Niniejszy artykuł koncentruje się na niejasności liberalizacji w Republice Czeskiej. W swej oczywistej formie, proces liberalizacji - kiedy już zostanie uruchomiony - przybierałby trajektorię opartą na ścieżce zależności i prowadziłby do zliberalizowanego rynku przewozów kolejowych. Natomiast liberalizacji kolei czeskich zaowocowała czymś, co w niniejszym opracowaniu nazywane jest monopolem wyrównawczym. Obejmuje on nieformalne działania, które pozwoliły państwu czeskiemu przekształcić przedsiębiorstwo Ceské drâhy w faktyczny monopol, podczas gdy w rzeczywistości przewoźnik państwowy stracił formę monopolu pod względem prawnym. Jak stwierdzono w artykule, liberalizacja stanowi produkt transnacjonalizacji państwa czeskiego poprzez absorpcje w globalną gospodarkę, a przede wszystkim Unię Europejską. Jako państwo kandydujące, a nastęl)pnie członkowskie, Republika Czeska była zobowiązana do przyjęcia kolejowego acquis communautaire wypracowanego w ramach Unii Europejskiej, co spowodowało konsekwentną transnacjonalizację czeskich kolei państwowych. Ze względu na swój transnacjnalistyczny, a jednocześnie rynkowy charakter, uregulowania dotyczące kolei całkowicie zrestrukturyzowały także formalne otoczenie instytucjonalne czeskich kolei, włączając w to społeczny cel przewoźnika Ceské drâhy, który nie ma już służyć interesowi publicznemu, lecz raczej przestrzegać rynkowej logiki interesu przedsiębiorstwa. Niemniej jednak, przyjęcie acquis nie okazało się bezkonfliktowe. Przeciwnie, dotychczasowe otoczenie instytucjonalne jest nadal reprezentowane przez związek państwa i przewoźnika Ceské drâhy, który miał być próbą przekształcenia liberalizacji w taki sposób, aby wspomóc Ceské drâhy wystarczającą ilością kapitału oraz czasu i tym samym przygotować do konkurowania na zliberalizowanym rynku kolejowym. Rezultat tych nieformalnych praktyk, którego ucieleśnieniem stał się monopol wyrównawczy, udowodnił, że liberalizacja kolei czeskich okazała się zmianą instytucjonalną, której efekty są nierównomierne, nie do końca wiadome, a także na pozór sprzeczne. (abstrakt oryginalny)