Bycie u siebie w nie-miejscach - o zapleczu teoretycznym przestrzeni edukacyjnej

• Autorzy: Krzysztof Maliszewski

Warianty tytułu

Being at Home in Non-Lieux (Non-Places) - on the Theoretical Background of the Educational Space

An Nicht-Orten zu Hause sein - zum theoretischen Hintergrund des Bildungsraums

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wedle słynnej diagnozy Michela Foucaulta, wiek XIX żył tematem czasu, natomiast po tym stuleciu wzmożonego zainteresowania historią nasza uwaga ogniskuje się raczej na rozmaitych aspektach topografii: "Obecna epoka będzie przypuszczalnie w większym stopniu epoką przestrzeni. Znajdujemy się w czasach symultaniczności, w epoce zestawiania, w epoce rzeczy bliskich i dalekich, jednego obok drugiego, rozproszonego. Znajdujemy się w momencie, kiedy, jak sądzę, świat wydaje się nie tyle długą historią rozwijającą się w czasie, co siecią łączącą punkty i przecinającą własne poplątane odnogi"1. W naukach humanistycznych wieku XX i XXI można odnotować wiele prób posługiwania się mappingiem jako sposobem organizacji wiedzy, a także analizowania rzeczywistości w kategoriach systemu, struktury, konstelacji, sieci, centrów i peryferii, pogranicza i miejsc. Jest to zjawisko na tyle wyraźne, że możemy mówić o zwrocie przestrzennym w humanistyce (spatial turn)2. (fragment tekstu)

EN

The text uses the concepts of Marc Augé's non-lieux and Gregory Bateson's double bind to reflect on the theoretical background of school architecture. It is assumed that the educational space is arranged by the pedagogical imagination, and so the current pedagogy, having been disinherited from its own tradition, tends to generate space unfriendly for students, and hence, unfavourable for education. Taming the place, the author argues, is an extremely important, yet disregarded, aspect of education (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pedagogika; Edukacja

EN

Pedagogy; Education

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2019
• Tom: 1(52)
• Strony: 19--32

Twórcy

autor

Krzysztof Maliszewski

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Archacka M.: Praktyki władzy, oporu i wolności we współczesnej szkole. Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. 2017. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. M. Nowak-Dziemianowicz. Maszynopis.
• Ariès P.: Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Przeł. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut, 1995.
• Augé M.: Niemiejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności.Przeł. R. Chymkowski. Przedmowa W.J. Burszta. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
• Augustyn, św.: Wyznania. Tłum. oraz wstępem i kalendarium opatrzył Z. Kubiak. Kraków: Znak, 1994.
• Bachmann-Medick D.: Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Przeł. K. Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012.
• Benner D.: Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym. Przeł. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2015.
• Bieńczyk M.: Przezroczystość. Kraków: Znak, 2007.
• Bodei R.: O życiu rzeczy. Przeł. A. Bielak. Łódź: Wydawnictwo Przypis, 2016.
• Buczyńska-Garewicz H.: Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni. Kraków: Universitas, 2006.
• Czaja D.: Niemiejsca. Przybliżenia, rewizje. W: Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria. Red. D. Czaja. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2013.
• Foucault M.: Inne przestrzenie. Przeł. A. Rejniak-Majewska. "Teksty Drugie" 2005, nr 6.
• Foucault M.: Przestrzeń, wiedza i władza. W: Kim pan jest, profesorze Foucault? Debaty, rozmowy, polemiki. Red. nauk. B. Błesznowski, K.M. Jaksender, K. Matuszewski. Wybór i tłum. K.M. Jaksender. Przedmowa B. Błesznowsk i. Kraków: Wydawnictwo Libron - Filip Lohner-Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2013.
• Habermas J.: Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz. Wprow. i red. nauk. oraz weryfikacja przekładu M. Czyżewsk i. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
• Heidegger M.: ".poetycko mieszka człowiek...". W: Idem: Odczyty i rozprawy. Przeł. J. Mi zera. Kraków: Baran i Suszczyński, 2002.
• Jaworska-Witkowska M.: Przechwytywanie tekstów. Powidoki czytania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 2016.
• Koselleck R.: Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego. Przeł. J. Merec k i, W. Kunicki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2009.
• Marquard O.: Apologia przypadkowości. Studia filozoficzne. Przeł. K. K rzem ieniow a. Warszawa: Oficyna Naukowa, 1994.
• Mendel M.: Pedagogika miejsca i animacja na miejsce wrażliwa. W: Pedagogika miejsca. Red. M. Mendel. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 2006.
• Męczkowska A.: Locus educandi. Wokół problematyki miejsca w re-fleksji pedagogicznej. W: Pedagogika miejsca. Red. M. Mendel. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 2006.
• Nalaskowski A.: Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków: "Impuls", 2002.
• Sławek T.: Gdzie? W: T. Sławek, A. Kunce, Z. Kadłubek: Oikologia. Nauka o domu. Katowice: Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, 2013.
• Witkowski L.: Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2014.

Identyfikatory

DOI

10.31261/CHOWANNA.2019.52.03