Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Ustalanie zapotrzebowania na pasze i materiały wyściółkowe na potrzeby ośrodka jeździeckiego

100%

Wincewicz-Bosy M.

Ekonomia / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2012

|

nr 4 (21)

357-367

Hippika to dynamicznie rozwijający się obszar aktywności wielu społeczeństw, którego najbardziej popularną formą działalności są ośrodki rekreacyjne oferujące klientom usługi związane z końmi. Do najbardziej popularnych należy zaliczyć jazdy konne i usługi pensjonatowe dla koni. Aby móc stworzyć odpowiednie warunki do funkcjonowania ośrodka i przebywających w nim koni, konieczne jest zapewnienie odpowiedniej ilości pasz i materiałów wyściółkowych. Ustalenie ich właściwych wielkości stanowi istotny element zarządzania. Pomimo indywidualizacji żywienia i warunków bytowania poszczególnych koni i prócz naukowych metod analizy zapotrzebowania na poszczególne komponenty w praktyce potrzebne jest zastosowanie uproszczonych formuł obliczeniowych. Zaproponowane wzory do obliczania odpowiednich ilości pasz i wyściółek wykorzystują wielkości przeciętne dla obiektów i liczbę koni. Ich zaletą jest duża uniwersalność i możliwość odpowiedniego zaplanowania systemu współpracy z dostawcami przy uwzględnieniu własnych możliwości. Nie są one idealne, ale wystarczające na potrzeby funkcjonowania nawet niewielkich podmiotów, niezatrudniających specjalistów z zakresu zootechniki i weterynarii.(abstrakt oryginalny)

2

Metody oszałamiania zwierząt rzeźnych

80%

Skrabka-Błotnicka T.

Nauki Inżynierskie i Technologie / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2012

|

nr 1 (4)

55-69

W krajach Unii Europejskiej oszałamianie zwierząt rzeźnych przed ubojem jest nakazane aktami prawnymi. Nową regulacją prawną w tym zakresie jest Council Regulation (EC) No 1099/2009 of 24 September 2009, która będzie obowiązywać od 1 stycznia 2013 r. Spośród metod oszałamiania zwierząt rzeźnych dozwolonych do stosowania w UE omówiono tylko te, które są powszechnie stosowane lub są dobrą alternatywą w stosunku do obecnie stosowanych w ubojniach komercyjnych drobiu, trzody chlewnej i bydła. Omówiono metody oszałamiania: mechaniczne i elektryczną bydła, elektryczne i gazowe trzody chlewnej, elektryczne i w kontrolowanej atmosferze drobiu. (abstrakt oryginalny)

3

Tabu krwi. Pojęcia uboju religijnego i ofiarniczego w ujęciu interdyscyplinarnym

80%

Juszczak A. R.

Społeczeństwo i Polityka

|

2021

|

nr 4(69)

105-127

Celem artykułu jest analiza pojęć uboju religijnego i ofiarniczego z perspektywy tabu krwi i przedstawienie ich aktualnych definicji. Na potrzeby obiektywnego zgłębienia tematu konieczne było założenie interdyscyplinarności, a w efekcie analizy z perspektywy religioznawstwa i higieny żywności pochodzenia zwierzęcego. Na wstępie autor porusza kwestię religijnego zakazu spożywania krwi jako elementu nierozerwalnie powiązanego z ubojem zwierząt. Na podstawie tekstów Biblii hebrajskiej przedstawia ryt krwi w systemie ofiarniczym Izraelitów i analizuje jej rytualne funkcje. Prezentuje tabu krwi, które mimo transformacji judaizmu zostało zachowane i stanowi podstawę prawa żywieniowego. W drugiej kolejności analizuje znaczenie krwi na podstawie tekstów Koranu i przedstawia tabu krwi jako jedną z podstawowych zasad żywieniowych wierzących muzułmanów. Następnie analizuje ubój ofiarniczy na przykładzie obrzędów religijnych polskich Tatarów w podlaskich Bohonikach. W opozycji do tej formy uśmiercania stawia ubój religijny, opisując jego etyczną transformację w II połowie XX w. i stan obecny. Podejmuje również temat zalet i wad świeckiego uboju rutynowego. W wywodach przewijają się zagadnienia tabu krwi i zagrożeń zdrowotnych związanych z obecnością krwi resztkowej w mięsie. Całość zwieńczona jest konkluzjami na temat zasadności przyzwolenia na ubój religijny w Polsce i konieczności pojęciowego oddzielenia go od uboju ofiarniczego.(abstrakt oryginalny)

