Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Reforma sądownictwa
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Reforma sądownictwa w Polsce rozpoczęła się w 2015 roku od wymiany sędziów w polskim Trybunale Konstytucyjnym, sądzie odpowiedzialnym za kontrolę konstytucyjności prawa. Reforma była kontynuowana poprzez zmiany ustaw dotyczących sędziów i sposobu funkcjonowania polskiego Sądu Najwyższego. Kontrowersje wokół reformy osiągnęły poziom międzynarodowy i wywołały reakcje instytucji europejskich oraz zaowocowały wyrokami Trybunału Sprawiedliwości.W artykule omówiono argumenty porównawcze (przykłady ze Stanów Zjednoczonych, Austrii, Francji czy Niemiec) dotyczące szeroko zakrojonej reformy sądownictwa, które były przedstawiane przez jej autorów w toku debat i jako odpowiedź na krytykę. (abstrakt oryginalny)
Historia powstania sądownictwa administracyjnego w Ukrainie sięga XIX w., jednak dopiero po odzyskaniu niepodległości rozpoczął się właściwy proces jego rozwoju. Sądy administracyjne, jako niezależne organy wymiaru sprawiedliwości, zostały przewidziane w ukraińskiej Konstytucji dopiero od 2016 r., a obecny system tych sądów obejmuje: Sąd Najwyższy, apelacyjne i rejonowe sądy administracyjne. Postępowanie przed sądami administracyjnymi reguluje Kodeks sądownictwa administracyjnego Ukrainy z 2005 r. Celem opracowania jest ukazanie wyzwań stojących przed ukraińskim sądownictwem administracyjnym oraz sformułowanie postulatów mających na celu poprawę jego funkcjonowania. Do najważniejszych z nich należy zapewnienie jednolitości orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz unowocześnienie przepisów o postępowaniu administracyjnym.(abstrakt oryginalny)
Celem opracowania jest wykazanie, że reforma chorwackiego sądownictwa administracyjnego z 2010 r. nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Nastąpiła wówczas zmiana charakterystycznej cechy sądowej kontroli administracji - w miejsce rozstrzygania sporów prawnych co do legalności aktu administracyjnego wprowadzono nieograniczoną kompetencję orzeczniczą sądów administracyjnych. W wyniku reformy wprowadzono też nowe instytucje, takie jak: kontrola legalności aktów ogólnych, umów administracyjnych, ochrona sądowa przed czynnościami i bezczynnością administracji itp. Ponadto, sądownictwo administracyjne zorganizowano po raz pierwszy jako dwuinstancyjne. Jednakże, pomimo wprowadzenia pełnych kompetencji orzeczniczych (jurysdykcji nieograniczonej), chorwackie sądownictwo administracyjne pozostało w okowach sporu o legalność, a sposób interpretacji przepisów przez sądy w nowym stanie prawnym w dużej mierze nawiązuje do wzorców wcześniejszego ustroju socjalistycznego - jest on wąski, formalistyczny i czysto literalny, bez uwzględnienia kontekstu czy szczególnych okoliczności danego przypadku. Główną tego przyczyną jest nieodpowiednie wykształcenie i dokształcanie sędziów, brak ich specjalizacji oraz niechęć samego Naczelnego Sądu Administracyjnego do zmiany ustalonych, aktualnych w dawnych warunkach ustrojowych wzorców i praktyk, do zaakceptowania swojej nowej pozycji i interpretacji przyznanych mu uprawnień w ramach nowego, zmienionego stanu prawnego.(abstrakt oryginalny)
