Najważniejszą instytucją decyzyjną każdego państwa jest parlament. Ze względu na swój przedstawicielski charakter podejmuje on najważniejsze decyzje polityczne. Złożoność współczesnych stosunków politycznych powoduje, że nie jest on jedynym autorem podejmowanych przez siebie ustaw i uchwał. We współczesnym świecie nie ma parlamentu, który samodzielnie i w całości realizowałby proces rozwiązywania problemów politycznych. Nie będzie chyba większym błędem stwierdzenie, że w decyzjach parlamentu odbija się wpływ całego systemu politycznego. Każda ustawa jest w mniejszym lub większym stopniu efektem oddziaływania poszczególnych elementów systemu, a przede wszystkim partii politycznych, organów administracji państwowej, organizacji społeczno-politycznych czy też opinii publicznej. Idealna sytuacja występuje wtedy, gdy parlament jest równoprawnym uczestnikiem całego procesu ustawodawczego, wpływającym w istotny sposób na treść ustaw. W przypadku skrajnym występuje sytuacja, w której jest to instytucja "zatwierdzająca", czyli nadająca moc prawną decyzjom podjętym wcześniej przez inne elementy systemu politycznego, głównie przez rząd lub partie polityczne. Można powiedzieć, że jednym z wyznaczników pozycji politycznej parlamentu jest jego rzeczywisty udział w kształtowaniu treści ustaw i przebiegu samego procesu ustawodawczego. Powyższe uwagi odnoszą się także do naszego parlamentu. Zasadne jest więc pytanie o rzeczywisty, a nie tylko formalny wpływ Sejmu PRL na treść podejmowanych przez siebie ustaw. Istnieje cały szereg kryteriów, według których analizowany jest stopień uczestnictwa najwyższego organu władzy państwowej w procesie decyzyjnym. Można ten problem rozpatrywać przez pryzmat częstotliwości występowania poselskiej inicjatywy ustawodawczej. W takim przypadku udział parlamentu w kształtowaniu decyzji jest największy. Jako kryterium udziału parlamentu przyjmuje się także ilość i jakość poprawek wnoszonych przez komisje sejmowe w analizowanych projektach ustaw. Ze względu jednak na swoją niewymierność, szczególnie gdy problem dotyczy "wagi" i znaczenia poszczególnych poprawek, jest to kryterium trudne do zastosowania. Częstym kryterium jest także liczba posiedzeń komisji sejmowych, podczas których toczy się debata nad treścią ustawy. Kryterium ilościowym jest także ilość komisji zaangażowanych w proces ustawodawczy. Udział parlamentu w kształtowaniu ustaw jest również oceniany w kontekście dyskusji, jakie projekt ustawy wywołuje wśród posłów na posiedzeniach plenarnych Sejmu. Nie chodzi tu tylko o liczbę dyskutantów, ale przede wszystkim o treść merytoryczną ich wystąpień, a głównie o zgłaszane nowe propozycje i uwagi. Jako kryterium określające pozycję parlamentu w systemie organów decyzyjnych może być uznana ilość i jakość informacji, jakie otrzymują posłowie od innych instytucji systemu politycznego. Istnieje zatem duża różnorodność tych kryteriów. Żadne z nich nie jest jednak kryterium uniwersalnym. Trudno chyba mówić o jego istnieniu, skoro występuje duża liczba czynników wpływających na pozycję parlamentu w systemie decyzyjnym państwa. Wiele z nich ma wybitnie charakter polityczny, co powoduje, że są one niewymierne. W poniższym opracowaniu przyjęto jako kryterium ilościowe, określające wpływ Sejmu na treść podejmowanych ustaw, czas, jaki przeznacza się w parlamencie na przebieg procesu decyzyjnego. (fragment tekstu)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.