Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Ein Sonderfall an sich" - kilka uwag na temat statusu specjalistycznego języka kulinarnego (na przykładach z języka niemieckiego i polskiego)

100%

Szczęk J., Kałasznik M.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

68-82

Kulinaria jako takie cieszą się w ostatnim czasie olbrzymim zainteresowaniem, którego owocami są różnego rodzaju produkty językowe i pozajęzykowe prezentujące szerokie spektrum ujęcia'tego problemu. Ta wzrastająca popularność kulinarystki, która w obszarze niemieckojęzycznym funkcjonuje jako samodzielna dyscyplina, nie pozostaje bez wpływu na rozwój języka. Ilość nośników treści kulinarnych, rozwijających się gatunków tekstu o charakterze kulinarnym, multimodalność i multikodalność tematyki kulinarnej powodują powstanie specyficznej odmiany języka kulinarnego, określanego jako "ein Sonderfall an sich", który wydaje się swoistym konglomeratem wykazującym również cechy języka fachowego. Celem artykułu jest wskazanie podanych cech i określenie stopnia fachowości rozwijającego się języka kulinarnego na przykładzie języka niemieckiego i polskiego(fragment tekstu)

2

Plain language as an alternatiye to specialised language(s)

100%

Mazur J.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

109-121

The aim of the article is to present a different point of view on the study and use of specialised language - it will look at the language from the perspective of a non- professional user. The article consists of two parts, in the first one the notion of specialised language is briefly defined and its characteristics as well as typology are presented. The second part will focus on the concept of readability/comprehensibility of the text as a criterion taken into account when classifying the language of a text as specialised or generał. Selected examples of specialised texts used in public communication will be provided to illustrate the difficulty in understanding the texts addressed by public institu- tions to the so-called ordinary citizens. Finally, the phenomenon of plain language as an alternative to specialised language, will be introduced and illustrated with "before and after" examples of texts written in specialised and simple language.

3

Critical review of dictionaries in the context of LSP education

80%

Sycz-Opoń J.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

196-212

For centuries dictionaries have been the first source of reference for professionals dealing with specialist discourse. Today, despite rising competition online, they are still the preferred reference tool for many professionals, including translators . However, dictionaries do not always serve their users well. To use dictionaries effectively one needs to understand the process of their compilation and, what follows, their strengths and weaknesses. Only then one is able to use the potential of dictionaries to the fuli. This article is a review of dictionaries available to professionals dealing with specialist texts, with particular focus on the problems and traps related to their use. In today's informa- tion-saturated world the ability to effectively use lexicographic sources is of key impor- tance for professionals dealing with specialist discourse, thus the contents (fragment of text)

4

Extra-linguistic knowledge in the process of translating Formuła 1 texts

80%

Chuda R.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

278-291

Sport has long been one of the basie human activities. Over time, it has come to be seen not only from a purely physical perspective, but from a technical one also. What is more, with the ever inereasing interest in society and its functioning, sport has become an attractive source of data for cultural and linguistic analyses, including translation studies. Throughout the years linguistic specificity of sport has established a number of characteristic phrases and terms present in motorsport coverage and newspaper or maga- zine reports. However, many of them have been incorporated into this specific language from a day-to-day language, even though with marginally or considerably changed me- aning. The present article is based on a detailed 14-year research project using data from various written and audio-visual materials accessible in Polish and English media outlets. The key aim is to illustrate the importance of the person translating texts concerning Formuła 1 having the appropriate proportions of translation skills and extra-linguistic knowledge of the subject area.(fragment of text)

5

Terminologia i poprawność językowa dokumentów normalizacyjnych

80%

Mierzejewska S.

Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego

|

2016

|

4(20)

39-41

W artykule opisano zasady tworzenia terminologii i kilka praktycznych zasad lingwistycznych opracowywania dokumentacji oraz opisano przykładowe błędy występujące w tych opracowaniach. (abstrakt oryginalny)

6

Ekwiwalencja frazematyki specjalistycznej (na przykładzie tekstów umów handlowych w języku rosyjskim i polskim)

80%

Labocha M.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

263-277

W niniejszym artykule autor charakteryzuje teoretyczny i praktyczny wymiar podejmowanej tematyki oraz dokonuje analizy paralelnych tekstów umów handlowych w języku rosyjskim i polskim ze względu na ekwiwalentność zawartych w nich frazemów. Umowy handlowe scharakteryzowane zostają zarówno jako dokument prawny w praktyce handlu zagranicznego, jak i - w sensie teoretycznym - jako gatunek, forma organizacji tekstu z właściwymi jej środkami językowymi. Podjęta tematyka obejmuje także charakterystykę pojęcia frazemu oraz ekwiwalencji w tekstach prawnych i prawniczych. Część analityczna, oparta o frazemy wyekscerpowane z tekstów umów sprzedaży oraz umów dostawy w obu językach, zawiera również analizę zawartości słowników specjalistycznych pod kątem rejestrowania właściwie ustalonych par przekładowych(fragment tekstu)

