Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Preliminary reflectivity analysis of severe convective events in in the proximity of Goczałkowice-Zdrój, Poland

100%

Pilorz W., Ciaramella P.

Environmental & Socio-economic Studies

|

2019

|

7

|

nr 2

32-38

At the beginning of 2018, the X-band radar in Goczałkowice-Zdrój (southern Poland) was launched. The scanning area corresponds with the scanning area of the POLRAD C-band radar system operated by the Polish Institute of Meteorology and Water Management. New opportunities were created for imaging phenomena by comparing some reflectivity features from C-Band radar and X-Band local weather radar. Moreover, some of the signatures located in the lower troposphere can be better documented by local X-Band radar. Firstly, reports from the ESWD (European Severe Weather Database) have been thoroughly analysed. All severe weather reports in the proximity of Goczałkowice-Zdrój (100-km radius) were gathered into one-storm events. Then the reflectivity from both radars was analysed to determine which reflectivity patterns occurred and when. X-band radars are known from the more intensive attenuation of the radar beam by the scatterers located closer to the radar, thus it is essential to compare capabilities of these two different radar systems. It was found that the average reflectivity for all convective incidents is higher when using POLRAD C-band radar data. In some events it was possible to find some spatial reflectivity signatures. We also discuss other reflectivity signatures previously described in the literature. Taking into account stronger Goczałkowice-Zdrój X-band radar attenuation, we suggest that some of these should be reviewed by reduction of the reflectivity thresholds.(original abstract)

2

Ekstremalne wartości wskaźników chwiejności atmosfery w Polsce i ich związek z mechanizmami ograniczającymi rozwój konwekcji

100%

Celiński-Mysław D., Palarz A.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2017

|

z. 148

11-32

Głównym celem opracowania jest ocena czasowej i przestrzennej zmienności ekstremalnych wartości wybranych wskaźników chwiejności w Polsce w latach 2005-2014. Badania wykonano w odniesieniu do ekstremalnych wartości sześciu indeksów chwiejności - Convective Available Potential Energy, K-Index, Lifted Index, Severe Weather Threat Index, Showalter Index i Total Totals Index. Podstawę badań stanowiły dane pomiarowe z polskich stacji aerologicznych - Łeba, Legionowo, Wrocław - z lat 2005-2014. Ponadto w opracowaniu wykorzystano informacje z depesz SYNOP i raporty o groźnych zjawiskach meteorologicznych bazy European Severe Weather Database. Badania pozwoliły na rozpoznanie wyraźnej czasowej i przestrzennej zmienności ekstremalnych wartości omawianych wskaźników. Szczegółowej analizie poddano trzy dni, w których mimo ekstremalnych wartości wybranych indeksów nie wystąpiły żadne z analizowanych zjawisk konwekcyjnych. Wykazano, że hamowaniu ruchów pionowych zwykle sprzyjało występowanie warstw izotermicznych i inwersyjnych w swobodnej atmosferze. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym rozwój konwekcji było położenie badanego obszaru poza zasięgiem oddziaływania frontów atmosferycznych, stref zbieżności lub zatok niżowych. (abstrakt oryginalny)

3

Spostrzeżenia dotyczące wpływu zachmurzenia na maksymalne wartości natężenia całkowitego promieniowania słonecznego

100%

Matuszko D., Soroka J.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2009

|

z. 122

39-48

W opracowaniu przedstawiono wyniki spostrzeżeń dokonywanych w latach 2004-2008 w Krakowie i Gorzowie Wielkopolskim, dotyczące zależności natężenia całkowitego promieniowania słonecznego od stopnia pokrycia nieba chmurami i składu rodzajowego zachmurzenia. Potwierdzono wyniki wcześniejszych badań: zachmurzenie w dwojaki sposób wpływa na natężenie promieniowania słonecznego - zazwyczaj je osłabia, ale w pewnych warunkach pogodowych powoduje jego zwiększenie. Maksymalne natężenie promieniowania całkowitego nie występuje przy niebie bezchmurnym, lecz zachmurzonym (3/8-6/8), przy obecności chmur konwekcyjnych. (abstrakt oryginalny)

