Zasoby obszarów wiejskich w lokalnym rozwoju gospodarki niskowęglowej

• Autorzy: Paweł Wiśniewski

Warianty tytułu

Rural Resources in the Local Development of Low-carbon Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest ocena znaczenia zasobów obszarów wiejskich oraz możliwości wykorzystania ich potencjału w lokalnym rozwoju gospodarki niskowęglowej (niskoemisyjnej). W artykule dokonano diagnozy sytuacji obszarów wiejskich w Polsce i związanej z nimi działalności rolniczej w aspekcie gospodarki niskoemisyjnej, wskazując mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia w dwóch kluczowych elementach, do jakich zaliczyć należy utrzymanie lub wzrost zdolności do pochłaniania CO2 oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa i gleb. Zwrócono uwagę na duży potencjał obszarów wiejskich w zakresie możliwości wykorzystania ich zasobów w celu zwiększenia sekwestracji węgla w biomasie i glebie, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a także wykorzystania działalności rolniczej i przetwórstwa rolno-spożywczego wraz z biomasą drzewną do rozwoju energetyki odnawialnej, w tym do produkcji biogazu i biopaliw. Na przykładzie powiatu starogradzkiego, objętego Pilotażowym programem niskowęglowego rozwoju - pierwszym tego typu dokumentem poświęconym gospodarce niskoemisyjnej, sporządzonym w skali powiatu w Polsce - wskazano zalecane zasady funkcjonowania gospodarki niskoemisyjnej oraz kierunki niskowęglowego rozwoju na obszarach wiejskich. Podkreślono konieczność włączenia rolnictwa i terenów wiejskich do lokalnego planowania gospodarki niskoemisyjnej poprzez ich ujęcie w przygotowywanych obecnie przez jednostki samorządu terytorialnego planach gospodarki niskoemisyjnej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is to assess the importance of rural resources and the ability to use their potential for the local low-carbon economy development. The paper presents a diagnosis of the situation of Polish agriculture and rural areas in terms of low-carbon economy. Strengths and weaknesses as well as the opportunities and threats in the two key elements, i.e. maintenance or increase in the ability to absorb CO2 and reduction of greenhouse gas emissions from agricultural lands and soils, were indicated. Specific attention was paid to the high potential of agriculture and rural areas (including forestry) in terms of the possible use of their resources in order to increase the sequestration of carbon in biomass and soil and reduce greenhouse gas emissions, as well as the use of agricultural and agro-food processing with wood biomass for renewable energy development, including the production of biogas and biofuels. Moreover, the principles of operation of a low-carbon economy and the main bearings of low-carbon development of rural areas were determined. Also the need was stressed to include agriculture and rural areas into the local planning of low-carbon economy and their recognition in low-carbon economy plans which are being prepared by local government units. The proposed solutions are the result of the research and analyses carried out, as an author, during the work on a Pilot programme of low-carbon development of Starogard county. It is the first of such documents dedicated to low-carbon economy, drawn on a county scale in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka rolna; Sektor węglowy; Gospodarka niskoemisyjna; Rolnictwo zrównoważone; Obszary wiejskie

EN

Agricultural policy; Coal sector; Low-carbon economy; Sustainable agriculture; Rural areas

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2017
• Tom: 45 Środowiskowe i kulturowe zasoby obszarów wiejskich
• Strony: 7--20

Twórcy

autor

Paweł Wiśniewski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• 1. Bański J. (red.), 2010, Atlas rolnictwa Polski, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, Warszawa.
• 2. Borys T., 2005, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.
• 3. Gaweł E., 2011, Rola roślin motylkowatych drobnonasiennych w gospodarstwie rolnym, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 11, 3 (35), s. 73-91.
• 4. Harasim A., 2015, Użytkowanie powierzchni ziemi w Polsce w aspekcie stabilności ekologicznej, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 1, s. 66-71.
• 5. Kistowski M., 2006, Wpływ programów ochrony na środowisko przyrodnicze. Ocena jakości i ekoinnowacyjności programów ochrony środowiska województw opracowanych w latach 2001-2005, Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, t. 3, Komitet "Człowiek i Środowisko" PAN, Gdańsk-Warszawa.
• 6. Kistowski M., 2013, Atlas sozologiczny gmin Polski 2000-2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• 7. Koćmit A., 1998, Erozja wodna w obszarach młodoglacjalnych Pomorza i możliwości jej ograniczenia, Bibliotheca Fragmenta Agronomica, 4B, s. 83-99.
• 8. Kozłowski S., Swędrzyński A., Zielewicz W., 2011, Rośliny motylkowate w środowisku przyrodniczym, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 11, 4 (36), s. 161-181.
• 9. Matyka M., 2012, Analiza regionalnego zróżnicowania zmian w użytkowaniu gruntów w Polsce, Polish Journal of Agronomy, 10, s. 16-20.
• 10. Ostrowski J., Gutkowska A., Tusiński E., 2009, Udział czynnika wodnego w modelowaniu kategoryzacji oraz oceny przydatności gruntów do uprawy roślin energetycznych, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 9, 4 (28), s. 187-202.
• 11. Pilotażowy program niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego, 2015, Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• 12. Polna M., 2005, Zmiany lesistości Polski w latach 1990-2001, Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar., 4 (1), s. 51-60.
• 13. PROW, 2014, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• 14. Raport II oceny śladu węglowego powiatu starogardzkiego dla lat 2005, 2010 i 2013 oraz prognoza ostrzegawcza na lata 2020 i 2030, 2015, Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• 15. Rejestr wytwórców biogazu rolniczego (stan na dzień 30.03.2016 r.), 2016, Agencja Rynku Rolnego, Warszawa.
• 16. Rocznik statystyczny rolnictwa, 2015, GUS, Warszawa.
• 17. Skłodowski P., Bielska A., 2009, Właściwości i urodzajność gleb Polski - podstawą kształtowania relacji rolno-środowiskowych, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 9, 4 (28), s. 203-214.
• 18. Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej, 2013, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
• 19. Śleszyński P. (red.), 2013, Wskaźniki zagospodarowania i ładu przestrzennego w gminach, Biuletyn KPZK PAN, 252, Warszawa.
• 20. Środki produkcji w rolnictwie w roku gospodarczym 2014/2015, 2015, GUS, Warszawa.
• 21. Transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej w Polsce, 2011, Bank Światowy, Washington DC.
• 22. Wojtasik M., Wiśniewski P., Loranc L., 2008, Problemy erozji gleb na przykładzie kilku gmin w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 3 (41), s. 41-49.
• ---

Identyfikatory

DOI

10.7163/SOW.45.1