Wymienność i użyteczność a aspekt semiotyczny pomiaru wartości w rachunkowości : (artykuł dyskusyjny)

• Autorzy: Paweł Petrykowski

Warianty tytułu

Exchangeability and Usefulness from the Semiotic Perspective on Value Measurement in Accounting : (a Discussion Paper)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

System informacyjny rachunkowości może być traktowany jako narzędzie obserwacji rzeczywistości gospodarczej, w której działa przedsiębiorstwo. Generuje to potrzebę stosowania języka z dobrze określoną semantyką, wiernie odzwierciedlającą procesy gospodarcze. Cechą języka rachunkowości jest tzw. kwantytatywność opisu, oznaczająca klasyfikację, zdarzeń gospodarczych i zasobów ekonomicznych oraz pomiar ich wartości. Wychodząc od dwóch własności, które są uznawane za źródło wartości dóbr ekonomicznych: wymienności i użyteczności, stwierdzono, że jedynie użyteczność jest z punktu widzenia semiotyki poprawnie określoną cechą, którą można przypisać zasobom. Pojęcie wymienności określa raczej charakter rzeczywistości ekonomicznej opartej na wymianie handlowej. W rezultacie przypisywanie zasobom przedsiębiorstwa wartości transakcji, w której zostało ono nabyte ma charakter operacyjny. Podobnie, jak zastosowanie jakichkolwiek innych parametrów wyceny, które zawsze odnoszą się wprost do przeszłej lub potencjalnej transakcji handlowej. Niedoskonałość wyceny przy użyciu parametrów wyceny polega na sprowadzeniu roli dóbr ekonomicznych do przedmiotów transakcji kupna-sprzedaży. W alternatywnym ujęciu, którego symptomy można znaleźć w koncepcji wartości ekonomicznej, mierników dokonań przedsiębiorstw opartych na pojęciu wartości dodanej oraz standardzie rachunkowości MSR 36, przedsiębiorstwo jest traktowane jako dysponent zasobów, których wartość wynika z ich użyteczności. W związku z tym, że tradycyjnie przyjmuje się, że użyteczność obejmuje również pożytek, jaki można uczynić z dobra poprzez jego zbycie, autor wprowadza pojęcie użyteczności finalnej odnoszące się do klasyfikacji makroekonomicznej dzielącej dobra i usługi na pośrednie i finalne. Konsekwentne rozumowanie prowadzi do określenia aktywów jako inwestycyjnych dóbr finalnych w posiadaniu przedsiębiorstwa. Pojęcie aktywów zostaje w ten sposób oddzielone od pojęcia składnika majątku. Wprowadza to konieczność użycia co najmniej dwóch różnych logicznych koncepcji języka rachunkowości, związanych z dwoma podejściami: zasobowym i majątkowym. Zaproponowane rozróżnienie zostaje wykorzystane w interpretacji pojęcia wartości dodanej. (abstrakt oryginalny)

EN

Accounting information system can be conceived as a tool of observation of economic reality. Thus, a language with properly defined semantics is needed to describe the economic processes that take place. One of major characteristics of accounting language is that it quantifies the described reality. It means : a) classification of, among others, economic events and resources, b) measurement of their values. Starting from the two attributes that are acknowledged as a source of value for economic resources, i.e. exchangeability and usefulness, it was stated that only the latter is attributable to the resource from semiotic point of view. The notion of exchangeability characterizes economic reality that is based on exchange of goods and services rather than a resource. In effect, assigning the value of the transaction to the goods that are the subject thereof should only have operational significance. The same holds true for whatever valuation parameter because that relates directly to past or potential economic transaction. The imperfection of valuation based on valuation parameters comes from the fact that it reduces the function of economic goods to be merely the subject of buy-sell operations. The alternative concept, the symptoms of which can be observed in the idea of economic value, enterprise performance measures based on the notion of added value, and in IAS 36, the enterprise is conceived as an owner of resources, the values of which result from their usefulness. Since usefulness traditionally encompasses the use that can be made of a good simply by its disposal, the author introduces the notion of final usefulness that can be related to macroeconomic classification which divides goods and services into interim and final ones. Subsequent reasoning leads to the definition of an asset as a final investment good that is controlled by the enterprise. In this way the notion of an asset is being disjoined from the notion of a property component. Thus, at least two different logical concepts need to be applied in the language of accounting. This distinction is helpful in interpretation of the concept of added value. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System informacyjny rachunkowości; Analiza wartości; Semiotyka; Sprawozdawczość finansowa; Wartość przedsiębiorstwa

EN

Accounting information system; Value analysis; Semiotics; Financial reporting; Enterprise value

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2010
• Tom: 58
• Numer: nr 114

Twórcy

autor

Paweł Petrykowski

• Uniwersytet Szczeciński, doktorant

Bibliografia

• Ajdukiewicz K. (1975), Logika pragmatyczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Bocheński J.M. (1992), Współczesne metody myślenia, „W drodze", Poznań.
• Brzezin W. (1995), Ogólna teoria rachunkowości, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
• FASB Technical Plan and Project Updates (2010), http://www.fasb.org/project/cf_phase-b.shtml
• Goś W. (2002), Przepływy pieniężne w systemie rachunkowości, Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i studia T.(CDLXXIII) 399, Szczecin.
• Hendriksen E.A., van Breda M.F. (2002), Teoria rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hońko S. (2008), Koncepcja ostrożnej wyceny w rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Karmańska A. (2008) (red.), Ryzyko w rachunkowości, Difin, Warszawa.
• Karmańska A. (2009), Wartość ekonomiczna w systemie informacyjnym rachunkowości finansowej, Difin, Warszawa.
• Kiziukiewicz T. (1984), Problemy dostosowania rachunkowości do informacyjnych wymagań zarządzania, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. Prace Katedry Rachunkowości nr 261, Szczecin.
• Memorandum of Understanding between the FASB and the IASB (2006), 27 February 2006, http://www.iasplus.com/pressrel/0602roadmapmou.pdf.
• Miles R.C. (1984), Basic Business Appraisal, John Wiley & Sons, New York. Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Nowacki P. (2005), Wartością firmy trzeba zarządzać, „CFO Magazyn dla finansistów nr 7, IDG, http://cfo.cxo.pl/artykuly/50357_2/Wartoscia.firmy.trzeba.zarzadzac.html
• Nowak W.A. (2010), Teoria sprawozdawczości finansowej, Oficyna, Warszawa.
• Petrykowski P. (2008), TKW i co dalej. Marża a przepływy pieniężne, „Lepszy biznes. Magazyn profesjonalistów SAP" nr 2(32), BCC, Poznań.
• Sułkowski Cz. (2008) (red.), Podstawy teorii i polityki makroekonomicznej, Wydawnictwo „Zapol", Szczecin.
• Szczepankowski P. (2007), Wycena i zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szychta A. (1996), Teoria rachunkowości Richarda Mattessicha w świetle podstawowych kierunków rozwoju nauki rachunkowości, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa.
• Szyszko L. (2000) (red.), Finanse przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Walińska E. (2009), Bilans jako fundament sprawozdawczości finansowej w kontekście zmian współczesnej rachunkowości, Oficyna Wydawnicza ABC, Warszawa.
• Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych IASB (1989) [w:] Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 2007, tom I, IASB, SKwP, Londyn 2007.
• Zarzecki D. (1999), Metody wyceny przedsiębiorstw, Fundacja Rozwoju Rachunkowości, wyd. I, Warszawa.