4

Fale upałów i okresy upalne - metody ich wyróżniania i wyniki zastosowania

100%

Kossowska-Cezak U.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2010

|

z. 123

143-149

W pracy przedstawiono propozycję, aby oprócz dotychczas stosowanego pojęcia fal upałów wprowadzić też pojęcie okresu upalnego. Fala upałów to ciąg przynajmniej 3 dni z temperaturą maksymalną powyżej 30°C w każdym dniu, a okres upalny to ciąg przynajmniej 3 dni ze średnią temperaturą maksymalną co najmniej 30°C. W pracy policzono fale upałów i okresy upalne w Warszawie w latach 1951-2009. Łagodniejsze kryterium wyróżniania okresów upalnych sprawia, że obejmują one znacznie więcej (prawie 60%) wszystkich dni upalnych niż fale upałów, a w okresie wielolecia lepiej wykazują wzrost nie tylko ich częstości, ale i długotrwałości. (abstrakt oryginalny)

5

Ekstrema termiczne w Górach Świętokrzyskich na przełomie XX i XXI wieku

100%

Jarzyna K.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2016

|

z. 147

99-118

Celem pracy było określenie liczby dni gorących i upalnych, dni bardzo mroźnych oraz fal upałów i fal mrozów, które występowały w Górach Świętokrzyskich w okresie 1981 - 2013. Wykorzystano wartości temperatury maksymalnej i minimalnej z trzech stacji meteorologicznych IMGW-PIB: Kielce-Suków, Bodzentyn i Święty Krzyż. W ostatnim 35-leciu w obszarze badań wystąpiło 17 fal upałów i 12 fal mrozów. Liczba dni upalnych i fal upałów na wierzchowinach Gór Świętokrzyskich (stacja meteorologiczna Święty Krzyż) była 2 - 5 razy mniejsza niż w dolinach. Wyraźny jest też wzrost częstości ich występowania w dziesięcioleciu 2001 - 2010 w porównaniu z końcem poprzedniego stulecia. Nie stwierdzono tendencji zmian liczby dni bardzo mroźnych i fal mrozów w badanym wieloleciu. W pracy zaproponowano wskaźniki: WSNC i WSNZ jako narzędzia oceny intensywności fal upałów i fal mrozów. (abstrakt oryginalny)

6

Termiczne pory roku w Szymbarku ( 1968-2013 )

100%

Bochenek W.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2016

|

z. 147

67-80

Artykuł zawiera analizę długości i dat początków termicznych pór roku, wyróżnionych na podstawie średniej dobowej temperatury powietrza na Stacji Badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 46 lat obserwacji (1968 - 2013). Do wyróżnienia dat początku termicznych pór roku posłużono się metodą zaproponowaną przez Makowca (1983), z podziałem roku na osiem termicznych pór, z progowymi wartościami temperatury: 0, 5, 10 i 15°C. Klasyfikacja Makowca oparta jest na rosnących lub malejących kumulowanych szeregach temperatury powietrza, pomniejszonej o progową wartość temperatury dla danej pory roku. Wyznaczenie dat początku umożliwiło obliczenie długości pór roku. Analiza w okresie wieloletnim dotyczyła tendencji długości i przesuwania się w czasie daty początku danej pory roku. Położenie stacji meteorologicznej pozwala na rozszerzenie obszaru interpretacji wyników na pogranicze Beskidu Niskiego i Pogórza Karpackiego. Stwierdzono dużą zmienność dat początku i długości pór roku. Tendencje długości i dat początku są różnokierunkowe. Najdłuższą porą roku jest lato (89 dni), które rozpoczyna się coraz wcześniej i trwa coraz dłużej. Wzrost długości dotyczy również przedwiośnia i jesieni. W okresie wielolecia obserwuje się coraz krótsze zimy i wiosny. (abstrakt oryginalny)

7

Indeksy meteorologiczne a pogodowe instrumenty pochodne

100%

Pawłowski J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2013

|

nr 311 Rola instytucji i rynku finansowego w świetle celów oraz zasad zrównoważonego rozwoju

