Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Funkcjonowanie samorządności pracowniczej w pierwszym roku reformy gospodarczej : na przykładzie wybranych przedsiębiorstw

100%

Lachiewicz S., Szmidt C.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka

|

1984

|

z. 15, nr 445

57-68

W opracowaniu przedstawiono wybrane problemy związane z rozwojem samorządności w pierwszym okresie wdrażania reformy gospodarczej, na podstawie wyników badań w dziewięciu łódzkich zakładach pracy. Analizę tych problemów poprzedzono krótką charakterystyką procesu kształtowania się idei samorządności pracowniczej w Polsce Ludowej. (abstrakt oryginalny)

2

Selbstverwaltung der Werktätigen in Polen

100%

Seweryński M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

1988

|

nr 36 Aktualne problemy konstytucyjne w RFN i PRL

189-212

Podstawy prawne udziału pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem kształtowały się stopniowo, począwszy od dekretu o radach zakładowych z 1945 r., poprzez ustawy o radach robotniczych (1956) i o samorządzie robotniczym (1958), aż do obecnej ustawy o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego. U podłoża poszczególnych przekształceń przepisów leżały ważne przemiany życia gospodarczego i społecznego, dokonujące się pod wpływem żądań robotniczych. Zmierzały one ku takiemu modelowi samorządowych uprawnień pracowniczych, w którym uprawnienia te wynikają z samodzielnych praw podmiotowych załogi do współzarządzania przedsiębiorstwem, a nie z partycypacji w zarządzaniu poprzez inne organizacje pracownicze działające w przedsiębiorstwie. Ustawa z 1981 r. czyni podmiotem uprawnień samorządowych załogę przedsiębiorstwa, nadając im dość szeroki zakres i autonomiczny charakter, polegający na uniezależnieniu samorządu pracowniczego od organizacji związkowych i politycznych oraz od administracji państwowej. Jednocześnie jednak ustawa przewiduje współpracę samorządu z zakładową organizacją związkową, co może rodzić pewne wątpliwości dotyczące rozdziału zakresów kompetencji tych dwu rodzajów organizacji pracowniczych. Ustawa wprowadza mieszany model partycypacji załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Obejmuje on jej uprawnienia stanowcze, konsultacyjne i kontrolne oraz prawo weta wobec decyzji dyrektora. Jednocześnie dyrektor ma wzajemne prawo wstrzymywania i zaskarżania do sądu uchwał organów samorządu załogi. Organami samorządu załogi są: ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza przedsiębiorstwa oraz rada pracownicza zakładu. Dodatkową formę bezpośredniego wypowiadania się załogi w sprawach przedsiębiorstwa stanowi referendum. Sposób wyłaniania i funkcjonowania organów samorządu załogi jest oparty na zasadach demokratycznych, o czym przesądza sama ustawa, pozostawiając w innych, szczegółowych sprawach miejsce dla regulacji statutowej. Wymienione trzy typy uprawnień samorządu załogi dotyczą wszystkich ważnych sfer działalności przedsiębiorstwa (ekonomicznych, organizacyjnych, kadrowych i socjalnych), włącznie z możliwością powoływania dyrektora przedsiębiorstwa w tych przypadkach, w których nie zostało to zastrzeżone do kompetencji organu założycielskiego. Nowym rozwiązaniem jest powierzenie pieczy nad funkcjonowaniem samorządu pracowniczego Sejmowi. (abstrakt oryginalny)

3

Samorząd akademicki a wolność nauki

100%

Wykrętowicz S.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

2006

|

nr 1131 Ekonomia

49-62

W artykule opisano historię powstania współczesnego samorządu, czyli samorządu w rozumieniu teorii prawa administracyjnego. Przedstawiono kolejne etapy tworzenia się tej formy władzy aż do pojawienia się jej w murach uniwersytetów i innych uczelni akademickich.