7

Dysonans między doświadczeniem a opisem - problemy języka specjalistycznego w nauczaniu jazdy konnej

80%

Rot-Buga E.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

243-260

W artykule omówiono wybrane problemy związane z tradycyjną terminologią specjalistyczną stosowaną w nauczaniu jazdy konnej w zestawieniu ze specjalistycznym językiem nauczania opracowanym przez Mary Wanless. Specjalistka ta na podstawie wieloletnich interdyscyplinarnych badań (wiedza hipologiczna, teoria uczenia się, NLP, metoda Alexandra, metoda Feldenkreisa, językoznawstwo kognitywne i in.) stworzyła system RWYM. W świetle jej badań tradycyjny system komunikowania jeźdźcowi informacji objawia nieprzydatność ze względu na rozdźwięk pomiędzy opisem (wiedza deklaratywna) a doświadczaniem ciała i ruchu (wiedza proceduralna). Język tradycyjny ujeżdżenia obfituje w sformułowania, które są zrozumiałe dla nielicznych "wtajemniczonych", co z uwagi na wieloznaczność terminów utrudnia lub-uniemożliwia proces uczenia się. Metodyka nauczania czynności manualnych wymaga od trenera przekazywania wiedzy know-how, nie zaś tylko wiedzy deklaratywnej, co wynika ze sposobu, w jaki mózg człowieka przyswaja wiedzę (zgodnie z teorią Guya Claxtona - relacja między wordscape i brainscape). Praktyka pokazuje, że system uczenia według metodyki RWYM jest bardzo skuteczny i umożliwia sklonowanie umiejętności jeźdźców wybitnych. W tym kontekście przedefiniowania domaga się język i metodyka uczenia nie tylko jazdy konnej, lecz także innych sportów, a nawet innych, nie tylko manualnych umiejętności(fragment tekstu)

8

Metoda specyficzna w rozwiązywaniu problemów

80%

Antoszkiewicz J.

Przegląd Organizacji

|

1993

|

nr 9

12-14

Do podstawowych braków w nauce o rozwiązywaniu problemów, a także w nauce o projektowaniu, należą niedostatki pojęciowe oraz zakłócenia w funkcjonowaniu spowodowane tym, że praktyka ich stosowania nie odwołuje się do nauki. Poprawa w tym zakresie, która już się dokonuje, umożliwi usystematyzowanie i ujednolicenie terminologii. W niniejszym opracowaniu ograniczam się do systemu pojęć składających się na określenie "metoda". Dzięki temu tworzy się praktyczne i prawne podstawy do obserwowania i identyfikowania praktyki, by móc ją odpowiednio stosować. Należy oczekiwać dalszych udoskonaleń w tej dziedzinie, aż do stanu, gdy wypracowane warianty, powstające w wyniku rozwiązywania problemów, staną się godne zaufania, a katastrofalne skutki niewłaściwych wariantów uda się wyeliminować, co tym samym zminimalizuje marnotrawstwo, jakim charakteryzuje się wiele współczesnych rozwiązań. (abstrakt oryginalny)

9

Rodzaje rzeczownikowych złożeń determinatywnych w niemieckim słownictwie medycznym z artykułów austriackiego czasopisma fachowego

80%

Majewska E. M.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

56-67

Rola medycyny polega na tym, żeby diagnozować i leczyć choroby, a także im zapobiegać. Niemieckie słownictwo medyczne jest podporządkowane tym celom, dlatego staje się ono bardzo zróżnicowane pod względem semantycznym. Słownictwo to zawiera, oprócz terminów anatomicznych, także nazwy chorób, syndromów, symptomów, badań diagnostycznych, metod leczenia, narzędzi lekarskich, procesów fizjologicznych, operacji i zabiegów, środków farmakologicznych i in. Każdy dział medycyny posiada charakterystyczne słownictwo fachowe, którym się posługuje, jednocześnie korzystając z niemieckiej leksyki ogólnej. Słownictwo medyczne jest również zróżnicowane pod względem słowotwórczym. Oprócz licznych zapożyczeń z łaciny czy greki, zawiera ono m.in. leksemy pochodzenia angielskiego. Terminów medycznych ciągle przybywa, ponieważ pojawiają się nowe choroby. Są opracowywane kolejne sposoby ich diagnozowania i leczenia, co wymaga wprowadzenia nowych nazw, które często przybierają formę skrótowców lub są tworzone od nazw własnych. Najczęściej występującym typem słowotwórczym w obrębie rzeczowników są złożenia, a w szczególności złożenia determinatywne. Korpus badawczy zanalizowany w niniejszym artykule został zaczerpnięty z austriackiego czasopisma medycznego "Arztewoche". Na podstawie zebranego materiału językowego wyszczególniono rodzaje typów słowotwórczych charakterystycznych dla rzeczownikowych złożeń determinatywnych w niemieckim słownictwie medycznym (fragment tekstu)