192-200

Niebezpieczeństwo niekorzystnych zmian warunków atmosferycznych nieodzownie towarzyszy działalności podejmowanej przez człowieka. W celu zabezpieczenia przed ryzykiem pogodowym coraz szersze zastosowanie znajdują pogodowe instrumenty pochodne. Tworzone są one na podstawie indeksów meteorologicznych, zwanych również pogodowymi, których wartości stanowią podstawę do wyceny oraz rozliczenia pogodowych instrumentów pochodnych. W niniejszej pracy podjęto właśnie tematykę tych instrumentów z perspektywy indeksów pogodowych wykorzystywanych do ich konstrukcji. Poczynając od charakterystyki ryzyka pogodowego, genezy oraz istoty tych instrumentów, omówiono oraz syntetycznie ujęto stosowane obecnie indeksy meteorologiczne w transakcjach na rynku zarówno giełdowym, jak i pozagiełdowym(abstrakt oryginalny)

8

Variability of the Mean Monthly Values of Air Pressure Based on the Cracow Series of Records (1792-2000)

75%

Bärring L., Trepińska J., Kowanetz L.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 110 Climate variability in Europe: case studies

9-24

W opracowaniu przedstawiono przebieg miesięcznych wartości ciśnienia powietrza w styczniu (ryc. 1), kwietniu (ryc. 4), lipcu (ryc. 7), październiku (ryc. 10) i średnich rocznych wartości na podstawie serii pomiarów barometrycznych w Krakowie w latach 1792-2000 (ryc. 13). Część opracowania poświęcono historii pomiarów i metodzie uzupełnienia brakujących danych z lat 1792-1825. Wartości ciśnienia rozpatrywano na poziomie stacji (220 m n.p.m.). Analizę przebiegu i kształtowania się tendencji miesięcznych i rocznych wartości ciśnienia wykonano numerycznie i graficznie przy zastosowaniu podstawowych metod statystycznych (ryc. 2-3, ryc. 5-6, ryc. 8-9, ryc. 11-12, ryc. 14-15). Średnie miesięczne i roczne wartości ciśnienia odznaczają się dużą zmiennością w miesiącach zimowych. Zmienność w porze zimowej w zasadniczy sposób wpływa na fluktuacje średnich rocznych wartości ciśnienia. W miesiącach wiosennych i letnich zmienność ta jest dużo mniejsza (tabela 1). Podjęto zatem próbę określenia pewnych typów zmienności średnich wartości ciśnienia. Zaobserwowane fluktuacje mają swoje uzasadnienie w cyrkulacyjnych uwarunkowaniach trendów klimatycznych. (abstrakt oryginalny)

9

Zmiany usłonecznienia rzeczywistego w Polsce i ich przyczyny (1966-2018)

75%

Marsz A. A., Styszyńska A.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2021

|

z. 165

23-52

W pracy omówiono zmiany usłonecznienia rzeczywistego nad Polską, zachodzące w latach 1966-2018. Zasadniczą analizę przeprowadzono dla szeregu rocznego usłonecznienia obszarowego, obliczonego z 11 stacji względnie równomiernie rozłożonych na obszarze Polski (zmienna UPLRK). Stwierdzono w przebiegu UPLRK wystąpienie nieciągłości, polegającej na skokowym wzroście tej wielkości w latach 1987-1989, a następnie pojawienia się w nim statystycznie istotnego trendu dodatniego. Zmiana przebiegu UPLRK i całkowita zmiana reżimu usłonecznienia nastąpiła w momencie zmiany "epok cyrkulacyjnych", charakteryzowanych przez zmianę struktury frekwencji makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej W, E i C według klasyfikacji Wangengejma-Girsa. Frekwencja tych makrotypów, poprzez sterowanie zmiennością cyrkulacji dolnej (polami SLP), steruje zmianami usłonecznienia. Wzrost frekwencji makrotypu W, z którym wartości UPLRK skorelowane są dodatnio, i jednoczesny spadek makrotypu E, z którym usłonecznienie skorelowane jest ujemnie, jaki nastąpił w momencie zmiany epok makrocyrkulacyjnych w latach 1987-1989, pociągnął za sobą odpowiednie zmiany zachowania się przebiegu usłonecznienia nad Polską. Zmiany frekwencji makrotypów W oraz E sterowane są przez zmiany rozkładu zasobów ciepła w poszczególnych akwenach Atlantyku Północnego. Tymi zmianami sterują zmiany cyrkulacji termohalinowej na Atlantyku Północnym (NA THC). W rezultacie obserwowane w latach 1966-2018 zmiany UPLRK odtwarzają zmiany zarówno warunków makrocyrkulacyjnych w atlantycko-europejskim sektorze cyrkulacyjnym, jak i zmiany faz NA THC. Pozwala to na twierdzenie, że zmienność UPLRK stanowi rezultat działania wewnętrznej dynamiki systemu klimatycznego, a nie stanowi, jak do tej pory się uważa, skutków antropogenicznych zmian koncentracji aerozoli w atmosferze. (abstrakt oryginalny)