4

Regional Changes in the Pig Population in Poland in 2010-2022

80%

Pepliński B.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2023

|

25

|

z. 1

192-205

Celem badań była ocena regionalnych zmian pogłowia trzody chlewnej i loch w latach 2010-2022. Analizę przeprowadzono na poziomie wojewódzkim dla całego badanego okresu, natomiast zmiany pogłowia trzody chlewnej i loch w powiatach na podstawie danych spisów rolnych w latach 2010 i 2020. Analiza wykazała postępującą regionalną koncentrację pogłowia trzody chlewnej i loch w Polsce. Wskazuje na to wzrost udziału o około 9 punktów procentowych 62 i 93 powiatów o najwyższym pogłowiu oraz powiatów o najwyższej obsadzie trzody chlewnej i loch, użytkujących 20% i 30% użytków rolnych w Polsce. Nie wykazano natomiast korelacji poziomu obsady trzody chlewnej i loch w 2010 roku w poszczególnych powiatach ze zmianami pogłowia do 2020 roku. Duży wzrost pogłowia związany z budową przemysłowych chlewni odnotowano w kilkunastu powiatach, zlokalizowanych głównie w województwach zachodnich i północnych, w których zlokalizowanych było najwięcej państwowych gospodarstw rolnych.(abstrakt oryginalny)

5

Transformacja produkcji trzody chlewnej na Podlasiu w latach 1970-2010

80%

Rekiel A., Sońta M., Ryczko A., Więcek J.

Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych

|

2018

|

nr 2

93-105

Celem pracy było określenie zmian, jakie nastąpiły w chowie trzody chlewnej w gospodarstwach rodzinnych na Podlasiu. Badania przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza pytań. Analizą objęto 140 gospodarstw reprezentatywnych dla regionu. Pytania dotyczyły trzech okresów: I - lata 1970-1985, II - lata 1986-2000 oraz III - lata 2001-2010, co pozwoliło na przedstawienie zmian, jakie się w nich dokonały w zakresie chowu świń, ich żywienia, utrzymania i skali produkcji oraz uboju. Stwierdzono, że nastąpiła zmiana żywienia świń z tradycyjnego, w którym dominowały pasze gospodarskie, na bardziej efektywne, z użyciem ziarna zbóż i śrut poekstrakcyjnych lub/i koncentratów oraz premiksów. Miejsce budynków inwentarskich, w których utrzymywano kilka gatunków zwierząt, zastąpiły chlewnie na potrzeby utrzymania wyłącznie świń. Zmienił się też system utrzymania zwierząt: zrezygnowano częściowo z chowu ściółkowego na rzecz mniej pracochłonnego systemu bezściółkowego. Zwiększenie podaży prosiąt do tuczu oraz zwiększenie skali ubojów gospodarskich, zgodnie z deklaracją respondentów, spowodowały wzrost konkurencyjności i opłacalności produkcji. Transformacja produkcji świń na Podlasiu wpisała się w przemiany ogólnokrajowe. (abstrakt oryginalny)

6

Changes in the Location of Cow Herds in Poland in Light of Sinclair's Location Theories