4

Formalne a rzeczywiste role samorządów pracowniczych i dyrektorów przedsiębiorstw handlowych

84%

Altkorn J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1991

|

nr 368

5-23

W myśl ustawy o przedsiębiorstwie państwowym o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego samorząd pracowniczy winien spełniać funkcję ekonomiczną (współzarządzanie przedsiębiorstwem) i funkcję społeczną (tworzenie gospodarczej demokracji). Zgodnie z regulacjami prawnymi organy samorządu załogi i dyrektor są organami przedsiębiorstwa a więc na równi uczestniczą w zarządzaniu. (...) Jak wykazały badania w żadnym z badanych przedsiębiorstw zawieszenie czy oprotestowanie uchwał czy decyzji podjętych przez jeden lub drugi organ nie miało miejsca. (...) Doświadczenie, zwłaszcza ostatnich lat, przynosi coraz więcej dowodów na to, że dyrektorzy przedsiębiorstw starają, się przede wszystkim zapobiegać powstaniu sytuacji konfrontacyjnych, stosując wszystkie wyżej wspomniane sposoby.(fragment tekstu)

5

Współczesne postrzeganie idei samorządności w pielęgniarskiej grupie zawodowej

84%

Kunecka D.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2013

|

t. 14, z. 10, cz. 1 Współczesne problemy zarządzania w ochronie zdrowia z perspektywy systemu i organizacji

361-373

Pośród wielu zmian, które zaszły w ochronie zdrowia w konsekwencji przemian systemowych w naszym kraju [Kautsch 2010, s. 422], dokonała się także ta, która zdeterminowała współczesne funkcjonowanie pielęgniarskiej grupy zawodowej. Przyjęcie już przeszło dwadzieścia lat temu ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych [Dz. U. z 1991 r. Nr 41, poz. 178 z późn. zm.] umożliwiło w myśl regulacji konstytucyjnej [Konstytucja RP z 1997 r., art. 17] przekazanie samorządowi pielęgniarskiemu pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu pielęgniarki, dając tym samym wyraz wiarygodności oraz rzetelności prowadzenia jego spraw i podejmowania decyzji w jego imieniu [Buczkowska 2009, s. 102], co w połączeniu z innymi zmianami, wśród których znalazła się m.in. ta dotycząca systemu kształcenia zawodowego, doprowadziło do obecnej swobody wykonywania zawodu pielęgniarki "na własny rachunek". Współcześnie definiowana idea samorządności zawodowej nabiera zgoła innego znaczenia niż to, którym kierował się w chwili jej stanowienia ustawodawca. W jego założeniach instytucja samorządu zawodowego miała spełniać dwie zasadnicze funkcje: reprezentować na zewnątrz swoich członków, zarówno wobec obywateli, ich organizacji, jak i przed organami państwa, oraz zapewniać należyte wykonywanie zawodu, także - co istotne - w aspekcie jego ochrony. Taką też interpretację przyjmuje za nadal aktualną autorka opracowania. Jednak obserwacje środowiska pielęgniarskiego, przysłuchiwanie się coraz częściej pytaniom typu: "czy potrzebny nam samorząd?", a jeżeli tak, to "po co?" i "czy przynależność do niego ma być obligatoryjna, czy nie?" spowodowały podjęcie tej tematyki w poniższym opracowaniu, którego celem było dokonanie analizy postrzegania samorządności w pielęgniarskiej grupie zawodowej oraz próba określenia potencjalnych jej skutków w odniesieniu do systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Badanie zrealizowano w okresie luty-marzec 2013 r. (fragment tekstu)

6

Samorządowe uprawnienia pracowników przedsiębiorstwa państwowego w Polsce

84%

Seweryński M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

1991

|

nr 45

127-146

Pojęcie samorządu pracowniczego nie ma w polskiej doktrynie prawnej ściśle ustalonej treści. Powszechnie jednak odnosi się je do uprawnień załogi w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem i decydowania o sprawach pracowniczych. W zależności od zakresu tych uprawnień mówi się o stopniu usamorządowienia systemu zarządzania gospodarką narodową oraz demokratyzacji stosunków pracy. (fragment tekstu)

7

Self-management in the Former Yugoslavia : from a Viewpoint of Corporate Governance

84%

Koyama Y.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

R. 11, nr 2, cz. 6

97-112

This paper makes an historical evaluation of workers' self-management which lasted for about 40 years in the former Yugoslavia. Directors' power was reduced considerably especially in the regime of the 1974 Constitution. Banks lacked autonomy in this regime. Banks were given a status of financial institutions which ought to serve self-managed enterprises. The way of founding banks was changed in such a way that self-managed enterprises founded a bank by pooling funds. Self-managed enterprises owed banks a large amount of debt, and local political circles were interested in financing the local self-managed enterprises for the purpose of development of the regional economy. Banks were actually managed by big debtors. Due to these defects self-management in the former Yugoslavia proved inefficient. (original abstract)