10

A Comparison of Accuracy between Point Clouds from Convergent Images and Spherical Panoramas

75%

Szlapińska S., Tokarczyk R.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2017

|

nr 11/2

63-72

W pracy przedstawiono wyniki analizy porównawczej chmur punktów opracowanych na podstawie zdjęć zbieżnych oraz panoram sferycznych powstałych ze zdjęć wykonywanych z tego samego środka rzutów. Porównywano wyniki opracowania dla sieci zdjęć zbieżnych i sieci panoram pod względem dokładności, gęstości chmury i ekonomiczności pomiaru. Prace badawcze prowadzono na polu testowym założonym w dużym wnętrzu budynku. Zdjęcia zbieżne oraz panoramy wykonano lustrzanką Canon EOS 5D. Do wykonania panoram użyto głowicy GIGA PAN Epic Pro. Do obliczeń i utworzenia modeli zastosowano program Agisoft PhotoScan, ponieważ ma on funkcję automatycznej orientacji oraz dopasowania obrazów w przypadku panoram sferycznych. Porównanie dokładności chmur punktów, z których odczytywano współrzędne punktów kontrolnych, wykazało, że dokładność modelu utworzonego ze zdjęć zbieżnych wynosi 19 mm, a dokładność modelu z panoram - 73 mm. Ponieważ gorszy wynik dokładności chmury z panoram może być spowodowany jej znacznie mniejszą gęstością, sprawdzono również wpływ dokładności ich wykonania przez analityczne wyznaczenie współrzędnych punktów kontrolnych na etapie orientacji zdjęć i panoram. Przeprowadzona analiza potwierdziła, że model ze zdjęć zbieżnych cechuje się wyższą dokładnością (20 mm) niż model z panoram (36 mm). (abstrakt oryginalny)

11

Zróżnicowanie temperatury powietrza i prężności pary wodnej w mikro- i mezoskali na Pogórzu Wielickim

75%

Matuszyk K.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2008

|

z. 119

63-80

Zanalizowano codzienne wartości temperatury powietrza i prężności pary wodnej (6, 12, 18 UTC) z lat 1978-1982 i 1999-2003 ze stacji i profilowych punktów pomiarowych na Stacji Naukowej IGiGP UJ w Gaiku-Brzezowej. Na omawianym obszarze znaczące różnice termiczne i wilgotnościowe, spowodowane urozmaiceniem rzeźby i użytkowania terenu, występują prawie wyłącznie w półroczu ciepłym i wybudowanie zbiornika wodnego nie miało na to wpływu. (fragm. oryg. streszcz.)

12

Ekstremalne osobliwości w rocznym przebiegu temperatury powietrza w Krakowie w latach 1826-2010