80%

Pepliński B.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2020

|

22

|

z. 1

260-269

Celem badań było określenie zmian w lokalizacji pogłowia krów w Polsce wokół 11 największych miast w Polsce w latach 1960, 1973, 1996 i 2010. Przynależność danego powiatu określono na podstawie najbliższej odległości miasta powiatowego do jednego z 11 ośrodków centralnych. Obszar wokół miast podzielono na osiem 25-kilometrowych okręgów, z tym że ostatni ósmy krąg oznaczał tereny położone ponad 175 km od najbliższego ośrodka centralnego. Podstawą do obliczeń było pogłowie krów oraz wielkość użytków rolnych w poszczególnych powiatach, które pozwalały określić obsadę krów w przeliczeniu na 100 ha UR. Przeprowadzone badania wykazały zmiany w przestrzennym rozmieszczeniu pogłowia krów wokół ośrodków centralnych. W przypadku największych ośrodków centralnych na terenach półperyferyjnych następowała redukcja obsady krów, co wskazuje na występowanie procesu antycypacji miejskiego wykorzystania terenu. Procesy te nasiliły się dopiero po 1990 roku. Natomiast nie zaobserwowano tego procesu w przypadku aglomeracji liczących mniej niż milion mieszkańców. Produkcja mleka przenoszona była głównie na tereny peryferyjne, tj. położone w odległości 50-124 km od wyznaczonych ośrodków centralnych. Nasilenie działań prośrodowiskowych w Europie sugeruje podjęcie działań zmierzających do spowolnienia przestrzennej koncentracji pogłowia krów w Polsce. Potwierdzona została także teoria Sinclaira, według której produkcja zwierzęca powinna być ulokowana na terenach peryferyjnych.(abstrakt oryginalny)

7

Resources of Main Macronutrients in Natural Fertilizers in Poland

80%

Kopiński J., Witorożec A.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2021

|

23

|

z. 2

64-74

Przedstawiono wyniki analizy wielkości zużycia poszczególnych makroskładników w nawozach naturalnych w Polsce. Analizą objęto zużycie azotu, fosforu i potasu w poszczególnych rodzajach nawozów naturalnych, zarówno w odniesieniu do powierzchni nawożonej, jak i użytków rolnych. Okres badań obejmował dane za lata 2018-2019. Wielkość zasobów makroskładników nawozów naturalnych określono na poziomie województw. W wyniku analizy danych wykazano, że ponad 80% makroskładników NPK zaaplikowano do gleby w postaci obornika. Łączne zużycie NPK w nawozach naturalnych w Polsce oszacowano na poziomie ok. 80 kg/ha UR w dkr, w tym 27,4 kg N, 17,3 kg P2O5 i 33,5 kg K2O. Największe dawki składników NPK w nawozach naturalnych na powierzchni nawożonej stosowane były w województwach lubuskim, podlaskim, lubelskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim. W żadnym z województw średnia dawka stosowanego azotu w nawozach naturalnych nie przekraczała dopuszczalnego poziomu 170 kg N/ha. Pod względem intensywności nawożenia makroskładnikami z nawozów naturalnych wiodącym było województwo podlaskie, co potwierdza jego znaczenie w aspekcie produkcji zwierzęcej oraz istotność dla rozwoju biogospodarki w Polsce.(abstrakt oryginalny)

8

Badanie pogłowia zwierząt gospodarskich według wymogów Eurostatu

80%

Mateńko K., Krawiecka L.

Wiadomości Statystyczne

|

2002

|

nr 9

16-21

W artykule dokonano charakterystyki badań pogłowia zwierząt gospodarskich w Polsce. Omówiono regulacje unijne, dotyczące badań statystycznych trzody chlewnej, bydła oraz owiec i kóz.

9

Logistyka transportu drogowego zwierząt w Polsce

80%

Widzicka B., Głodek K., Caban J., Kordos P., Wrotkowski K.

Logistyka

|

2015

|

nr 3, CD 1

4904-4913

W artykule przedstawiono ustawodawstwo Unii Europejskiej oraz rozporządzenia polskie dotyczące warunków przewozu zwierząt. Opisano najważniejsze elementy techniczne dotyczące środków transportu samochodowego oraz infrastruktury drogowej w Polsce. Zasygnalizowano warunki kontroli w czasie jazdy dokonywanej przez ITD oraz lekarza weterynarii. W artykule zaprezentowano sposób transportu zwierząt w krajowym transporcie drogowym, wymagania czasu przewozu oraz powierzchni dla różnych gatunków zwierząt. (abstrakt oryginalny)

10

Zioła w diecie zwierząt gospodarskich

80%

Trąba C., Rogut K.