Sądowa kontrola administracji w Serbii ma długą, ponad 150-letnią tradycję. Początkowo kontrolę tę sprawowała Rada Stanu, zorganizowana według wzorów francuskich. Po II wojnie światowej wszelkie przejawy sądownictwa administracyjnego zniesiono, by przywrócić je już w 1952 r., kiedy to kompetencję do rozstrzygania sporów administracyjnych powierzono sądom powszechnym, które w tych sprawach orzekały w ramach specjalnych izb. Ostatnia faza rozwoju sądownictwa administracyjnego rozpoczęła się na nowo wraz z utworzeniem sądownictwa wyspecjalizowanego, a mianowicie z chwilą powołania w 2010 r. sądu administracyjnego. Sąd ten nie jest już częścią administracji, tak jak miało to miejsce przed II wojną światową, lecz częścią systemu sądownictwa. Sądowa kontrola administracji opiera się na konstytucyjnie gwarantowanym prawie do rzetelnego procesu sądowego. Oznacza to, że sąd administracyjny orzeka w rozsądnym terminie na podstawie prawa i faktów ustalonych w toku publicznej rozprawy, a jego wyrok może zostać wydany w ramach jurysdykcji ograniczonej (czego skutkiem jest wyrok kasacyjny) lub jurysdykcji pełnej (w ramach której sąd sam rozstrzyga w sprawie). Ta faza rozwoju sądowej kontroli administracji nie jest jednak zakończona, bowiem sądownictwo administracyjne w Serbii ma jednostopniową strukturę, a w związku z tym postępowanie sądowoadministracyjne jest zawsze jednoinstancyjne. Rodzi to potrzebę dalszych reform, mających na celu wprowadzenie dwuinstancyjności sądownictwa administracyjnego oraz zwiększenie jego efektywności.(abstrakt oryginalny)
Opracowanie dotyczy reform sądownictwa administracyjnego na Litwie, począwszy od okresu międzywojennego i znaczenia w tym okresie myśli prof. Mykolasa Römerisa, po czasy współczesne. Litewski model ochrony prawnej przed działaniami administracji publicznej opiera się na art. 111 ust. 2 litewskiej konstytucji, który przewiduje możliwość powołania sądów wyspecjalizowanych do rozpatrywania spraw administracyjnych. Od 2001 r. sądownictwo to jest dwuinstancyjne: składa się z okręgowych sądów administracyjnych jako sądów pierwszej instancji i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jest ono elementem systemu sądownictwa, ale jest oddzielone od sądownictwa powszechnego i konstytucyjnego.Litewskie sądownictwo administracyjne uchodzi obecnie za bardzo nowoczesne, uwzględniające postępowe tendencje europejskie. Jego cechą charakterystyczną są m.in. rozbudowane formy alternatywnego załatwiania sporów publicznoprawnych, takie jak postępowania przedsądowe, ugoda, czy mediacja. Ustawodawca litewski nie ustaje jednak w wysiłkach jego dalszej modernizacji. Przedmiotem aktualnej dyskusji jest reforma postępowania odwoławczego, zakładająca zwiększenie efektywności tego postępowania poprzez wprowadzenie mechanizmu filtrowania skarg wnoszonych do sądu drugiej instancji.(abstrakt oryginalny)
Opracowanie dotyczy reform sądownictwa administracyjnego na Węgrzech, począwszy od lat. 80 XIX do czasów współczesnych. Zasadniczą część rozważań stanowi analiza pierwszej węgierskiej kodyfikacji postępowania sądowoadministracyjnego - ustawy nr I z 2017 r. o postępowaniu sądowoadministracyjnym, która jest wynikiem częściowo tylko zrealizowanego zamysłu ustawodawcy zmierzającego do stworzenia sądownictwa administracyjnego oddzielonego od sądownictwa powszechnego, wyposażonego we własną procedurę i instytucje. Plany te do dziś nie zostały w pełni urzeczywistnione - sądowa kontrola administracji (tak wcześniej, jak i obecnie) pozostała w rękach sądów powszechnych, a ustawa z 2017 r. zachowała status ustawy tylko częściowo niezależnej od kodeksu postępowania cywilnego, bowiem w licznych kwestiach o charakterze procesowym ustawa ta odwołuje się do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Obecnie sądowa kontrola administracji jest sprawowana na Węgrzech przez sądy dwóch instancji: w pierwszej instancji orzekają albo sądy wojewódzkie przez izby administracyjne albo, w przypadkach przewidzianych prawem, Kuria. Kuria orzeka w drugiej instancji i we wszystkich sprawach rewizyjnych.(abstrakt oryginalny)
