być konkurencyjne cenowo w porównaniu do źródeł konwencjonalnych. (abstrakt oryginalny)

9

Technologiczne wyznaczniki kosztów wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w branży ciepłowniczej

75%

Łakomiak A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie

|

2018

|

nr 30

172-189

Celem badań jest określenie technicznych paramentów (wskaźników) wpływających na poziom oraz strukturę kosztów wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. W artykule poddano weryfikacji tezę, która brzmiała: kształtowanie wysokości kosztów jest możliwe przy uwzględnieniu wpływu, jaki wywierają na poziom kosztów parametry techniczne urządzeń wytwórczych. Do przeprowadzenia badania wykorzystano informacje dotyczące techniki i technologii pięciu przedsiębiorstw energetycznych - trzech elektrociepłowni, jednej ciepłowni i jednej elektrowni - oraz informacje o kosztach wytwarzania w pięciu okresach. Przedstawiono charakterystykę układów technologicznych i dokonano ich analizy porównawczej pod względem przemian energetycznych. Wyniki badań potwierdzają, że na wysokość kosztów wytwarzania ciepła i energii elektrycznej mają wpływ takie czynniki, jak: zastosowana technologia, będąca skutkiem wpływu czynników lokalizacyjnych, jakość spalanego paliwa podstawowego i sprawności wytwarzania powiązane ze wskaźnikiem skojarzenia.(abstrakt oryginalny)

10

Komparatystyka metod szacowania kosztów wytwarzania energii elektrycznej

75%

Skrodzka W.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie

|

2017

|

nr 28, t. 1

110-119

Metodyka analizy kosztów wytwarzania energii elektrycznej powinna uwzględniać cały okres życia elektrowni, obejmujący czas budowy i eksploatacji oraz ewentualne koszty związane z likwidacją obiektu. Koszty powinny obejmować całość poniesionych nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacyjnych wraz z kosztami oddziaływania na środowisko. Ich wartości należy sprowadzić do wspólnego momentu czasowego z uwzględnieniem rachunku dyskonta. Celem artykułu jest analiza porównawcza, ustalenie zależności, pokrewieństw, analogii pomiędzy metodologią szacowania kosztów wytwarzania energii elektrycznej stosowaną w Unii Europejskiej i USA. (abstrakt oryginalny)

11

Analiza kosztów zewnętrznych produkcji energii pierwotnej w Polsce w świetle unijnych celów środowiskowo-klimatycznych

75%

Skrodzka W.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 113

397-407

Koszty zewnętrzne wytwarzanie energii elektrycznej są obecnie najważniejszymi kryteriami środowiskowymi kształtującymi decyzje inwestycyjne w obszarze systemu elektroenergetycznego. Odnoszą się do ogółu negatywnych efektów związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej i cieplnej w jej wszystkich etapach technicznego procesu. Głównym celem artykułu jest analiza metodologii szacowania kosztów zewnętrznych produkcji energii pierwotnej oraz porównanie rocznej emisji gazów cieplarnianych powstałych w wyniku spalania paliw w przemyśle energetycznym w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej w świetle zmieniających się realiów prawnych.(abstrakt oryginalny)

12

Przyczyny powstania oraz podstawowe uwarunkowania reshoringu

75%

Marczak M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Współczesne Problemy Ekonomiczne. Globalizacja. Liberalizacja. Etyka

|

2014

|

nr 8

77-86

W artykule na przykładzie Chin oraz USA omówiono podstawowe ekonomiczne uwarunkowania związane z powrotem produkcji z krajów rozwijających się do krajów wysoko rozwiniętych. Wraz ze zmniejszaniem się różnic w kosztach pracy pomiędzy Chinami a USA w decyzjach o lokalizacji produkcji coraz większą rolę zaczyna odgrywać bliskość produkcji w odniesieniu do podstawowych rynków zbytu. Wzrost płac w chińskich fabrykach z jednej strony oznacza wzrost kosztów produkcji, z drugiej - prowadzi do wzrostu popytu wewnętrznego. To spowoduje występowanie dwu równoległych procesów: obok dalej postępującego offshoringu, pojawi się zjawisko reshoringu. Podstawą podjęcia decyzji o lokalizacji produkcji staje się teraz całkowity koszt produktu dostarczonego na podstawowy rynek zbytu.(abstrakt oryginalny)