Aura

|

2014

|

nr 10

20-21

Różnorodne substancje, zawarte w roślinach rosnących na łąkach i pastwiskach ułatwiają trawienie, działają korzystnie na przemianę materii, pobudzająco i wzmacniająco na organizm zwierząt. Zwierzęta pobierają instynktownie skuteczne na dolegliwości zioła z paszą, stad konieczne jest, by miały cały czas dostęp do tej naturalnej apteki. (abstrakt oryginalny)

11

Regionalne zróżnicowanie pogłowia zwierząt w Polsce

80%

Grontkowska A.

Turystyka i Rozwój Regionalny

|

2022

|

18 Journal of Tourism and Regional Development

65-76

Celem opracowania jest określenie zmian w pogłowiu bydła i trzody chlewnej w ujęciu wojewódzkim w Polsce. W opracowaniu wykorzystano publikowane dane z trzech powszechnych spisów rolnych (PSR) przeprowadzonych w latach 2002, 2010 i 2020. Z przeprowadzonych badań wynika, że w latach 2010-2020 pogłowie bydła ogółem zwiększyło się, szczególnie w województwach wielkopolskim, mazowieckim i podlaskim, przy jednoczesnym jego zmniejszeniu w województwach podkarpackim, małopolskim i lubelskim. Pogłowie trzody chlewnej z kolei zmniejszyło się bardzo wyraźnie, a zmiany w ujęciu regionalnym są trudne do jednoznacznej interpretacji. Wynika to głównie z ograniczeń w produkcji żywca wieprzowego spowodowanych występowaniem wirusa afrykańskiego pomoru świń, szczególnie we wschodniej Polsce.(abstrakt oryginalny)

12

Grzyby pleśniowe w pomieszczeniach inwentarskich

80%

Galus-Barchan A.

Aura

|

2012

|

nr 10

16-17

Do czynników środowiskowych, mających bezpośredni wpływ na zdrowie zwierząt gospodarskich, zalicza się drobnoustroje, które występują powszechnie w biosferze. Z uwagi na hodowlę w pomieszczeniach zamkniętych, właściwe warunki mikroklimatyczne i higiena pomieszczeń decydują o zdrowotności zwierząt. W skład mikroflory powietrza tych pomieszczeń wchodzą wirusy, bakterie saprofityczne i chorobotwórcze, promieniowce, grzyby, także chorobo- i toksynotwórcze. Mikroorganizmy mogą długo występować w powietrzu, nie tracąc swojej zjadliwości, zwłaszcza przy znacznej wilgotności. Autorka omawia ich szkodliwość na przykładzie grzybów pleśniowych. (abstrakt oryginalny)

13

Organizacja przepływów produktów roślinnych gospodarstw końskich

61%

Wincewicz-Bosy M.

Nauki o Zarządzaniu / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2013

|

nr 2 (15)

134-150

Na podstawie badań empirycznych i literaturowych przedstawiono przepływy produktów roślinnych (pasz i wyściółek) niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania gospodarstw końskich i utrzymania koni w odpowiedniej kondycji. Przedstawione przepływy mają charakter modelowy (uniwersalne gospodarstwo końskie), nie uwzględniają specjalizacji wynikającej z różnych typów użytkowania koni. Ważnym elementem przedstawionych rozważań są łańcuchy dostaw, stanowiące elementy sieci biznesu końskiego. Zmienność ogniw poszczególnych łańcuchów jest konsekwencją tworzonych relacji oraz specyfiki analizowanego dobra.(abstrakt oryginalny)

14

Sieci podmiotów gospodarczych w biznesie końskim

61%

Wincewicz-Bosy M.

Monografie i Opracowania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2012