8

Rola rad pracowniczych we współczesnym przedsiębiorstwie w Polsce

84%

Cieślińska K.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2008

|

10

|

z. 3

77-80

Zaprezentowano i przeanalizowano rolę rady pracowniczej we współczesnym przedsiębiorstwie w Polsce. Wychodząc z określenia istoty partycypacji przedstawicielskiej firmy, przedstawiono zmiany w występowaniu rad pracowniczych w okresie transformacji, czyli w ostatnich 20 latach. W dalszej części artykułu zaprezentowano okoliczności wprowadzenia do polskich przedsiębiorstw ponownie instytucji rady pracowniczej oraz jej wpływ na organy przedsiębiorstwa. (abstrakt oryginalny)

9

Społeczne ruchy pracownicze

84%

Gilejko L.

Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa

|

1997

|

nr 428 Społeczne ruchy czasu przełomu

12-27

Autor przedstawił pracownicze ruchy społeczne, które uaktywniły się w Polsce w okresie transformacji systemowej: związki zawodowe (wśród nich zwłaszcza NSZZ "Solidarność"), samorządy pracownicze oraz ruchy na rzecz rozwoju własności pracowniczej - partycypacja i akcjonariat pracowniczy. Rezultatem tych ostatnich było powstanie Unii Własności Pracowniczej i Polskiego Lobby Przemysłowego.

10

Obowiązek składania oświadczeń ma- jątkowych przez pracowników samo- rządowych, kierowników jednostek organizacyjnych i zarządzających samo- rządowymi osobami prawnymi

84%

Szymański P., Chrząszcz A.

Studia Społeczne

|

2023

|

nr 4 (43)

281-291

Obowiązek składania oświadczeń majątkowych przez urzędników, osoby kierujące samorządowymi jednostkami organizacyjnymi oraz samorządowymi osobami prawnymi został określony w prawe polskim w kilku aktach prawnych. Pomimo pozornej jednolitości tego rozwiązania te mają między sobą istotne różnice prawne powodujące, iż wzywanie pracownika samorządowego do złożenia oświadczenia majątkowego w trybie art. 32 ustawy o pracownikach samorządowych jest praktycznie bezcelowe. Jedynie obligatoryjnie składne corocznie oświadczenia majątkowe w trybie ustaw samorządowych mogą stanowić realny przejaw działalności antykorupcyjnej z uwagi na fakt, iż podlegają wielotorowej weryfikacji. Celem artykułu jest omówienie instytucji oświadczeń majątkowych. Hipoteza artykułu to nieskuteczność instytucji oświadczeń w trybie art. 32 ustawy o pracowniach samorządowych jako rozwiązania antykorupcyjnego. Przyjęte metody badawcze to egzegeza przepisów prawa, analiza zebranej literatury i orzecznictwa.(abstrakt oryginalny)

11

Funkcjonowanie samorządów pracowniczych w wybranych krajach realnego socjalizmu

84%

Wdzięczak J.

Annales : etyka w życiu gospodarczym

|

2016

|

19

|

nr 2

81-91

Celem artykułu jest przedstawienie prób tworzenia i rozwoju instytucji samorządu pracowniczego w oparciu o analizę przykładów zaczerpniętych z historii gospodarczej wybranych krajów należących do bloku wschodniego w drugiej połowie XX wieku, a także podniesienie kwestii ewolucji stosunku reżimów socjalistycznych do idei partycypacji robotniczej. Pod uwagę zostały wzięte trzy państwa - Jugosławia, Polska i Węgry - w których doświadczenia z partycypacją pracowniczą były najbardziej znaczące spośród krajów realnego socjalizmu. Dla umieszczenia prowadzonych rozważań w kontekście historycznym w artykule krótko nakreślone zostały uwarunkowania polityczne, podstawy prawne tworzenia samorządu pracowniczego oraz rezultaty inicjatyw podejmowanych w tym obszarze. Przyjęta metoda badawcza opiera się na studiach literaturowych. (fragment tekstu)

12

Społeczne modele przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej

67%

Knecht Z.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

1992

|

nr 635 Rynek i konsumpcja

171-182

W artykule autor przypomniał i opisał tendencje i zręby modelu społecznego kierunku przekształceń państwowego przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej.