75%

Krępa E., Ciaranek D.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

z. 139

57-67

W przebiegu rocznym temperatury powietrza w strefie umiarkowanej można zauważyć charakterystyczne wahania, które mogą występować cyklicznie, z roku na rok. W literaturze klimatologicznej takie okresy nazywamy osobliwościami (singularities). Celem niniejszego opracowania jest identyfikacja ekstremalnych przypadków występowania osobliwości w przebiegu rocznym temperatury powietrza w latach 1826-2010 w Krakowie. Szczególną uwagę zwrócono na długość trwania oraz wieloletnią zmienność wyróżnionych osobliwości. Do wygładzenia rocznego przebiegu temperatury wykorzystano wielomian 5. stopnia, na podstawie którego obliczono wzorcowy model zmienności temperatury. Wyróżniając osobliwości, uwzględniono różnice między średnimi dobowymi wartościami a tymi obliczonymi z modelu. Stwierdzono, że w latach 1826-2010 w Krakowie nieznacznie przeważały anomalie ciepła nad anomaliami chłodu. W przebiegu rocznym najczęściej pojawiały się one wiosną, największe zaś różnice między średnią dobową temperaturą powietrza a tą obliczoną z modelu występowały zimą. W przebiegu wieloletnim nie zaobserwowano jednak wyraźnej powtarzalności analizowanych zdarzeń (singularities). (abstrakt oryginalny)

13

Zachmurzenie i burze w aspekcie ekstremalnych zdarzeń atmosferycznych

75%

Matuszko D.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

z. 139

79-92

W artykule omówiono wielkości charakteryzujące zachmurzenie w aspekcie wystąpienia zdarzeń ekstremalnych, na podstawie danych z Krakowa (lata 1951-2012). Przedstawiono maksymalne wartości zachmurzenia, liczbę dni pochmurnych i całkowicie zachmurzonych oraz strukturę zachmurzenia. Dokonano również analizy liczby dni z chmurą Cumulonimbus i burzą w Krakowie i okolicach, na podstawie danych ze stacji w Gaiku-Brzezowej i Łazach (lata 1991-2012). Stwierdzono wzrost częstości występowania dni z chmurą Cumulonimbus i burzą, szczególnie w chłodnej części roku, co prawdopodobnie ma związek z współczesnym ociepleniem klimatu. Wzrost liczby dni z burzą jest jednak mniejszy niż wzrost częstości występowania chmur Cumulonimbus. (abstrakt oryginalny)

14

Derecho jako przykład silnych zjawisk anemologicznych - dotychczasowy stan badań

75%

Celiński-Mysław D.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

z. 139

21-32

Celem opracowania jest przegląd dotychczasowego stanu badań nad zjawiskiem derecho ze szczególnym uwzględnieniem badań prowadzonych w Europie i na kontynencie amerykańskim. W pracy przedstawiono różne podejścia do kryteriów identyfikacji derecho, scharakteryzowano strukturę oraz warunki sprzyjające jego powstawaniu. Opisano badania dotyczące wieloletniego występowania derecho na obu kontynentach. W wyniku przedstawionego przeglądu piśmiennictwa stwierdzono, że istnieje jeszcze szerokie pole do badań mezoskalowych układów konwekcyjnych wywołujących derecho na kontynencie europejskim. (abstrakt oryginalny)

15

Uwarunkowania cyrkulacyjne występowania ciepłych miesięcy zimowych na obszarze pobrzeży południowobałtyckich

75%

Świątek M.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

z. 139

43-56

W pracy przeanalizowano temperaturę miesięcy zimowych w polskiej części Pobrzeży Południowobałtyckich, wykorzystując miesięczne wartości temperatury powietrza z lat 1951-2010 ze stacji: Szczecin, Świnoujście, Ustka, Hel, Gdynia i Elbląg, oraz maksymalne dobowe wartości temperatury powietrza z lat 1986-2010 ze stacji: Szczecin, Świnoujście, Kołobrzeg, Łeba i Hel. W celu scharakteryzowania uwarunkowań cyrkulacyjnych nietypowo ciepłych miesięcy zimowych (grudnia, stycznia i lutego) wykorzystano wartości indeksu NAO oraz typy cyrkulacji według klasyfikacji Lityńskiego. Przeprowadzone badania wykazały bardzo silny wpływ na temperaturę powietrza zimą adwekcji mas powietrza z zachodu. Zmiany natężenia spływu zachodniego nakładały się na trend rosnący temperatury powietrza. Stanowiły przyczynę szczególnie silnego wzrostu temperatury w ostatniej dekadzie XX w. oraz jej niewielkiego spadku na początku XXI w. Szczególnie silna adwekcja mas powietrza w drugiej połowie lat 80. i w latach 90. XX w. znad Atlantyku przyczyniła się do wysokiej, w porównaniu z innymi latami, temperatury na polskim wybrzeżu, zwłaszcza zachodnim. (abstrakt oryginalny)

