Prawo do obrony oraz prawo do sprawiedliwego procesu (procès équitable) w toku stosowania sankcji administracyjnych o charakterze represyjnym w prawie francuskim¹

• Autorzy: Mateusz Podhalicz

Warianty tytułu

The Right to Defence and the Right to a Fair Trial (Procès Équitable) during the Application of Repressive Administrative Sanctions in French Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Powszechną tendencją europejskiego prawodawstwa jest rozszerzanie możliwości stosowania sankcji przez organy administracji. Instrumenty te często mają na celu uzupełnienie bądź też zastąpienie regulacji prawnych o charakterze prawnokarnym. Tym samym coraz bardziej aktualne staje się zagadnienie zapewnienia podmiotom postępowań zmierzających do nałożenia sankcji administracyjnych o represyjnym charakterze prawa do obrony i sprawiedliwego procesu - oraz zakresu realizacji tych gwarancji. Kwestie te były przedmiotem przeszło trzydziestoletniego dialogu orzeczniczego pomiędzy sądami francuskimi a ETPC i TSUE. W ramach tego dialogu wypracowano wiele rozwiązań dotyczących realizacji ww. gwarancji w toku stosowania sankcji administracyjnych - począwszy od kwestii wolności od samooskarżania, przez domniemanie niewinności, prawo do prowadzenia obrony, prawo do informacji o przebiegu postępowania, aż po prawo do kontestowania stawianych administrowanemu zarzutów. Wyżej wymienione rozwiązania w prawie francuskim, mającym dłuższą niż w przypadku prawa polskiego tradycję stosowania sankcji administracyjnych, stanowią w ocenie autora przydatny punkt odniesienia dla rozwiązań krajowych i rozwoju stosowania sankcji administracyjnych w Polsce.(abstrakt oryginalny)

EN

A common trend in European legislation is to extend the possibilities for administrative authorities to apply sanctions. These instruments are often intended to supplement or replace criminal law regulations. Thus, the question of ensuring the right to defence and to a fair trial - and the extent to which these guarantees are implemented - for the subjects of proceedings aimed at imposing repressive administrative sanctions is becoming increasingly topical. These issues have been the subject of more than thirty years of judicial dialogue between the French courts and the ECHR and CJEU. As part of this dialogue, a number of solutions were developed concerning the implementation of the above-mentioned guarantees in the course of the application of administrative sanctions - including the issue of freedom from self-incrimination, presumption of innocence, the right of defence, the right to information about the course of proceedings, as well as the right to contest the charges brought against the administered person. The above-mentioned solutions in French law, which has a longer tradition of applying administrative sanctions than in the case of Polish law, constitute, in the author's opinion, a useful point of reference for national solutions and the development of the application of administrative sanctions in Poland.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sankcje administracyjne; Prawo; Administracja publiczna; Prawa człowieka

EN

Administrative sanction; Law; Public administration; Human rights

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 11
• Strony: 5--19

Twórcy

autor

Mateusz Podhalicz

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• Conseil d'État, Etude réalisée à la demande du Premier ministre. Les pouvoirs d'enquête de l'administration, https://www.conseil-etat.fr/actualites/actualites/le-conseil-d-etat-rend-son-diagnostic-et-ses-propositions-sur-les-pouvoirs-d-enquete-de-l-administration.
• Dellis G., Droit penal et droit administratif, l'influence des principe du droit penal sur le droit administratif repressif, Paryż 1997.
• Delmas-Marty M., Teitgen-Colly C., Punir sans juger? De la répression administrative au droit administratif pénal, Paryż 1992.
• Dezeuze E., Baratte A., Les droits de la défense face à l'Autorité des marchés financiers, "Revue Lamy Droit des Affaires" 2009/40.
• Douvreleur O., Droit de la defense et pratiques anticoncurentielles en droit francais, Paryż 2000.
• Gaudemet Y., Presomption de regularite de l'action administrative et sauvegarde des droits des administres, "Actualité Juridique Droit Administratif" 1982.
• Komentarz do orzeczenia Conseil Constitutionnel z 27.01.2012 r., nr 2011-214 QPC, https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/decisions/2011214qpc/ccc_214qpc.pdf.
• Komentarz do orzeczenia Conseil Constitutionnel z 8.07.2016 r., nr 2016-552 QPC, https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/decisions/2016552qpc/2016552qpc_ccc.pdf.
• Murgeon J., La repression administrative, Paryż 1967.
• Saillard A., L'appropriation des règles pénales par le juge administratif répressif, Orlean 2000.
• Sudre F., Milano L., Surrel H., Pastre-Belda B., Droit Europeen et international des droits de l'homme, Paryż 2021.
• Tabi A., Le pouvoir répressif des autorités administratives indépendantes de régulation économique. Témoin de la consécration d'un ordre répressif administratif, Paryż 2018.
• Vedel G., Delvolvé P., Droit administratif, t. 1, Paryż 1992.