13

Konkurencyjność odnawialnych źródeł energii

75%

Gostomczyk W.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2014

|

16

|

z. 5

55-61

Celem badań było wykazanie zróżnicowania kształtowania się kosztów wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i paliw transportowych. Wykorzystując dane dostępne w literaturze i badania własne wykazano, że na obecnym etapie rozwoju jedynie energia pochodząca z biomasy odpadowej jest w stanie konkurować z energią konwencjonalną. Dotychczasowe tendencje wskazują, że w przyszłości, dzięki postępowi technologicznemu OZE mogą być konkurencyjnie cenowo w porównaniu do źródeł konwencjonalnych. Do tego czasu wymagają wsparcia finansowego, aby nowe technologie można było zastosować w skali zapewniającej ich opłacalność. (abstrakt oryginalny)

14

Wartość produkcji a nakłady i koszty energii w rolnictwie

63%

Pawlak J.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2016

|

nr 1

80-96

W latach 2004-2014 koszt energii zużytej w rolnictwie polskim (w cenach bieżących) zwiększył się o 50,9%, a nakłady energii w TJ - zmniejszyły się o 6,9%. W tym samym czasie wartość (w cenach bieżących) produkcji globalnej rolnictwa wzrosła o 51,9%, produkcji końcowej - o 65,6%, produkcji towarowej - o 67,7%, a w cenach stałych - odpowiednio o 14,7, 19,4 i 23,5%. Wartość dodana brutto w cenach bieżących była o 61,7% większa niż w 2004 r., a w cenach stałych o 7,8% większa niż w 2004 r. Współzależność miedzy wartością produkcji a kosztami energii w rolnictwie (w cenach bieżących) jest dodatnia i najsilniej zaznaczona, gdy miernikiem produkcji rolniczej jest wartość dodana brutto. Dopasowanie modelu (funkcji liniowej) opisującego tę zależność, jest dobre lub zadowalające, zależnie od przyjętej kategorii produkcji rolniczej. Natomiast współzależność między wartością produkcji w cenach stałych a nakładami energii w TJ jest ujemna. Dopasowanie modelu jest w tym przypadku niezadowalające, niezależnie od przyjętej kategorii produkcji rolniczej.(abstrakt oryginalny)

15

Konkurencyjność europejskiego przemysłu ceramicznego a koszty energii

63%

Czechowski J.

Szkło i Ceramika

|

2014

|

nr 2

13-15

W artykule porównano ceny energii w Unii Europejskiej, USA, Chinach i Japonii i podkreślono istotny wpływ tych różnic na konkurencyjność. Przedstawiono główne cele polityki UE zmierzające do osiągnięcia konkurencyjności przemysłu i efektywności energetycznej. Na podstawie opracowanego przez Komisję Europejską raportu o cenach energii i kosztach porównano ceny energii dla sektorów ceramiki budowlanej i płytek ceramicznych. Przedstawiono główne kwestie stanowiska Unii Ceramicznej w sprawie pakietu odnoszącego się do klimatu i energii 2030 opracowanego przez Komisję Europejską. (abstrakt oryginalny)

16

The Attitudes of Young Polish Consumers Towards Energy Costs of Smart Products

63%

Grzesiuk A., Frąckiewicz E.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 156 Contemporary Management