Obecny kształt sądownictwa administracyjnego w Czechach jest wynikiem zdarzeń sprzed 1 stycznia 2003 r., kiedy powstał obecny Naczelny Sąd Administracyjny. Data ta jest kluczowa, a wszystko, co wydarzyło się przed nią, należy postrzegać jako elementy historycznego rozwoju tego sądownictwa. W związku z tym w opracowaniu wyróżniono dwa okresy w historii rozwoju czeskiego sądownictwa administracyjnego: 1) działalność czechosłowackiego Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1918-1952 oraz 2) działalność sądownictwa administracyjnego w latach 1992-2002. W kolejnej części opracowania przedstawiono obecny stan czeskiego sądownictwa administracyjnego, eksponując znaczenie działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz poczynań ustawodawcy zmierzających do likwidacji problemu przeciążenia tego sądu. Wynikiem tych działań ustawodawcy była reforma przeprowadzona w 2021 r., polegająca na ograniczeniu dostępu do sądu drugiej instancji w niektórych sprawach.(abstrakt oryginalny)
Opracowanie dotyczy czynników mających wpływ na kształt polskiego sądownictwa administracyjnego, począwszy od ich koncepcyjnych wzorców w okresie międzywojennym, po czasy współczesne. W związku z tym w artykule przedstawiono historię reform sądownictwa administracyjnego oraz konstytucyjne i ustawowe podstawy polskiego sądownictwa administracyjnego i ich najważniejsze zmiany. W kolejnych częściach opracowania omówiono zagadnienia dotyczące struktury i organizacji wewnętrznej sądów administracyjnych, ich właściwość oraz pojęcie "sprawy sądowoadministracyjnej" jako przedmiotu postępowania przed sądem administracyjnym. Przybliżono też podstawowe zasady postępowania sądowoadministracyjnego oraz rodzaje i charakter rozstrzygnięć sądowych, w tym ich zaskarżalność, prawomocność i wykonalność. W ostatniej części zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed polskim sądownictwem administracyjnym oraz perspektywy jego dalszych reform.(abstrakt oryginalny)
Opracowanie dotyczy reformy sądownictwa administracyjnego w Kazachstanie, polegającej na organizacyjnym wyodrębnieniu sądów administracyjnych i ukształtowaniu ich jako systemu sadów o trójstopniowej strukturze. Zmianie tej towarzyszyła kodyfikacja postępowania sądowoadministracyjnego, która - odmiennie od metody regulacji prawnej w europejskich porządkach prawnych - polegała na uregulowaniu postępowania sądowoadministracyjnego łącznie z postępowaniem administracyjnym w jednym akcie prawnym: Kodeksie postępowania administracyjnego z 29 czerwca 2020 r. (obowiązującym od 1 lipca 2021 r.). Do cech charakterystycznych kazachskiego postępowania sądowoadministracyjnego należy dążenie sądu do jak najszybszego merytorycznego załatwienia sprawy. W tym celu ustanowiono zasadę aktywnej roli sądu z szerokimi jego obowiązkami w zakresie postępowania dowodowego i kontroli sądowej wykonania wyroku przez organ administracji. W obrębie procedury sądowoadministracyjnej widoczne są inspiracje niemiecką ustawą o sądownictwie administracyjnym. Dotyczy to, w szczególności, typów skarg oraz metod polubownego zakończenia sporu sądowego. Z uwagi na rozwijające się dopiero w Kazachstanie zasady sądowej kontroli administracji sąd został wyposażony w daleko idące środki przymusu procesowego. Przedstawiona analiza prowadzi do wniosku, że kazachski kodeks odpowiada utrwalonym w Europie standardom proceduralnym i z pewnością przyczyni się on do ugruntowania zasad praworządności w rozwijającym się dopiero od niedawna w tym kierunku kazachskim systemie prawnym.(abstrakt oryginalny)