16

Warunki nefologiczne i anemologiczne na Pogórzu Wielickim w latach 1978-1982 oraz 1999-2003

75%

Bokwa A.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2008

|

z. 119

41-62

Porównano codzienne pomiary zachmurzenia i prędkości wiatru na stacjach meteorologicznych w Dobczycach i Gaiku-Brzezowej w latach 1978-1982 i 1999-2003, czyli przed wybudowaniem Zbiornika Dobczyckiego i po jego wybudowaniu. W obydwu pięcioleciach zachmurzenie w Gaiku-Brzezowej było zazwyczaj większe niż w Dobczycach. Na obydwu stacjach zanotowano w tym samym czasie przewagę słabych wiatrów w ciągu roku i około 5-krotnie większą liczbę dni pochmurnych niż pogodnych. (fragm. oryg. streszcz.)

17

Zmienność klimatu Pogórza Wielickiego w latach 1978-2003 (na przykładzie stacji Dobczyce)

75%

Limanówka D.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2008

|

z. 119

9-28

Przeanalizowano średnie miesięczne, roczne i terminowe wartości temperatury powietrza, zachmurzenia, prężności pary wodnej i prędkości wiatru na Pogórzu Wielickim, na przykładzie danych ze stacji IMGW w Dobczycach z lat 1978-2003. Stacja działa cały czas prawie w tym samym miejscu i dysponuje homogeniczną serią danych pomiarowych. (fragm. oryg. streszcz.)

18

The Day-To-Day Variability of air Temperature in Cracow and Its Surroundings

75%

Olejniczak J.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2003

|

z. 112 Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena

93-103

Niniejszy artykuł jest próbą analizy rocznej zmienności temperatury powietrza z dnia na dzień w mieście i w terenie pozamiejskim. Głównym celem jest poznanie zróżnicowania tej zmienności w zależności od użytkowania terenu. Analizę oparto na danych z pięciu stacji meteorologicznych: Kraków (Ogród Botaniczny), Balice, Libertów, Miechów i Gaik-Brzezowa. Wykorzystano średnie dobowe (24 h) wartości temperatury powietrza, a także codzienne temperatury maksymalne i minimalne z okresu 1986-1995. Średni roczny przebieg zmienności temperatury powietrza z dnia na dzień został przeanalizowany, a otrzymane rezultaty potwierdziły, że głównymi czynnikami, które decydują o warunkach zmienności temperatury są: cyrkulacja atmosferyczna i własności termiczne napływających mas powietrza. Warunki termiczne niektórych miesięcy także potwierdziły te stwierdzenia, np. w styczniu 1987 r. i w kwietniu 1986 r., oraz warunki termiczne niektórych dni, np. 5, 6 i 7 stycznia 1987 r. W tych miesiącach i dniach zanotowano największe zmiany temperatury. W styczniu 1987 i w kwietniu 1986 sytuacja synoptyczna zmieniała się ponad 20 razy w miesiącu, a 5, 6 i 7 stycznia 1987 r. naprzemiennie pojawiły się bardzo znaczne ocieplenie i ochłodzenie. Porównanie poszczególnych stacji wykazało, że nie ma między nimi znaczących różnic w przebiegu zmienności temperatury z dnia na dzień. Największe różnice wystąpiły w rocznym przebiegu średniej zmienności temperatury minimalnej. Różnice w temperaturze minimalnej między stacjami wynosiły średnio 0.7°C, zaś dla średniej dobowej i maksymalnej temperatury różnice nie przekraczały średnio 0.3°C. Nie stwierdzono jednoznacznego wpływu obszarów zurbanizowanych na zmienność temperatury z dnia na dzień. Jednakże miasto wyraźnie wpływało na zmniejszenie amplitudy dobowej temperatury, zwłaszcza poprzez podnoszenie temperatury maksymalnej. Dalsze badania w oparciu o zmienność wewnątrzdobową pozwolą lepiej rozpoznać wpływ użytkowania terenu na zmienność temperatury powietrza, w poszczególnych porach roku. (abstrakt oryginalny)