10

Uwagi dotyczące terminologii związanej ze sformalizowanymi systemami zarządzania jakością

80%

Rogala P.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Gospodarka a Środowisko

|

2006

|

5

|

nr 1115 Zarządzanie środowiskiem - gospodarka przestrzenna - zarządzanie jakością

298-304

Rok 1987 można uznać za przełomowy dla koncepcji zarządzania jakością. W tym czasie pojawiały się normy ISO serii 9000. Ich publikacja nie była pierwszą próbą znormalizowania zagadnień związanych z zarządzaniem jakością. To dzięki nim jednak koncepcja zarządzania jakością jest obecnie utożsamiana przede wszystkim z wdrażaniem i certyfikacją systemu zarządzania jakością (SZJ) zgodnego z wymaganiami normy ISO 9001. Sukces, jaki te standardy odniosły, zachęcił Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, a także inne podmioty do kreowania i upowszechniania podobnych rozwiązań.W niniejszym opracowaniu została podjęta próba uporządkowania kilku podstawowych kwestii terminologicznych z tego zakresu. (fragment tekstu)

11

Leksyka języków specjalistycznych (na przykładzie języka niemieckiego)

80%

Wojtczak E.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

101-108

Leksyka języka fachowego stanowi jeden z aspektów najbardziej odróżniających teksty specjalistyczne od tekstów tzw. języka ogólnego. Duże nasycenie terminologią użycie wyrażeń nominalnych i inne charakterystyczne cechy sprawiają, że jest on odbierany jako bardziej konkretny, precyzyjny i ekonomiczny. W artykule podejmuje się próbę kompaktowej prezentacji specyfiki słownictwa fachowego i najważniejszych tendencji w nim obserwowanych. Omówione zostaną najczęściej używane w językach specjalistycznych części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik) i mechanizmy tworzenia wyrażeń fachowych i terminów, w których wymienione części mowy stanowią trzon struktury. Ze względu na specyfikę języka niemieckiego, najwięcej uwagi poświęca się złożeniom i derywatom. W artykule podejmuje się również próbę wyjaśnienia najważniejszych pojęć i zjawisk zachodzących w obrębie leksyki języków specjalistycznych, tzn. nominalizacji, terminu, procesu terminologizacji, budowania systemów terminologicznych. Rozważania kończą uwagi dotyczące dydaktyki języków specjalistycznych, sugestie, jak można efektywnie wykorzystać świadomość i wiedzę nt. właściwości leksyki fachowej i mechanizmów nią rządzących w celu zoptymalizowania i zwiększenia efektywności procesów jej przyswajania, tj. rozumienia i produkcji własnych tekstów właściwych omawianemu obszarowi językowemu.(fragment tekstu)

12

Terminy polisemiczne w obrębie pewnej terminologii

80%

Kozar L.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Języki specjalistyczne w badaniach i praktyce

28-42

W klasycznym ujęciu terminologicznym polisemia, czyli zdolność danego terminu do oznaczania kilku pojęć, jest uważana za zjawisko niepożądane, wręcz niebezpieczne, głównie dlatego, że zakłóca postulowaną monoreferencyjność terminów, przez co może wpływać na nieprecyzyjność komunikatu specjalistycznego, który z założenia powinien być dla odbiorców jednoznaczny. Tymczasem trudno zanegować fakt, że w obrębie wielu terminologii specjalistycznych, nawet tych poddanych procesowi normalizacji czy unifikacji, terminy polisemiczne funkcjonują. Przedmiotem podjętej w niniejszym artykule analizy jest francuska i polska terminologia z dziedziny indywidualnych zabezpieczeń emerytalnych, czyli zbiór terminów z zakresu "trzeciego filaru emerytalnego", jak przyjęło się potocznie nazywać dziedzinę. Celem rozważań uczyniono analizę ilościową i jakościową występujących w niej terminów wieloznacznych. Okazuje się, że zjawisko polisemii w badanym materiale nie jest jednorodne i przybiera co najmniej kilka wymiarów: (1) dotyczy przede wszystkim terminów dla dziedziny kluczowych, wydzielając czy specjalizując pewne treści pojęciowe; (2) polisemia może być generowana przesunięciami semantycznymi, których mechanizm właściwy jest np. metonimii czy synekdosze; (3) może być także wynikiem procesu neosemantyzacji oddziałującego na jednostki transferowane z innych obszarów języka.(fragment tekstu)

13

Horizontal and Vertical Distribution Patterns of Nearly-Synonymous Terms in the Language of Law

80%

Więcławska E.