Celem opracowania jest przedstawienie założeń i skutków reformy sądownictwa administracyjnego w Austrii z 2012 r. (Verwaltungsgerichtsbarkeits-Novelle 2012). Reformę tę określa się w Austrii mianem "reformy stulecia", ponieważ była ona wynikiem największej i najdalej idącej zmiany w austriackiej konstytucji od czasu jej wejścia w życie w 1920 r. Reforma ta była długo dyskutowana, jednak ze względu na niechęć polityków austriackich do reform w tej dziedzinie, nie była ona już w istocie ani spodziewana, ani oczekiwana. Pojęcie "reformy stulecia" odzwierciedla również zdumienie szczęśliwym window of opportunity w austriackiej polityce, które pozwoliło na wdrożenie tej długo oczekiwanej reformy. Sformułowanie to nie powinno jednak przesłaniać faktu, że reforma sądownictwa administracyjnego w Austrii nie była w kontekście międzynarodowym szczególną innowacją: polegała ona raczej na w znacznej mierze spóźnionym dostosowaniu go do standardów międzynarodowych, aktualnych w innych państwach europejskich wiele lat wcześniej. Niemniej jednak reorganizacja systemu ochrony prawnej obejmuje również zmiany, które faktycznie stanowią w Austrii "nowy grunt". W kolejnych częściach opracowania, po dokonaniu przeglądu rozwoju historycznego oraz podstaw i ram "nowego" sądownictwa administracyjnego pod względem organizacyjnym i proceduralnym, przedstawiono bardziej szczegółowo charakterystyczne cechy obecnego systemu ochrony prawnej w Austrii.(abstrakt oryginalny)
11
75%
Reforma sądowa przeprowadzona w Królestwie Polskim w 1876 r. doprowadziła do unifikacji jego sądownictwa z sądownictwem rosyjskim. W nowej organizacji sądowej sądy okręgowe stanowiły I instancję sądownictwa ogólnego, właściwego do orzekania w poważniejszych sprawach karnych i cywilnych. Utworzono ich 10, po jednym w każdej guberni. W 1886 r. przeprowadzono pierwszą ich wizytację, wybierając w tym celu największy w Królestwie sąd okręgowy w Warszawie i dwa typowe wśród pozostałych - w Kaliszu i Lublinie. Wizytacja dała obraz sądów nadmiernie obciążonych. Ich pierwsze składy były szczupłe i w pierwszym dziesięcioleciu nie zostały, poza warszawskim, wzmocnione. Ta oszczędna polityka etatowa, nieuwzględniająca szybkiego rozwoju gospodarczego i ludnościowego Królestwa, który przekładał się na wzrost wpływu spraw do sądów, spowodowała narastanie w sądach od początku zaległości. Odbiła się też na jakości pisemnych wyroków i ich uzasadnień. Po 10 latach nie uległ większej zmianie udział w składach sądów sędziów Polaków wywodzących się z dawnego sądownictwa. To oni zachowywali w praktyce formy i zasady obowiązującego wcześniej francuskiego procesu cywilnego. Sądy dążyły do tego, aby strony zastępowały się adwokatami, których rola w procesie była dominująca. (abstrakt oryginalny)
Opracowanie stanowi wynik prawnoporównaczej analizy kierunków reform sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji: Polski, Czech, Litwy, Chorwacji, Serbii, Węgier, Ukrainy, Gruzji i Kazachstanu, w nawiązaniu do wzorów wypracowanych w starych demokracjach europejskich, głównie w Austrii i Niemczech. Wygłoszone na międzynarodowej konferencji naukowej: Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (10-11.06.2021 r. WPiA UŁ) referaty na temat reform sądownictwa administracyjnego w każdym z tych państw koncentrowały się na trzech zagadnieniach: 1) współczesne wyzwania praworządności a sądownictwo administracyjne, 2) kierunki przemian w krajowych systemach sądownictwa administracyjnego, 3) przyszłość sądownictwa administracyjnego. Treść opracowania nawiązuje do tego układu zagadnień, który odzwierciedla etapy rozwoju sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji. Płynące z przeprowadzonej analizy wnioski pokazują wyniki reform na każdym z tych etapów - od konstytucjonalizacji zasady praworządności, przez usamodzielnienie się procedury sądowoadministracyjnej, aż po etap obecnych, niezwykle trudnych wyzwań nie tylko procesowej natury.(abstrakt oryginalny)
