Znaczenie pedagogiki bezpieczeństwa w wychowaniu dla pokoju.

• Autorzy: Ryszard Stępień

Warianty tytułu

The importance of Safety Education in Educating for Peace

Значение педагогики безопасности в воспитании мира

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

O bezpieczeństwie i różnych jego wymiarach oraz kontekstach, mówi się i pisze od wielu lat, a zwłaszcza po 11 września 2001 r., kiedy to nawet najbardziej upewnione paradygmaty cywilizacyjne nawiązujące do kwestii bezpieczeństwa uległy znaczącym przekształceniom. Konstruowane na przełomie XX i XXI w. prognozy świata zawierały wprawdzie informacje o kolejnych negatywnych skutkach postępującej globalizacji, o pojawianiu się szczególnego napięcia, określanego często mianem rozdroża, w którym obecne były różnego rodzaju konflikty, nękające wszystkie dziedziny życia społeczeństwa i jednostek, ale nie dotarły one do świadomości decydentów1. Znane też były zapowiedzi Samuela P. Huntingtona z 1997 r. na temat powstawania konfiguracji polityki globalnej według linii podziału między kulturami. Należało już wówczas brać pod uwagę to, że "ludy i kraje o podobnych kulturach lgną do siebie, ludy i kraje o kulturach odmiennych oddalają się, a sojusze powstałe na bazie ideologii i układów między supermocarstwami ustępują miejsca przymierzom określanym przez kulturę i cywilizację"2(fragment tekstu)

EN

This paper analyzes historical aspects of the development of education for safety in Poland and shows its evolution against the background of postmodernism and its requirements which are becoming manifest these days. The author provides grounds for a thesis that in the times of uncertainty and unpredictable social changes coupled with the lack of safety children, adolescents and adults should be methodically equipped with a set of forecasted competencies enabling them to function rationally in the hardly predictable future. Also, the author proposes that a new sub-discipline should be singled out which, following the required research work, would become a source of academic knowledge indispensable in educating for safety and for peace. Obviously, it would also contribute to rejecting a lingering traditional approach to issues related to safety educatio(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Bezpieczeństwo; Pedagogika; Niepewność; Wychowanie; Edukacja dla bezpieczeństwa

EN

Education; Security; Pedagogy; Uncertainty; Parenting; Education for safety

• Czasopismo: Społeczeństwo i Polityka
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3(52)
• Strony: 11--31

