Dla kogo miasto? Dla ludzi czy dla samochodów?

• Autorzy: Jerzy J. Parysek

Warianty tytułu

Whom is the city intended for? People or vehicles?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niemal powszechnie przyjmuje się, że jednym z głównych czynników rozwoju przestrzennego i przekształceń przestrzenno-strukturalnych, a także problemów funkcjonowania współczesnych miast jest motoryzacja, a konkretnie samochód. To ten wynalazek techniki sprawił, że zabudowa miast rozlewa się na zewnątrz, rosną koszty funkcjonowania miast, budowy nowych dróg oraz sieci infrastruktury, rozwoju transportu publicznego, że do coraz bardziej dotkliwie doświadczanych problemów należą: zatłoczenie ulic, wypadki drogowe, zanieczyszczenie powietrza, hałas, wzrost kosztów życia w mieście, a także kurczenie się przestrzeni publicznych. Wszystko to sprawia, że w nowszych ideach rozwoju miast i koncepcjach urbanistycznych pojawiają się działania mające ograniczyć wpływ motoryzacji na rozwój i funkcjonowanie miast. W niniejszej pracy z jednej strony przedstawia się wpływ motoryzacji na rozwój przestrzenny i funkcjonowanie miast, a z drugiej strony prezentowane są te koncepcje urbanistyczne, które zawierają w sobie działania prowadzące do tworzenia "miasta dla ludzi". W kontekście obserwowanej sytuacji pytanie "dla kogo miasto?" jest jednym z tych, na które odpowiedzieć muszą i władze miasta wraz ze służbami urbanistycznymi, i jego mieszkańcy - i to możliwie konkretnie i szybko(abstrakt oryginalny)

EN

It is almost universally acknowledged that one of the chief factors in spatial development and spatial-structural changes, as well as a growing challenge to the functioning of modern cities is motorisation, and more precisely - the car. It is this technological invention which is responsible for the sprawl of urban environment, rising costs of cities functioning, construction of new roads and infrastructural networks and higher and higher outlays on the development of public transport. Among the problems that have been growing in intensity are crowded streets, road accidents, air pollution, noise, rising costs of living in the city and shrinking public spaces. As a result, in recent ideas of urban development and town-planning conceptions there appear measures intended to curb the impact of motorisation on the development and operation of cities. This paper presents the influence of motorisation on the spatial development and functioning of cities as well as those town-planning conceptions which lead to the formation of 'a-city-for-people' approach. Regarding the examined situation, the question 'Whom is the city designed for?' is one of those that must be answered by both city authorities together with town-planning experts and city dwellers - and this as quickly and in as concrete terms as possible. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Ludność miejska; Samochody; Mobilność ludności

EN

City; Urban population; Automobiles; Population mobility

• Czasopismo: Studia Miejskie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 23
• Strony: 9--27