Ustrój organów władzy sądowniczej jest ważny nie tylko z powodów instytucjonalnych (postrzeganych w aspekcie wzajemnego oddziaływania władz), ale też z uwagi na ochronę wolności lub praw podmiotów prawa prywatnego. Nie można więc obojętnie spoglądać na regulacje prawne dotyczące nominacji sędziowskich. Ta swoista procedura rekrutacyjna - z uwagi na dożywotnie, co do zasady, piastowanie funkcji sędziego - jest jednym z elementów niezawisłości sędziów i niezależności sądów. Regulacja prawna postępowania nominacyjnego sędziów w prawie czeskim jest dość skromna, być może z tego właśnie powodu w 2005 i 2006 r. wyniknęły na jej tle spory, których rozwiązanie przyniosło nowe wypowiedzi sądów administracyjnych. Pozycja sędziów jest przedmiotem bezustannej dyskusji3 , stąd analiza stanu prawnego odnoszącego się do tej problematyki może prowadzić do sformułowania wniosków przydatnych do wykorzystania na gruncie polskiego prawa ustrojowego. (fragment tekstu)
Prezentowany przegląd orzecznictwa stanowi omówienie najistotniejszych poglądów wyrażonych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyrokach wydanych w okresie październik-grudzień 2022 r., dotyczących: prawa do życia, zakazu tortur, prawa do rzetelnego procesu sądowego, wolności od samooskarżenia, wolności myśli, sumienia i wyznania, wolności wypowiedzi, ochrony własności, prawa do wolnych wyborów, zakazu dyskryminacji. Przegląd ten uzupełnia obszerne streszczenie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Sekcja I) w sprawie Juszczyszyn przeciwko Polsce, dotyczącego środków dyscyplinarnych wobec tego sędziego.(abstrakt oryginalny)
15
Content available remote Finanse sądów gminnych w Królestwie Polskim w latach 1876-1915
63%
Po klęsce powstania styczniowego rozpoczęto w polityce wewnętrznej Rosji działania unifikacyjne wobec kolejnych sfer życia publicznego Królestwa Polskiego. Nie ominęło to również sądownictwa, które jednak potrafiło utrzymać swoją odrębność aż do 1876 roku. Był to skutek sporów i dyskusji nad kształtem reformy, tj. zakresem zmian rosyjskich ustaw sądowych z 1864 roku przed ich zastosowaniem w Królestwie Polskim, jak i walki politycznej na wysokich szczeblach administracji rosyjskiej. Ostateczny wynik długich prac przygotowawczo- legislacyjnych stanowiły akty prawne reformujące ustrój sądownictwa w Królestwie Polskim, zatwierdzone przez cesarza Aleksandra II w dniu 19 II/3 III 1875 roku i ogłoszone ukazem Senatu Rządzącego z 6/18 III 1875 roku. W ślad za tym wydano kolejne akty prawne przygotowujące wprowadzenie reformy sądowej w życie w Królestwie Polskim z dniem 1/13 VII 1876 roku. (fragment tekstu)
Od początku reformy sądownictwa administracyjnego w 2004 r., która spowodowała powstanie nowych zasad związanych z postępowaniem kasacyjnym, nikt w zasadzie nie podważał prawidłowości regulacji w zakresie wysokości wpisów od skarg kasacyjnych. Uważna lektura rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi 1 - dalej rozporządzenie - w połączeniu z przepisami ustawy z 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - dalej p.p.s.a. - zmusza jednak do krytycznej oceny dokonanej regulacji, zwłaszcza w odniesieniu do skarg kasacyjnych od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych uwzględniających skargę i uchylających zaskarżony akt administracyjny. W omawianych przepisach rozporządzenia można doszukiwać się wręcz naruszenia prawa do sądu. (abstrakt oryginalny)