13

Stan i perspektywy rozwoju systemu partycypacyjnego w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych

67%

Mendel T., Zimniewicz K.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1986

|

nr 164 Reforma gospodarcza oraz warunki jej powodzenia

96-111

Problematyka udziału załóg w zarządzaniu wywołuje dość znaczne zainteresowanie teoretyków i praktyków z racji atrakcyjnych i celów i wartości, które zawiera w sobie partycypacja. Polskie doświadczenia w zakresie samorządności pracowniczej nie są duże, ponieważ, jak dotąd, dwukrotne próby uruchomienia samorządów, w latach 1944-1947 i 1956-1957, nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Dopiero początek lat osiemdziesiątych spowodował ponownie, poważne zainteresowanie się tą kwestią. Wyrazem tego zainteresowania jest również niniejsze opracowanie. W artykule autorzy przedstawili próbę diagnozy systemu partycypacyjnego w polskich przedsiębiorstwach przemysłowych na podstawie badań empirycznych, które przeprowadzili w latach 1983-1984. Sformułowana diagnoza stanowiła z kolei bazę do opracowania wstępnych założeń dalszego rozwoju samorządu pracowniczego w przemyśle polskim. Jak się wydaje, założenia te mają tak ogólny charakter, że można je odnieść również do innych działów gospodarki narodowej, Warto jeszcze na wstępie wyjaśnić, że diagnozę samorządności pracowniczej przeprowadzono w dwóch przekrojach. Pierwszy dotyczył tzw. układu konsultacyjnego partycypacji, polegającego na udziale pracowników w różnych zespołach, lecz bez prawa podejmowania decyzji. Drugi przekrój odnosił się do kodeterminacyjnego układu partycypacji, polegającego na decydowaniu załogi (poprzez swoich przedstawicieli) w sprawach zastrzeżonych prawem dla samorządu pracowniczego. (fragment tekstu)

14

Uspołecznienie procesu planowania - założenia reformy i ich realizacja

67%

Dąbrowski Z.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1986

|

nr 164 Reforma gospodarcza oraz warunki jej powodzenia

69-82

Jedną z istotnych podstaw obecnej reformy planowania, odróżniających ją wyraźnie od poprzednich reform, zwłaszcza zaś reformy lat sześćdziesiątych (1965/66) i lat siedemdziesiątych (1973) jest uspołecznienie procesu planowania. Uspołecznienie to przestało być równocześnie postulatem wysuwanym już wielokrotnie pod adresem władz centralnych i oczekującym długo na pozytywne rozpatrzenie, lecz stało się pewnym faktem, uregulowanym za pomocą odpowiednich zapisów, nie jednej zresztą tylko ustawy. W zapisach ustawowych obszarem uspołecznienia objęte zostały wszystkie podstawowe szczeble planowania, tj. szczebel centralny, terytorialny i przedsiębiorstw, a także wszystkie podstawowe, dość szeroko wyróżniane tutaj, etapy procedury tworzenia, akceptacji i korygowania planu, łącznie z uspołecznieniem procesu kontroli i oceny realizacji planu. Pomijając okoliczności czy aktualne regulacje prawne wystarczająco debrze i szczelnie określają procesy uspołecznienia planowania, czy też zaspokajają aspiracje aktualnych dążeń uspołeczniających i wyczerpują możliwości rozwiązań modelowych uspołecznienia, rozwiązania te są elementem naszej rzeczywistości planistycznej i mogą podlegać konkretnym ocenom. (fragment tekstu)

15

Możliwość partycypacji pracowniczej w zarządzaniu versus wielkość przedsiębiorstwa

67%

Śmietański R.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2009

|

Polityka gospodarcza w Polsce i Unii Europejskiej na początku XXI w.