199-214

Purpose: The attitudes of young Poles towards smart products and their relationship with the costs of energy supplying smart products are the main research objects in this paper. The smart products market is developing very dynamically, including both simple everyday utility products and durable goods with a significant unit value. The authors point out the existence of a cognitive gap regarding the connection between attitudes towards smart products and attitudes towards using electricity. The authors emphasize that the use of smart products requires universal access to the possibility of topping up these products. Design/Methodology/Approach: The research was conducted on a group of young Poles in 2021 as online questionnaire. The study aims to diagnose the attitudes of young Poles towards the location of power sources for smart products and the formalization of access to this power (determining the payer), which will allow in the future to conduct educational activities in the field of optimizing the use of natural resources (energy) as well as marketing activities of smart product suppliers. Findings: The results indicate disproportions in the knowledge and attitudes of young Poles towards costs of energy supplying smart products. Research hypotheses were positively verified. Young consumers do not see energy for smart products as "something" that has a price and must be paid for (access to it). Practical Implications: The conducted research shows that young buyers are not conscious energy buyers and are not aware of the costs of purchasing energy. Moreover, according to the respondents, both now and in the future, access to electricity (sources of energy) that allow powering smart products should be free and universal. Electricity is a product that has a price, and most likely the cost of energy will increase. Hence, it is important to conduct campaigns to make young consumers aware of the cost of energy and the relationship between the use of smart products and energy costs. Originality/Value: The presented results refer to pilot study in Poland. According to the authors, they have a high level of originality, as there are no previous studies in this area known. In turn, the social and economic problems related to the amount of energy consumed and its costs is a civilization challenge across the world.(original abstract)

17

Metodyka szacowania kosztów zewnętrznych wytwarzania energii w układzie lokalnym

63%

Graczyk A.

Barometr Regionalny

|

2012

|

nr 2(28)

73-78

Celem artykułu jest zaproponowanie metodyki wyceny kosztów zewnętrznych z zastosowaniem dorobku metodycznego wypracowanego głównie w ramach programów badawczych Unii Europejskiej. Podstawą jest przedstawiona w części pierwszej artykułu metoda ścieżki oddziaływań na korzyści beneficjentów usług środowiskowych. W drugiej części omówiona jest procedura oszacowania kosztów zewnętrznych systemów energetycznych gmin i powiatów, ze szczególnym uwzględnieniem zalecanych rozwiązań na poszczególnych etapach procedury. (abstrakt oryginalny)

18

Metodyka analizy kosztów wytwarzania w przedsiębiorstwach energetycznych

63%

Miciuła I.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2016

|

nr 1 (79) Rynek kapitałowy i zarządzanie wartością

965-975

Cel - Przedstawienie metodyki szacowania kosztów wytwarzania energii wraz z analizą składników branych pod uwagę w porównaniach różnych źródeł energii. Metodologia badania - Wnioskowanie na przykładzie studiów literaturowych i weryfikacja metodyki na przykładzie praktycznych wyliczeń, które pozwolą na przedstawienie efektów i wyników stosowanych metod. Wynik - W ramach kalkulowanych kosztów wytwarzania dokonano analizy stosowanych metod oceny efektywności inwestycji w energetyce, co pozwoliło na ukazanie istotności i zarazem skomplikowania omawianego zagadnienia. Jednocześnie na podstawie otrzymanych wyników kosztów wytworzenia energii odniesiono się do problematyki prowadzonej polityki energetycznej przez państwa UE. Oryginalność/wartość - ukazanie wielu problemów metodycznych, które wymagają dalszych badań w celu znalezienia optymalnych metod wyliczania pieniężnych kosztów wytwarzania energii elektrycznej. (abstrakt oryginalny)

19

Zintegrowane planowanie w przykładowym systemie elektroenergetycznym

63%

Wyrwa A., Adamowicz K.