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie uregulowań dwóch ustaw dotyczących akcji rozgraniczenia dóbr z grudnia 1791 roku. Przebieg rozgraniczenia Sejm Wielki uregulował w odrębny sposób dla obu członów federacyjnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rozgraniczenie miało na celu kompleksowe i powszechne uregulowanie sporów granicznych pomiędzy wszystkimi kategoriami dóbr ziemskich: szlacheckimi, miejskimi, kościelnymi i królewskimi. W postępowaniu, zwłaszcza na Litwie, zapewniono wszystkie podstawowe gwarancje procesowe dla zgodnego z prawdą materialną rozstrzygania o granicach. Jak ustalił autor, ustawy powyższe mogą stać się też cennym przyczynkiem dla korekty poglądów nauki na zakres przeprowadzanej w tym czasie reformy sądownictwa. (abstrakt oryginalny)
Polski model sądowej kontroli administracji zakłada, że stanowi ona element wieńczący system weryfikacji działań administracji. W związku z tym samo uruchomienie postępowania sądowoadministracyjnego wymaga wyczerpania środków zaskarżenia, bądź - do niedawna - zwrócenia się z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. W wyniku reformy sądownictwa administracyjnego w połowie 2017 r. ten środek prawny został wyeliminowany z przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (u.p.p.s.a.). Autorka udziela odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze zabieg wyeliminowania wezwania do usunięcia naruszenia prawa - z przepisów u.p.p.s.a. - warunkujący dotychczas skuteczność wniesienia skargi do sądu administracyjnego był uzasadniony i czy zerwanie z utrwalonym sposobem kwestionowania aktywności i braku aktywności administracji publicznej można ocenić pozytywnie. Przy tej okazji wskazuje, że mimo wykluczenia tego środka prawnego z przepisów u.p.p.s.a. nadal funkcjonuje on w polskim prawodawstwie. (abstrakt oryginalny)
The Constitutional Crisis, which started in 2015 and has resulted in several bills aiming to "repair" the functioning of this institution, has undermined Polish citizens' trust not only in political institutions such as the Sejm and the President but also in the judiciary. Th e level of trust in public institutions in general tends to be low in Polish society, but recent events and the circumstances in which the bills regarding the Constitutional Tribunal, common courts, the National Council of the Judiciary and the Supreme Court were passed, has led to a politicization of judicial institutions. Society, though, is very divided and opinions of the judiciary may vary and may depend on political preferences as well as many other factors. The aim of this paper is to examine the attitude of Polish society towards the judiciary in the period of time from 2015 until now. I will also analyze the public campaign Just courts (Sprawiedliwe sądy) in the context of media content's infl uence on public perception of the judiciary. Th e findings of this analysis could also contribute to the explanations of government's ability to pass the bills with decreasing protest from the population even though the bills were deemed unconstitutional. (original abstract)
W niniejszym artykule przedstawiona została problematyka dotycząca ustrojowej płaszczyzny reformy sądownictwa administracyjnego. Szczegółowo omówiony został w nim ustrój wojewódzkich sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego jak również zagadnienia związane z pozycją sędziów sądów administracyjnych. We wprowadzeniu do rozważań na temat ustroju sądów przedstawiona została geneza prac nad głównymi projektami ustaw reformującymi sądownictwo administracyjne. Ponadto artykuł zawiera rys historyczny sądownictwa administracyjnego na ziemiach polskich łącznie ze zwięzłym omówieniem zagadnień ustrojowych ciągle jeszcze obowiązującej ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z 1995 roku. (fragment tekstu)
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.