|

nr 218

287

W literaturze ostatnich lat szczególną pozycję zajmuje analiza systemów współpracy między różnymi podmiotami jako elementów kreowania systemów sprawnego funkcjonowania i efektywnego konkurowania. W różnych gałęziach przemysłu, podobnie jak w obszarze rolno-przetwórczym, od lat osiemdziesiątych XX w. zaobserwowano wśród podmiotów gospodarczych zwiększoną skłonność do tworzenia układów kooperacyjno-koordynacyjnych10. W ich efekcie pojawiały się różne formy formalnej integracji pionowej czy poziomej przedsiębiorstw, a także integracji nieformalnej i tworzenie łańcuchów dostaw. Przeprowadzone badania w obszarze biznesu końskiego, dotyczące analizy potencjalnych łańcuchów dostaw kreowanych w poszczególnych jego obszarach, wykazały jednak, iż tego typu zjawiska występują jedynie w ograniczonym zakresie. Podmioty uczestniczące w biznesie końskim, choć podejmują współpracę, pozostają w dużym stopniu autonomiczne, a nawet konkurują z kooperantami w obszarach niezwiązanych bezpośrednio ze sferą współ- pracy. Ważnym elementem decydującym o możliwościach kooperacyjnych są relacje osobiste i stosunek społeczeństwa. Wszystko to sprawia, że potencjalnym obszarem rozważań o relacjach w biznesie końskim stają się układy sieciowe. Konfrontacja wyników przeprowadzonych obserwacji z publikacjami dotyczącymi biznesu końskiego stała się podstawą do podjęcia w pracy badań, których głównym celem jest przedstawienie konfiguracji sieci podmiotów gospodarczych uczestniczących w systemie biznesu końskiego, z jednoczesnym zdefiniowaniem biznesu końskiego oraz zaproponowaniem uniwersalnego modelu gospodarstwa końskiego, a także uwzględnieniem zmienności pod wpływem różnych typów użytkowania koni. Problem okazał się złożony, biorąc pod uwagę, iż w literaturze polskiej brak jest opracowań na ten temat, a literatura zagraniczna podejmuje jedynie wybrane wątki.(fragment tekstu)

15

Neutralization of poultry waste by thermohydrolysis in near-critical water

61%

Janasik M., Zawadzka A.

Acta Innovations

|

2019

|

nr 30

24-30

The main problem occurring during poultry and animal production is the management of waste generated in slaughterhouses and poultry processing plants. These wastes, due to the bacteriological threat and the difficulty in storage, adversely affect all elements of the environment and thus require quick neutralization. The prospective method of liquidation of this type of waste is thermohydrolysis in near-critical water. The aim of the work was to examine the decomposition of poultry waste, i.e. waste blood, soft tissues, chicken heads, feathers, subjected to the process of thermohydrolysis in near-critical water. The decomposition process was carried out at a pressure of 10 MPa in the temperature range of 120°C - 250°C and with a variable residence time in the reactor. Detailed analysis of the results allowed us to state that the longer the residence time in the reactor, the higher the content of soluble organic compounds in the liquid phase. The beneficial effect of applying the thermohydrolysis process on the increased reduction of organic substances present in the investigated wastes was also demonstrated. (original abstract)

16

Stabilność podciśnienia w aparatach udojowych IQ i Classic 300 podczas symulowanego doju mechanicznego

61%

Luberański A., Wiercioch M., Krzyś A., Skalska D.

Inżynieria Rolnicza

|

17 (2013)

|

nr 4 (147)

203-212

Celem pracy była analiza porównawcza parametrów doju wyznaczonych w aparacie udojowym IQ wyposażonym w niestandardowy kolektor z czterema odrębnymi komorami mlecznymi oraz w aparacie Classic wybranych ciśnieniowych 300 wyposażonym w kolektor o budowie standardowej. Pomiary przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych przy doju do rurociągu mlecznego górnego, przy zmiennych masowych natężeniach przepływu cieczy (w zakresie 0-8 kg·min-1), dla trzech penetracji sztucznych strzyków (100, 75, 62 mm), przy trzech wartościach podciśnień systemowych (50, 48 i 46 kPa). Wykazano, stosując analizę statystyczną, istotny wpływ zmiennych niezależnych doświadczenia na wyznaczone ciśnieniowe parametry doju. Analiza parametrów doju w aparacie IQ i w klasycznym aparacie udojowym Classic 300 w aspekcie wahań i stabilizacji podciśnienia daje podstawy do stwierdzenia, że jego konstrukcja nie pogorsza warunków ciśnieniowych w obrębie aparatu.(abstrakt oryginalny)

17

Wskaźniki oceny obór z różnymi systemami utrzymania bydła mlecznego

61%

Boćkowski M., Gaworski M.