Humanities and Social Sciences

|

2016

|

21 (XXI)

|

nr 23 (4)

279-289

Prawnicy zaprzeczają istnienia synonimów lecz zagadnienie to pojawia się w centrum juryslingwistycznych dyskusji, kiedy mowa o tekstach prawniczych w tłumaczeniu.24 Tłumacze często stają prze wyzwaniem właściwej dla danego systemu kategoryzacji hiponimicznie powiązanych terminów, które - według dwujęzycznych źródeł leksykograficznych konsultowanych na okoliczność konkretnego hasła - są równorzędnymi ekwiwalentami danego terminu w języku angielskim. Należy tutaj wziąć pod uwagę również czynnik gatunku tekstu. Badanie ma na celu zaprezentowanie praktycznych wskazówek dotyczących terminów pozostających ze sobą w relacji semantycznej. Zakłada się, iż czynniki określające adekwatne do danego kontekstu użycie terminów bliskoznacznych dają się uchwycić w perspektywie horyzontalnej oraz wertykalnej przez odniesienie odpowiednio do czynnika gatunku tekstów prawa oraz systemowego i hierarchicznie uporządkowanego układu właściwych przepisów prawnych. Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o autentyczne materiały. Dane zostały zaczerpnięte z akt sądowych, z tekstów z zakresu prawa handlowego. Korpus składa się z tekstów paralelnych, tzn. angielskojęzycznych dokumentów oraz ich tłumaczeń na języka polski. (abstrakt oryginalny)

14

Przywrócenie terminu w postępowaniu administracyjnym

80%

Muzyczka K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2015

|

nr 75 Prawo publiczne : zagadnienie aksjologiczne w dziedzinie prawa

51-72

W postępowaniu administracyjnym obowiązują dwa podstawowe rodzaje terminów. Pierwszy rodzaj terminów to te, które wynikają bezpośrednio z ustawy (terminy ustawowe z kolei dzieli się na zawite i instrukcyjne), drugi rodzaj terminów to terminy dodatkowe wyznaczone przez organ administracyjny prowadzący daną sprawę. Zasadnicza różnica pomiędzy terminami zawitymi i instrukcyjnymi sprowadza się do konsekwencji prawnych, które występują po ich przekroczeniu. W przypadku przekroczenia terminu zawitego przez stronę dochodzi do nieskuteczności podjętych czynności, natomiast przekroczenie terminu zawitego przez organ powoduje z kolei utratę przez niego kompetencji do rozpatrzenia danej sprawy. W przypadku przekroczenia terminu instrukcyjnego nie dochodzi do powstania tak doniosłych konsekwencji prawnych. Terminy instrukcyjne mogą być zarówno wydłużane, jak i skracane. Oznacza to, że strona nie traci definitywnie prawa do występowania z określonymi żądaniami. Warto zaznaczyć jednak że, jeżeli dojdzie do przekroczenia terminu zawitego, to istnieje jeszcze możliwość jego przywrócenia. Przywrócenie terminu następuje zawsze na wniosek strony. W myśl obowiązujących przepisów strona ma siedem dni na złożenie stosownego wniosku. Termin ten liczy się od momentu (od dnia) ustania przyczyny powstania uchybienia. (abstrakt oryginalny)

15

Translatoryka a turystyka kulturowa - potrzeby, wyzwania, perspektywy

80%

Błażek A.

Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie

|

2010

|

nr 23

175-187

Relacje pomiędzy procesem europeizacji turystyki kulturowej a językiem stały się przedmiotem międzynarodowego projektu badawczego LINEE prowadzonego w ramach 6. Ramowego Programu Unii Europejskiej. Podczas badań zidentyfikowano także znaczące zależności pomiędzy turystyką kulturową a translatoryką, które zostały omówione w niniejszym artykule. Na podstawie wywiadów z decydentami z obszaru turystyki kulturowej zdiagnozowano właściwe dla niej potrzeby translatoryczne m. in. takie jak konieczność dokonywania tłumaczeń specjalistycznych, tłumaczenie na język obcy w funkcji lingua franca. Artykuł podejmuje także próbę odpowiedzi na te potrzeby w oparciu o teorię i praktykę tłumaczeń. (abstrakt oryginalny)

16

Systematyzacja pojęć związanych z zarządzaniem wiedzą

80%

Fazlagić A.

