Warszawa w przestrzennym systemie społeczno-ekonomicznym Polski

• Autorzy: Kazimierz Kuciński

Warianty tytułu

Warsaw in Socio-Economic Spatial System of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niewiele jest państw na świecie, których stolica byłaby, tak jak Warszawa, położona niemal w centrum kraju, a jednocześnie stanowiła pierwszy pod względem wielkości ośrodek miejski w jego systemie osadniczym, była głównym węzłem komunikacyjnym, jednym z podstawowych okręgów przemysłowych i największym ośrodkiem kultury oraz nauki. Powstaje w związku z tym pytanie, czy ta dominacja Warszawy w życiu społecznym i gospodarczym kraju jest uzasadniona? Czy skupione w Warszawie funkcje są spełniane w sposób społecznie, ekonomicznie i ekologicznie efektywny? Na ile Warszawa stała się swego rodzaju pasożytem na organizmie społeczno-ekonomicznym Polski, a na ile wspomaga i animuje życie społeczne, kulturalne i ekonomiczne kraju. Odpowiedź na te pytania bywa bałamutna, zabarwiona emocjami, a często demagogią niewiele mającą wspólnego z rzeczywistą i faktyczną pozycją Warszawy w przestrzennym systemie społeczno-ekonomicznym Polski.

EN

The article is a point of departure for more extensive discussion of future directions in development of Warsaw and justification of its domination in socio-economic and settlement systems of the country. Hence, the subject of analysis consisted of the position of Warsaw in spatial structure of the national economy and social system of Poland considered from the spatial point of view. Different aspects of multifunctionality of Warsaw were adopted as a premise for presenting it as a capital of the country, but also macro- and mezo regional centre, as well as a supranational one. Due to the above, controwersial aspect of spatial definition of Warsaw was discussed. Warsaw was treated not only as a town, but also as an agglomeration, presenting the dynamics of its development and comparing its position in the spatial system of the country with those of other European capitals in their countries and systems. Subsequently, Warsaw was presented as a centre of population concentration with various aspects of dynamics, and multivariousness of the structure of this process, placing it in the all-Polish migratory movement of population. Process of labour force concentration, and especially qualified staff was outlined against this background, showing the monopolist position of Warsaw as a particular centre of all means, especially investment ones. Observation of this process resulted in attribution to the discussion of the degree of concentration of industrial production in Warsaw and the so-called Warsaw Industrial Centre. Following part of the article was devoted to the position of Warsaw in the system of spatial connections, particularly in transport system, flows of goods, persons and information, at the same time trying to localize the centre of these connections within the inner structure of Warsaw agglomeration. Next, there were presented living conditions of population in Warsaw, against a background of population in the country, especially in towns, showing on the one hand - high concentration of goods of higher rank, and potential possibilities to meet the needs, and on the other hand - presenting the image of very unsatisfactory real level of satisfying the needs in Warsaw, and social pathology resulting from these facts. Recapitulating, the presented discussion of the position of Warsaw in the country outlined the crucial problems and the directions of its future development, treated as a condition, and at the same time - consequence of the processes of development of the whole country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System społeczno-ekonomiczny; Ludność; Migracja ludności; Struktura zatrudnienia; Środki produkcji; Koncentracja produkcji

EN

Social economic system; Population; Population migration; Employment structure; Means of production; Concentration of production

• Czasopismo: Biuletyn IGS / Szkoła Główna Handlowa. Instytut Gospodarstwa Społecznego
• Rocznik: 1989
• Numer: nr 3
• Strony: 9--59

Twórcy

autor

Kazimierz Kuciński

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Geografia ekonomiczna Polski, red. S. Berezowski, PWN, Warszawa 1978.
• Kuciński K., Koncentracja ludności w procesie formowania się regionów miejskich w Polsce, Biuletyn Informacyjny Zespołu Koordynacyjnego Problemu Międzyresortowego "Podstawy Przestrzennego Zagospodarowania Kraju", 1983, z. 41.
• Kuciński K., Rakowski W., Zasięg oddziaływania Warszawy w świetle napływu ludności, "Biuletyn IGS" 1978, nr 2.
• Puchalski K., Analiza zróżnicowania strukturalnego nakładów inwestycyjnych (wg wybranych działów gospodarki) na tle rozwoju ludnościowego województw w latach 1961-1980. Warszawa 1987. (maszynopis w archiwum IGiPZ PAN).
• Puchalski K., Inwestycje a gospodarka mieszkaniowa w latach 1961-1980. Warszawa 1985. (maszynopis w archiwum IGiPZ PAN).
• Puchalski K., Inwestycyjne uwarunkowania zróżnicowania przestrzennego procesów demograficznych w Polsce. Doświadczenia z lat 1961-1980. Warszawa 1986. (maszynopis w archiwum IGiPZ PAN).
• Puchalski K., Przestrzenne zróżnicowanie nakładów inwestycyjnych w 1984 roku w świetle wcześniejszych trendów. Warszawa 1986. (maszynopis w archiwum IGiPZ PAN).
• Rocznik Statystyczny Miast 1985, GUS, Warszawa 1986.
• Rocznik Statystyczny Woj. Stołecznego Warszawskiego 1987. Wojewódzki Urząd Statystyczny, Warszawa 1987.