Twórcy

autor

Jerzy J. Parysek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Alexander E.R., 2002, The public interest in planning: from legitimation to substantive plan evaluation, "Planning Theory" 1/3.
• Amin A., Hausner J., 1997, Interactive governance and social complexity, [w:] Beyond market and hierarchy: Interactive governance and social complexity, eds. A. Amin, J. Hausner, Edward Elgar Publ., Cheltenham.
• Barnett J., 1982, An introduction to urban design, Harper & Row, New York.
• Berg L. van den, Drewett R., Klaassen L., Rossi A., Vijverberg C.H.T., 1982, Urban Europe. Vol. 1: A study of growth and decline, Pergamon Press, Oxford.
• Bourne L., 2001, The urban sprawl debate. Myths, realities and hidden agenda, "Plan Canada" 41(4).
• Braun G., 2006, Smart growth. The end of a good idea, [w:] Cities in global perspective: Diversity and transition, eds. Y. Murayama, G. Du, Rikkyo University, Tokyo.
• Braun G., Scott J., 2004, News from the urban front: dressing social innovation in urban and regional management, [w:] Cities in transition, eds. M. Pak, D. Rebernik, Department of Geography. Faculty of Arts, Ljublana. University of Ljublana Dela 21.
• Campbell H., Marshall R., 2002, Utilitarianism's bad breath? A re-evaluation of the public interest justification for planning, "Planning Theory" 1/2.
• Car troubles. Critical studies of Automobility and Auto-Mobility, 2009, eds. J. Conley, A.T. McLaren, Ashgate, Burlington.
• Dale G.C., 2003, Smart growth, "Planning Commissioners Journal" 50.
• Dennis K., Urry J., 2009, Post-car mobilities, [w:] Car troubles. Critical studies of automobility and auto-mobility, eds. J. Conley, A.T. Mc Laren, Ashgate, Burlington.
• Downs A., 2001, What does smart growth really mean?, "Planning" 64(4).
• Duany A., Plater-Zyberk E., Alminana R., 2003, The new civic art: Elements of town planning, Rizzoli Publ., New York.
• Duany A., Plater-Zyberk E., Speck J., 2001, Suburban nation: The rise and the decline of the American dream, North Point Press, New York.
• Eckard F., 2007, Urban governance in the Nederlands: From pillarised politics to metropolitan regionalizm, "Quaestiones Geographicae" 26B.
• Filion P., 2000, Balancing concentration and dispersion? Public policy and urban structure in Toronto, "Environment and Planning" C, 18.
• Filion P., 2003, Towards smart growth. The diffcult implementation of alternatives to urban dispersion, "Canadian Journal of Urban Research" 12(1).
• Gehl J., 2010, Cities for people, Island Press, Washington DC.
• Gehl J., 2011, Life between buildings: Using public space, Island Press, London.
• Gehl J., Gemzoe L., 2004, Public space - public life, Danish Architectural Press, Copenhagen.
• Goodwin M., Painter J., 1996, Local governance, the crises of fordism and the changing geographies of regulation, "Transactions" 21.
• Healey P., 1992, Planning through debate. The communicative turn to planning theory, "Town Planning Review" 63(2).
• Healey P., 1997, Collaborative planning: Shaping places in fragmented societies, Macmillan, London.
• Howe J., Langdon C., 2002, Towards a reflexive planning theory, "Planning Theory" 1/3.
• Jacobs J., 1992, The death and life of great American cities, Vintage Books, New York.
• Jałowiecki B., 1972, Miasto i społeczne problemy urbanizacji, Śląski Instytut Naukowy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Katowice-Kraków.
• Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Scholar, Warszawa.
• Jessop B., 1997, The governance of complexity and complexity of governance: Preliminary remarks on some problems and limits of economic guidance, [w:] Beyond market and hierarchy: Interactive governance and social complexity, eds. A. Amin, J. Hausner, Edward Elgar Publ., Cheltenham.
• Kronenberg J., Bergier T., 2010, Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Fundacja Sendzimira, Kraków.
• Low N., 2007, The green city: sustainable homes, sustainable suburbs, [w:] Urban sustainability through environmental design, eds. K. Thrivatis, S. Porta, R. Romice, R. Graves, Routledge, London.
• Lynch K., 1960, The image of city, MIT Press, Cambridge.
• Mierzejewska L., 2009, Rozwój zrównoważony miasta. Zagadnienia poznawcze i praktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
• Mierzejewska L., 2009, Urban planning in Poland in the context of European standards, "Quaestiones Geographicae" 28B/1.
• Mierzejewska L., 2011, Planowanie rozwoju polskich miast w świetle zapisów Nowej Karty Ateńskiej i Karty Lipskiej, [w:] Koncepcje i problemy badawcze geografii, red. K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz.
• MILU: Multifunctional Intensive Land Use. Principles, practices, projects and policies, 2007, eds. G. Allen, S. Carmichel, M. Dol, A. Kempten, M. Kramer, The Habiforum Foundation, Gouda.
• Modrzewski B., 2012, Urban design. Pojęcie i metody, [w:] Kształtowanie przestrzeni miejskiej. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. J. Parysek, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Poznań-Kalisz.
• Newman P., 2007, Travel time budget as a tool for sustainable urban design, [w:] Urban sustainability through environmental design, eds. K. Thrivatis, S. Porta, R. Romice, R. Graves, Routledge, London.
• Newman P., Kenworthy J., 1999, Sustainability and cities: Over-coming automobile dependence, Island Press, Washington.
• Parysek J., 2007, Urban development and urban governance, "Quaestiones Geographicae" 26B.
• Parysek J., 2008, Aglomeracje miejskie w Polsce problemy ich funkcjonowania, [w:] Wybrane problemy rozwoju i rewitalizacji miast: aspekty poznawcze i praktyczne, red. J. Parysek, A. Toelle, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 5.
• Parysek J., 2008, Urbanizacja i niektóre współczesne idee, koncepcje i modele planowania rozwoju miast, [w:] Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji, red. J. Słodczyk, M. Śmigielska, Uniwersytet Opolski, Opole.
• Parysek J., 2009, Urban development in Poland after 2003. Legal regulation and reality, "Quaestiones Geographicae" 28B/1.
• Parysek J., 2010, Urban development policy of the European Union and the discretionary nature of Polish spatial planning, [w:] Regional development and regional policy in Poland: First experiences and new challenges of the European Union membership, red. P. Churski, W. Ratajczak, Polska Akademia Nauk, Warszawa. Studia Regionalia KPZK PAN t. 27, 1.
• Parysek J., 2010, Urban policy in the context of contemporary urbanisation processes and development issues of Polish cities, "Journal of Urban and Regional Analysis" 2, 2.
• Parysek J., 2010, Rozwój miast a polityka miejska w Polsce po 1989 r., [w:] Przekształcenia struktur regionalnych. Aspekty społeczne, ekonomiczne i przyrodnicze, red. S. Ciok, P. Migoń, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław.
• Parysek J., 2011, Współczesna polska suburbanizacja i polityka miejska (aktualność hipotez C. Colby'ego po 80 latach), [w:] Koncepcje i problemy badawcze geografii, red. K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz.
• Parysek J., 2012, Współczesne miasta i problemy ich funkcjonowania i rozwoju, [w:] Kształtowanie przestrzeni miejskiej. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. J. Parysek, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Poznań-Kalisz.
• Parysek J., Mierzejewska L., 2013, Życie miasta: Studium Poznania. Miasto i jego mieszkańcy, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Parysek J., Mierzejewska L., 2014, Życie miasta: Studium Poznania. Infrastruktura miejska, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Rhodes R., 1997, Understanding governance, Open University Press, Buckingham.
• Sassen S., 1991, The global city, Princeton University Press, Princeton.
• Sheller M., Urry J., 2002, The city and the car, "International Journal of Urban and Regional Research" 24, 4.
• Toelle A., 2007, Cross-border governance in the twin cities of Frankfurt-upen-Oder and Słubice, "Quaestiones Geographicae" 26B.
• Toussaint J.Y., Vareilles S., 2007, Town making, city governance. The paradox of the planning process in current urbanization, "Quaestiones Geographicae" 26B.
• Urban design reader, 2007, eds. M. Carmona, S. Tiesdell, Elsevier, Amsterdam.
• The urban design reader, 2007, eds. M. Larice, E. Mac Donald, Routledge, New York.
• Urry J., 2004, The system of automobility, "Theory, Culture & Society" 21, October.
• Zając P., 2014, Samochód jako wyzwanie dla miast XXI w., Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra. Zeszyty Naukowe 155. Inżynieria Środowiska 35