Wiele metod wieloczynnikowej analizy rentowności (ROA, ROE, ROI) i analizy procesowej umożliwia wskazanie kierunków regulacji, opartych na powiązanych sieciowo czynnikach efektywności przedsiębiorstwa. Wskaźniki są traktowane w systemie rachunkowości zarządczej jako zmienne sterujące efektywnością i są podstawą opracowania metod i sposobów poprawy efektywności osiąganej później w planowaniu operacyjnym. Szczegółowe dane zbierane w systemie controllingu operacyjnego, niezbędne do ukierunkowanej analizy wskaźników produktywności i wydajności zasobów, poziomu ich wykorzystania i sprawności, a także dane struktury i dynamiki przepływów, umożliwiają określenie sposobu i metod sterowania operacyjnego, w celu poprawy efektywności. Im wyższa jest wartość tych wskaźników operacyjnych, tym przedsiębiorstwo lepiej gospodaruje swoimi aktywami. Zbędne lub nadmierne aktywa operacyjne (np. niesprawne maszyny produkcyjne, nadmierne zapasy, nadmiarowe ilości środków transportu czy powierzchni magazynowych), a także planowane w niewielkim stopniu wykorzystanie ich zdolności produkcyjnych, obniża poziom rentowności. Wykorzystanie zasobów operacyjnych jest uzależnione od stosowanych metod planowania zasobów w realizowanych procesach (np. planowania produkcji, dostaw materiałowych, transportu, operacji magazynowych). Analiza praktyk zarządzania wskazuje, że funkcja controllingu w zbadanych przez autora przedsiębiorstwach oraz opisana w licznej literaturze przedmiotu korzysta głównie z dorobku rachunkowości zarządczej. Kontrolą efektywności w przedsiębiorstwach zajmują się komórki rachunkowości, finansów lub controllingu finansowego przyjmując, że wszystkie operacje gospodarcze mają swoje odzwierciedlenie w wynikach finansowych i przepływach pieniężnych. Na podstawie wyników badań i pogłębionych studiów literaturowych można zauważyć, że controlling operacyjny jest rozumiany i wykorzystywany głównie jako controlling finansowy w odniesieniu do realizowanych operacji gospodarczych. Obszar działań controllingu w wielu przedsiębiorstwach sprowadza się do kontrolowania wyników i analizy odchyleń oraz wskazywania celów i przyporządkowanych im wartości mierników. Taki zakres funkcjonalny controllingu jest pomocny, gdyż wskazuje wymagany kierunek zmian, ale niewystarczający do kształtowania procesów i zasobów łańcucha dostaw przedsiębiorstwa w relacjach wyprzedzających.(fragment tekstu)