19

The Vertical Temperature Gradients in the Autumn/Winter Season in Cracow

75%

Skublicka L.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2003

|

z. 112 Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena

81-92

Niniejszy artykuł prezentuje duże zróżnicowanie pionowych gradientów temperatury w warstwach: 1 - 0,05-0,5 m n.p.g. (nad poziomem gruntu); 2 - 0,5-2 m n.p.g., i 3 - 2-12 m n.p.g. Dane dotyczące temperatury zanalizowano w zależności od warunków pogodowych sezonu jesienno-zimowego, określonych przy pomocy sytuacji synoptycznych (kierunek adwekcji mas powietrza i rodzaj układu barycznego: a - antycyklonalny, c - cyklonalny). Dane dotyczące temperatury powietrza pochodzą ze Stacji Klimatologicznej Zakładu Klimatologii Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie (Ogród Botaniczny), z lat 1988-1998 (październik-marzec). Najczęściej występowały układy wyżowe (ponad 60%). Największe gradienty zanotowano w warstwie 1, w lutym (-611,1°C/100 m, przy sytuacji synoptycznej Sa). Najmniejsze gradienty pojawiły się w warstwie 3 w listopadzie (0,l°C/100m, przy bruździe cyklonalnej Bc). Typ układu barycznego (antycyklonalny lub cyklonalny) miał wpływ na wartość gradientu. Przy sytuacjach antycyklonalnych obserwowano większe wartości gradientów niż przy sytuacjach cyklonalnych, dla tych samych kierunków adwekcji. Kierunek adwekcji miał wpływ na różnice w wartościach gradientów między poszczególnymi warstwami. Największe różnice występowały w sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych przy adwekcji z pd.-zach., zach. i pn.-zach., zaś najmniejsze różnice przy adwekcji z pd.-wsch. i wsch. Inwersja w całym profilu pomiarowym o godz. 7 występowała przy sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych, przy adwekcji z pd. i zach. O godz. 13 taki profil temperatury wystąpił w grudniu przy sytuacji SEc i w lutym przy sytuacji Sc. Jednak o godz. 13 wystąpił także profil insolacyjny przy sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych i napływie mas powietrza z pn., pd. i zach. (abstrakt oryginalny)

20

Influence of the Water Reservoir on the Transformation of the Ecoclimate of the Foothill Oak-Hornbeam Forest Tilio-Carpinetum in Gaik-Brzezowa

75%

Obrębska-Starkel B.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 109 Topoclimatic and geoecological changes in the Wieliczka Foothills in the surroundings of the Dobczyce Reservoir

111-197

The present-day transformation of the climate of the mountains against the background of their entire environment is still an open question which requires a broad supplementary research. Mountains represent areas of particularly rich variability climatic phenomena and, because of that, are treated as a so-called ''margin environment". The majority of the works on human influence on the climate of mountains on various spatial scales deals with the air temperature and precipitation. The changes in climatic conditions that depend on the influence of natural climatic factors such as circulation and radiation which, in turn, affect the water and soil conditions as well as the vegetation, are also characterised. A mesoclimate or topoclimate develop in relation to the physical-geographic conditions of a given region or site, i.e. elevation above sea level, typical landforms, aspect and gradient of die slopes, vegetation and water conditions. The feamres of the annual and diurnal courses of the climatic elements, particularly of the characteristics of thermal conditions, are important attributes of the differentiation of the climatic conditions on various scales. Based on the characteristics mentioned above, the typological units of the climate of different ranks and sizes may be distinguished. The units range from the climatic vertical zones which are typical of the macroclimate to tiny areas of homogenous physical properties of the substratum that are related to the topoclimate. The functioning of the topoclimates is conditioned by a modification of the influence of geographic and circulation factors in the boundary layer (Kożuchowski 1998). Still in the not so distant past, the studies on climatic changes focused on the global and regional scales. At present the emphasis is on the effects of these changes on a broadly understood geographical environment and on human management. (original abstract)