Polityka Energetyczna

|

2009

|

12

|

z. 2

91-103

Integrowanie rozwoju strony podaży i popytu na energię elektryczną jest jednym z istotnych zagadnień w elektroenergetyce. W artykule przedstawiono wyniki analizy mającej na celu optymalizację doboru technologii konwersji energii dla przykładowego modelu systemu elektroenergetycznego. Model systemu zaprojektowany został przy wykorzystaniu języka modelowania algebraicznego GAMS. Analizę przeprowadzono dla zadanego przedziału czasu obejmującego jedną dobę z krokiem czasowym 1 godzina. Przyjęto charakterystyczne dla krajowego systemu elektroenergetycznego zmiany dobowego zapotrzebowania ze stycznia 2007 r. Głównym celem modelu jest wsparcie decyzji operatora zarządzającego stroną podaży (SSM - Supply Side Management) w celu minimalizacji całkowitych kosztów wytwarzania energii. Założono, że możliwe jest wykorzystanie zarówno konwencjonalnych technologii energetycznych jak i opartych na odnawialnych źródłach energii, w szczególności turbinach wiatrowych. Ponadto, w rozważanym systemie znajduje się elektrownia wodna szczytowo-pompowa, umożliwiająca "magazynowanie" energii elektrycznej w okresach pozaszczytowych i jej zwrot do sieci w czasie szczytów porannych i wieczornych. Przeanalizowano wpływ zarządzania stroną popytową (DSM - Demand Side Management). W wyniku wdrożenia strategii DSM nastąpiło przesunięcie szczytowego obciążenia (load shifting) oraz obniżenia poboru mocy w szczytach (peak clipping). Założono, że operator systemu, który podejmuje decyzje o przydziale produkcji do istniejących wytwórców posiada wszelkie informacje o dostępnych mocach i kosztach wytwarzania energii elektrycznej, wielkości zapotrzebowania oraz ograniczeniach technicznych. Rozważany model może być stosowany w systemach zintegrowanych pionowo, w których wytwarzanie, przesył oraz dystrybucja energii elektrycznej jest w gestii jednego operatora. (abstrakt oryginalny)

20

Koszty i ceny węgla brunatnego w warunkach rynkowych

63%

Czopek K., Trzaskuś-Żak B.

Polityka Energetyczna

|

2009

|

12

|

z. 2

77-89

W artykule przedstawiono problem kosztów i cen węgla brunatnego w kontekście powiązania kopalni i elektrowni w warunkach rynkowych. Kopalnia nie ma wyboru odbiorcy swojego węgla bowiem jest nim skojarzona elektrownia zawodowa. Omówiono najważniejsze czynniki wpływające na koszty i ceny węgla. W przypadku kosztu wydobycia węgla największy wpływ na jego wartość ma współczynnik nadkładu do węgla. Przedstawiono ilustracyjny przykład tego wpływu oraz faktyczne wartości kosztu wydobycia węgla w polskich kopalniach. Zwrócono uwagę, że pozostałe czynniki geologiczne także wpływają na koszt wydobycia, podobnie jak przyjęte rozwiązania technologiczne oraz organizacyjno-zarządcze. Podkreślono, że cena energii elektrycznej ma również pośredni wpływ na cenę węgla brunatnego, bowiem wyższa cena energii elektrycznej to możliwość wyższej ceny za węgiel. Zwrócono szczególną uwagę na wpływ emisji CO2 na koszty energii elektrycznej, a pośrednio na ceny węgla brunatnego. Wobec znacznie mniejszych limitów od faktycznych potrzeb, elektrownie będą zmuszone dokupywać brakujące limity emisji CO2. Omówiono najważniejsze zamierzenia konieczne do zrealizowania zarówno w kopalni jak i elektrowni, aby łączny efekt był konkurencyjny na rynku. W przypadku kopalni chodzi głównie o zmniejszenie kosztu jednostkowego wydobycia masy, znacznie większego w Polsce w porównaniu z kopalniami niemieckimi. W przypadku elektrowni jest to możliwe przez modernizację bloków energetycznych, w wyniku czego obniżone zostaną koszty produkcji 1 MWźh. Modernizacja bloków doprowadzi do wzrostu ich sprawności, a zatem wspomniana poprawa efektywności ekonomicznej oraz bardzo liczące się ekologicznie obniżenie emisji CO2. W podsumowaniu artykułu podano przykład efektu końcowego wymienionych zamierzeń w kopalni i elektrowni, czyli jak mogą się kształtować ceny energii elektrycznej. Okazuje się, że będzie to energia konkurencyjna na aktualnym rynku energii. (abstrakt oryginalny)