409-418

W najlepszej sytuacji pod względem posiadania przez pracowników prawa do informacji, konsultacji, jak również wpływu na podejmowane w przedsiębiorstwie decyzje mają pracownicy zatrudnieni w dużych przedsiębiorstwach, szczególnie tych o zasięgu transgranicznym, do których dodatkowo mają zasto-sowanie ustawy o europejskich radach zakładowych. Największe możliwości co do zakresu wpływu na zarządzanie przedsiębiorstwem, jak również uzyskanego prawa do informacji i konsultacji mają pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach państwowych oraz pracownicy spółek, którzy stali się ich właścicielami w wyniku bezpośredniej prywatyzacji. W najgorszej sytuacji znajdują się pracownicy zatrudnieni w małych i średnich przedsiębiorstwach niemających statusu przedsiębiorstwa państwowego, zatrudniających od kilku do 50 osób, ponieważ najczęściej nie obejmują ich korzystne dla nich przepisy prawa do informacji, konsultacji i współdecydowania o Europejskich Radach Zakładowych, o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, a w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 10 osób także przepisy ustawy o związkach zawodowych. (fragment tekstu)

16

Samorządowy i menedżerski model zarządzania przedsiębiorstwami

67%

Mendel T.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1991

|

nr 195 Problemy organizacji i zarządzania w reformowanej gospodarce

49-59

Celem opracowania jest charakterystyka samorządowego i menedżerskiego modelu zarządzania przedsiębiorstwami przemysłowymi w Polsce w latach osiemdziesiątych. Tak sformułowany cel zdeterminował strukturę artykułu. Najpierw dokonano więc określenia zakresu pojęć oraz istoty dwóch przeciwstawnych modeli zarządzania, nie pomijając ich genezy i rozwoju oraz poglądów na funkcjonowanie jednostek gospodarczych zarządzanych przez samorząd lub menedżera. W oparciu o dostępną literaturę przedmiotu i praktykę gospodarczą opisane zostały uwarunkowania, w których rozwinęły się obydwa systemy zarządzania przedsiębiorstwami. Zarówno jeden, jak i drugi model posiadają swoje zalety i wady. Do wad lub zalet danego modelu zaliczone zostały te cechy charakterystyczne, które stwarzają możliwości efektywności gospodarowania (zalety) bądź też obniżają tę efektywność (wady). W praktyce gospodarczej lat osiemdziesiątych w Polsce zaobserwować można wykształcenie się pośredniego modelu zarządzania przedsiębiorstwami, który można by nazwać modelem samorządowo-menedżerskim lub menedżerskim ze wsparciem samorządowym. Próba uogólnienia stanowi końcową część rozważań. (fragment tekstu)

17

Rozstrzyganie sporów pomiędzy organami przedsiębiorstwa państwowego

67%

Piotrowski M.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1986

|

nr 139 Przedsiębiorstwo w gospodarce socjalistycznej

88-101

Rozstrzyganie sporów między dyrektorem a radą pracowniczą przedsiębiorstwa państwowego jest w swej obecnej postaci instytucją nową w prawie polskim. Wiąże się to z wprowadzeniem jakościowo nowych rozwiązań w dziedzinie organizacji i zasad funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych w Polsce. Brak jest na razie praktycznych doświadczeń w rozwiązywaniu tego rodzaju spraw, a co się z tym wiąże, nie została jeszcze wypracowana linia interpretacji interesujących tu nas przepisów prawnych. Stąd niniejsza praca będzie z konieczności miała charakter próby i propozycji zarazem odczytania tych przepisów, bez pewności jednak czy akurat w takim kierunku pójdzie praktyka stosowania tych przepisów. Niepewność ta jest pogłębiona dodatkowo sposobem uregulowania w ustawie interesujących nas tu zagadnień. (fragment tekstu)

18

Partycypacja pracownicza w procesie przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych

51%

Suwalski A.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1996

|

nr 237

94-114

W artykule poddano analizie rozwiązania prawne przyjęte dla przeprowadzenia procesu prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w Polsce w aspekcie zabezpieczenia współuczestnictwa w nim pracowników tych przedsiębiorstw. Autor nawiązał do powojennych tradycji w partycypacji pracowniczej, przedstawił rozwiązania partycypacyjne we współczesnym kapitaliźmie (przed- i powojenne), wpływ partycypacji pracowniczej na system zbiorowych stosunków pracy, a także różne współczesne koncepcje prywatyzacyjne przed wprowadzeniem PPP i ewolucję reguł współuczestnictwa pracowników w procesie przekształceń.