Problemy Jakości

|

2005

|

nr 3

4-11

Zainteresowanie tematyką zarządzania wiedzą w Polsce na przestrzeni ostatnich lat zaowocowało pojawieniem się sporej liczby publikacji. Autorzy tych publikacji wywodzą się z różnych kręgów zawodowych są wśród nich: inżynierowie-informatycy, informatycy-ekonomiści, psychologowie, socjologowie, managerowie-praktycy, marketingowcy, praktycy i teoretycy edukacji (edukatorzy). Każda z tych grup posługuje się swoimi własnymi "branżowymi" definicjami często nie biorąc pod uwagę, że specjaliści z innych dziedzin inaczej rozumieją pewne koncepcje, np. w psychologii pojęcie "kompetencji" zdefiniowano ponad sto lat temu, podczas gdy w zarządzaniu stało się oni modne dopiero na początku lat 90. Z kolei informatycy utożsamiają wiedzę z "obiektem", a edukatorzy ujmują ją holistycznie.(fragment tekstu)

17

Trudne słowa, czyli jak wytłumaczyć pojęcia stosowane w MSSF

80%

Kabalski P.

Rachunkowość

|

2015

|

nr 9

16-21

Niniejszy artykuł ma za zadanie "wywołać wilka z lasu". Stanowi początek, mamy nadzieję, dyskusji prowadzącej do ujednolicenia słownictwa rachunkowości, a zwłaszcza terminów, które pojawiły się wraz z MSSF (Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej). (fragment tekstu)

18

Sprawa administracyjna odszkodowawcza

80%

Makarucha A.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2015

|

nr 2(39)

121-153

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza ostatniego z wyżej wskazanych pojęć, to jest pojęcia "sprawy administracyjnej", czy też "sprawy indywidualnej z zakresu administracji publicznej" (za C. Martyszem). (fragment tekstu)

19

Statutory and Operative Definitions of Legal Terms in the Tax Law

80%

Halasz A.

Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu

|

2019

|

7

|

nr 4

29-42

W opracowaniu autor porusza zagadnienie definiowania pojęć prawnych w prawie podatkowym. Autor podzielił definicje pojęć prawnych zawartych w prawie podatkowym na definicje stanowione i operatywne. Podział ten został oparty na podziale na prawo stanowione i operatywne. Ponadto autor wskazał na operatywne definicje pojęć prawnych w prawie podatkowym, które mają quasi-stanowiony charakter. (abstrakt oryginalny)

20

Nowa definicja zawodowego księgowego

80%

Kamela-Sowińska A.

Rachunkowość

|

2013

|

nr 4

2-7

Nowoczesna rachunkowość musi być jakościowo lepsza od dotychczasowej (tradycyjnej), choć ustalenie kryterium oceny stopnia tej poprawy nie jest proste. Niemniej przy ocenie należy szczególnie uwzględnić znaczenie praktyki, wzrastającą rolę i rangę społeczną księgowych i audytorów, ich niezależność i wysoki profesjonalizm. Postępuje szybka intelektualizacja zawodu księgowego, która polega na tym, że praktycy i dydaktycy rachunkowości muszą wykazywać się interdyscyplinarną wiedzą o przedsiębiorstwie, a więc znajomością makro- i mikroekonomii, prawa spółek, kodeksu cywilnego i administracyjnego, prawa podatkowego i pochodnych tego prawa, znajomością systemów informacyjnych i informatycznych oraz rozległą wiedzą z rachunkowości. Uzasadnia to zdefiniowanie na nowo pojęcia zawodowy księgowy. Do nowo zainicjowanej dyskusji na temat potrzeby zweryfikowania definicji pojęcia zawodowy księgowy włącza się Międzynarodowa Federacja Księgowych (IFAC). Poniżej przedstawiam, przygotowaną przez IFAC, propozycję nowej definicji pojęcia zawodowy księgowy, która w przyszłości byłaby stosowana przez Komitety i Rady działające w ramach IFAC oraz organizacje członkowskie IFAC, do których należą m.in. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce i Krajowa Izba Biegłych Rewidentów. Dokument zawierający propozycję nowej definicji przedstawił IFAC z prośbą o opinię i uwagi.(fragment tekstu)