Twórcy

autor

Ryszard Stępień

• kademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku

Bibliografia

• Wojnar I., Aktualne procesy edukacji i kultury w Polsce i na świecie, w: Edukacja wobec wyzwań XXI wieku. Zbiór studiów, red. I. Wojna, J. Kubina, Warszawa 1996
• Huntington S.P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu społecznego, przekł. Jankowska H., Warszawa 1998, s. 174.
• Wosińska W., Oblicza globalizacji, Sopot 2008,
• Barber B.R., Imperium strachu. Wojna, terroryzm i demokracja, przekł. H. Jankowska, Warszawa 2005
• Zimbardo P.G, Psychologia zła z perspektywy sytuacyjnej, w: Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej, zebrał i oprac. Miller A.G., Kraków 2008,
• Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012,
• Tapscot D., Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat, przekł. Cypryjański P., Warszawa 2010.
• Kwiatkowska H., Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, Gdańsk 2005,
• Witkowski L., Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej, Kraków 2009, Kozielecki J., Psychologia nadziei, Warszawa 2006,
• Manifest Alice Miller. Wychowanie bez gwałtu i przemocy, http://madrzy-rodzice.pl/2014/wychowanie- dla- pokoju/ [dostęp: 15.11.2017].
• Lawler P., Wprowadzenie: co to są badania pokoju? w: Studia bezpieczeństwa, red. Williams P.D., przekł. Nowick W.i, Kraków 2012
• Bauman Z., Płynne czasy. Życie w epoce niepewności, przekł. Żakowski M., Warszawa 2007,
• Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, przekł. Hołówka J., Warszawa 1978,
• Hock R.R., 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii. Fascynująca podróż w krainę nauki, przekł. Wojtych E., Gdańsk 2003, s. 114-124.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2006,
• Juszczyk S., Radziewicz-Winnicki A., Alfabetyzacja medialna podstawową kompetencją edukacyjną w sytuacji zmiany społecznej, w: Edukacja informacyjna. Neomedia w społeczeństwie wiedzy, Szczecin 2009,
• Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, przekł. Kubińscy O. i W. oraz M. Kacmajor M., Gdańsk 2003,
• Wielka Encyklopedia Oxford, 2008, t. 2, Warszawa 2009,
• Stępień R., Przełamywanie stereotypów w myśleniu o przysposobieniu obronnym i edukacji dla bezpieczeństwa, w: Bezpieczeństwo i obronność w świetle współczesnych wyzwań i potrzeb. Ujęcie naukowe, pedagogiczne i edukacyjne, red. Kunikowski J., Siedlce 2010
• Przemoc i agresja w szkole - próby rozwiązania problemu, red. Rejzner A., Warszawa 2008
• Danilewska J., Agresja u dzieci - szkoła porozumienia, Warszawa 2002.
• Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie - znaczenia - dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia - procesy - konteksty, red. Dudzikowa M., Czerepaniak-Walczak M., t. 1, Gdańsk 2007,
• Stępień R., Współczesne problemy edukacji dla bezpieczeństwa, Warszawa 1996,
• Pohoska H., Wychowanie obywatelsko-państwowe, w: Encyklopedia wychowania, Warszawa 1936,
• Pieczywok A., Edukacja dla bezpieczeństwa wobec zagrożeń i wyzwań współczesności, Warszawa 2012.
• Edukacja dla bezpieczeństwa. Materiały z konferencji naukowej 24-25 maja 1994, red. Stępień R., Warszawa 1994
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej. Zał. nr 2. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, Dz.U. z 24 lutego 2017 r., poz. 356,
• Borowska T., "Homo construens" - człowiek budujący. Edukacyjne przygotowanie do radzenia sobie z różnymi zagrożeniami, w: Pedagogika i edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności. Materiały z III Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, red. J. Gnitecki, J. Rutkowiak, Warszawa-Poznań 1999,
• Heidegger M., Bycie i czas, Warszawa 2008,
• Kępiński A., Lęk, Kraków 2002,
• Raport z badania. Nastolatki 3.0, NASK Instytut Badawczy, Warszawa 2017,
• BrzezińskaA.I., Jak myślimy o rozwoju człowieka? w: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. Brzezińska A.I., Gdańsk 2005,
• Wojciszke B., Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego, Gdańsk 2010,
• Surzykiewicz J., Przemoc, jako wyzwanie dla profi laktyki w wychowaniu do dorastania wśród sprzeczności, w: Przemoc i agresja w szkole - próby rozwiązania problemu, red. Rejzner A., Warszawa 2008,
• Lewowicki T., Pedagogika wobec nadziei i zagrożeń współczesności: próba diagnozy i określenia zadań, w: Pedagogika i edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności. Materiały z III Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, red. Gnitecki J., Rutkowiak J., Warszawa-Poznań 1999,
• Witkowski L., Edukacja i humanistyka nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli, t. II, Warszawa 2007,
• Rojek J., Zawiłe drogi pacyfi zmu, w: Pacyfi zm czy zagłada, red. Szyszkowska M., Warszawa 1996,
• Staub E., Podstawowe potrzeby ludzkie, altruizm i agresja, w: Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej, zebrał i oprac. Miller A.G., Kraków 2008,
• Kozielecki J., Psychologia nadziei, Warszawa 2006,
• Gadamer H.G., O skrytości zdrowia, Warszawa 2001,
• Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna, przekł. Gilewicz J., Poznań 2012,
• Bauman Z., Nowoczesność i zagłada, przekł. Kunz T., Kraków 2009,
• Bourdieu P., Passeron, J-C. Reprodukcja, przekł. Neyman E., Warszawa 2006
• Lorenz K., Tak zwane zło, przekł. Tauszyńska A.D., Warszawa 1972
• ---