Inżynieria Rolnicza

|

17 (2013)

|

nr 3 (146)

31-39

Celem pracy było wyodrębnienie nowych wskaźników oceny budynków inwentarskich dla bydła mlecznego ze szczególnym uwzględnieniem ich technicznego wyposażenia. Zakresem pracy objęto obory z uwięziowym i wolnostanowiskowym systemem utrzymania, zróżnicowane pod względem pogłowia zwierząt w stadach. W opracowanym formularzu badawczym zestawiono zbiór podstawowych informacji na temat warunków produkcji bydła w poszczególnych obiektach. W trakcie bezpośrednich wizyt badawczych w gospodarstwach okazało się, że w oborach zaobserwowano nowe elementy, które wykorzystano do zaproponowania porównawczych wskaźników oceny obiektów inwentarskich dla bydła mlecznego. We wszystkich badanych obiektach z uwięziowym systemem utrzymania stwierdzono występowanie rozwiązań niestandardowych w budynku inwentarskim, co potwierdza inwencję producentów mleka we wprowadzaniu zmian w technicznym wyposażeniu budynków inwentarskich.(abstrakt oryginalny)

18

Analysis of Livestock Breeders' Perceptions and Their Adaptation Measures to Climate Change in Morocco's Arid Rangelands

61%

Snaibi W.

Change and Adaptation in Socio-Ecological Systems

|

2020

|

6

|

nr 1

1-25

The high plateaus of eastern Morocco are already suffering from the adverse impacts of climate change (CC), as the local populations' livelihoods depend mainly on extensive sheep farming and therefore on natural resources. This research identifies breeders' perceptions about CC, examines whether they correspond to the recorded climate data and analyses endogenous adaptation practices taking into account the agroecological characteristics of the studied sites and the difference between breeders' categories based on the size of owned sheep herd. Data on perceptions and adaptation were analyzed using the Chi-square independence and Kruskal-Wallis tests. Climate data were investigated through Mann-Kendall, Pettitt and Buishand tests.Herders' perceptions are in line with the climate analysis in term of nature and direction of observed climate variations (downward trend in rainfall and upward in temperature). In addition, there is a significant difference in the adoption frequency of adaptive strategies between the studied agroecological sub-zones (χ2 = 14.525, p < .05) due to their contrasting biophysical and socioeconomic conditions, as well as among breeders' categories (χ2 = 10.568, p < .05) which attributed mainly to the size of sheep flock. Policy options aimed to enhance local-level adaptation should formulate site-specific adaptation programs and prioritise the small-scale herders. (original abstract)

19

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2017 roku sygn. V CSK 163/161

61%

Paleczna A.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2020

|

nr 1

51-60

Niniejsza publikacja stanowi próbę analizy ochrony ubezpieczeniowej w gospodarstwach rolnych oraz jej skuteczności. Opracowanie zawiera rozważania na temat pojęcia gospodarstwa rolnego. W polskim systemie prawnym istnieją różnorodne definicje gospodarstwa rolnego. Służą one do realizacji odmiennych celów. Gospodarstwo rolne jest masą majątkową połączoną funkcjonalnie, a w konsekwencji wszystkie jego składniki są połączone więzią funkcjonalną. Na tym tle w sposób szczególny zarysowuje się zagadnienie składników gospodarstwa rolnego. W orzecznictwie podjęto bowiem próbę określenia, czy i w jakich sytuacjach basen oraz zwierzęta, takie jak psy albo konie, są objęte ochroną ubezpieczeniową. W ramach niniejszego artykułu autorka uwzględniła również założenia włoskiego systemu prawnego. Omówiła także zmiany legislacyjne, które mają na celu dostosowanie produktu ubezpieczeniowego do potrzeb klienta.(abstrakt oryginalny)

20

The History of Research on the "Pig Cycle"

61%

Zawadzka D.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2010

|

nr 1

207-217

Przedmiotem rozważań autora jest zjawisko cyklicznego rozwoju produkcji trzody chlewnej. Zjawisko to zostało po raz pierwszy sformułowane przez Samuela Benner w 1895 roku, a następnie badane i omawiana przez wielu polskich i zagranicznych naukowców. W artykule przedstawiono badania prowadzone nad tym zjawiskiem w Polsce oraz USA.