Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Ups and downs of maritocratic principles of public policy
Języki publikacji
Abstrakty
Autor analizuje czynniki, które osłabiają oddziaływanie zasad merytokracji na instytucje i politykę państwa. Wskazuje, że merytokratyczne podejście do rządzenia, w tym programowania działań publicznych, jedynie w ograniczonym zakresie stało się zasobem służącym do uzyskiwania prawomocności władzy w Polsce. Atuty merytokracji (jak "wydajność" i "sprawiedliwość") nie zostały w tym celu uruchomione w znaczącej skali. W konsekwencji doszło do znaczącego delegitymizowania prawomocności ustroju demokratycznego, a także osłabienia identyfikacji społeczeństwa z państwem. Miarą tego zjawiska jest m.in. niski prestiż polityków i duża absencja wyborcza. Autor zwraca uwagę na to, że mechanizmy zarządzania merytokratycznego w instytucjach publicznych w Polsce są znacząco zredukowane z uwagi na oddziaływanie wielu czynników - zawłaszczanie państwa przez partie polityczne, instytucjonalny nomadyzm elit, reguły kapitalizmu politycznego, miękkie państwo i instytucjonalizację nieodpowiedzialności lub działań rozmaitych grup interesu i zakulisowych podmiotów polityki. (abstrakt oryginalny)
The author analyses the factors that weaken the influence of the principles of meritocracy on the institutions and public policy. He indicates that a meritocratic approach to governance in the programming of public actions has become a resource for obtaining legitimacy of power in Poland to a limited extent. The advantages of meritocracy (the "efficiency" and "justice") have not been exploited on a significant scale. As a result, there is a significant illegitimacy of the democratic system, as well as the weakening of the society identification with the state. This phenomenon is characterized by low prestige of politicians and a poor voter turnout. The author draws attention to the fact that meritocratic management mechanisms of public institutions in Poland are significantly reduced due to numerous factors - the appropriation of the state by political parties, institutional nomadism of the elite, the rules of political capitalism, a soft state and the institutionalization of non-responsibility or activities of various interest groups and backstage actors of politics. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
9--40
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Polska Akademia Nauk
Bibliografia
- Aktywizowanie wyborców. Inicjatywy z różnych krajów świata, red. A. Ellis, M. Gratschew i in., Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
- Alvesson M., Biling Y. D., Kobiety i zarządzanie: cztery perspektywy teoretyczne, w: Aktorzy życia publicznego, red. R. Siemieńska, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
- Anticorruption in Transition. Contribution to the Policy Debate, The World Bank, Washington, D.C. 2000.
- Badora B., Derczyński W., Falkowska M., Nierówności społeczne, w: Polska Europa Świat. Opinia publiczna w okresie integracji, red. K. Zagórski, M. Strzeszewski, Warszawa 2005.
- Baranowska K., Wyborcy potrzebują czasu, Wywiad z Mirosławą Grabowską, "Rzeczpospolita", 27 października 2009.
- Bartkowski J., Politycy jako administratorzy. Elita rządowa jako grupa zarządzająca, w: Elity rządowe III RP 1997-2004, red. J. Raciborski, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006.
- Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
- Beetham D., Legitymizacja władzy, w: Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1995.
- Bloch M., Społeczeństwo feudalne, PIW, Warszawa 2002.
- Borzel T. A., Nowe metody zarządzania a rozszerzenie Unii Europejskiej - paradoks podwójnej słabości, w: materiały konferencji Nowe metody zarządzania a efektywność administracji publicznej. Rola wyższej kadry zarządzającej, Warszawa 2008.
- Bourdieu P., O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
- Bourdieu P., Passeron J. C., Reprodukcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1990.
- Burnetko K., O demokracji w administracji publicznej, w: Demokracja w Polsce 2007-2009, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
- Cieślak-Wróblewska A., Połowiczne czystki resortowe, "Rzeczpospolita", 4 maja 2016.
- Cybulska A., Strzeszewski M., Demokracja w działaniu, w: Polska Europa Świat. Opinia publiczna w okresie integracji, red. K. Zagórski, M. Strzeszewski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
- Cześnik M., Partycypacja wyborcza Polaków, Instytut Spraw Politycznych, Warszawa 2008.
- Cześnik M., Uczestnictwo wyborcze, stosunek do demokracji, legitymizacja władzy. Przypadek Polski, w: Populizm a demokracja, red. R. Markowski, ISP PAN Warszawa 2004.
- Demokracja w obliczu populizmu, red. J. Szacki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.
- Doing Business 2010, The World Bank, 2009, http://www.doingbusiness.org/documents/DoingBusiness2007_FullReport.pdf.
- Domański H., Merytokratyczna dystrybucja i zmiany mobilności: Polska i kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w: Do i od socjalizmu, red. A. Siciński, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998.
- Domański H., Prestiż, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław 1999.
- Domański H., Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
- Domański H., Pokropek A., Żółtak T., Stratyfikacja społeczna a zachowania polityczne. Kraje europejskie w latach 2002-2012, IFiS PAN, Warszawa 2015.
- Dudek A., Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1981-2001, Arcana, Kraków 2004.
- Ellias N., Mozart, Wydawnictwo W. A. B., Warszawa 2006.
- Fuszara M., Kobiety, mężczyźni i parytety, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
- Gadowska K., Przemoc w przestrzeni sieci klientelistycznych i kolesiowskich, w: Szara strefa przemocy - szara strefa transformacji? Przestrzenie przymusu, red. R. Sojak, UMK, Toruń 2007.
- Gadowska K., Zjawisko klientelizmu polityczno-ekonomicznego. Systemowa analiza powiązań sieciowych na przykładzie przekształceń sektora górniczego w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
- Gilejko L., Towalski R., Sektor publiczny - dylematy struktury i nowe konflikty, "Obywatel" 2009, nr 2 (46).
- Gilman N., Mandarins of the Future. Modernization Theory in Cold War America, The Johns Hopkins University Press, Baltimore-London 2007.
- Gliński P., Kongres Kultury - stanowisko PTS II, w: "Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego", Zarząd Główny PTS, Warszawa 2009.
- Godzic W., Polskie media a demokracja, w: Demokracja w Polsce. 2007-2009, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
- Goetz K., Zubek R., Stanowienie prawa w Polsce. Reguły legislacyjne a jakość ustawodawstwa, Sprawne Państwo Program Ernst & Young, Warszawa 2005.
- Grabowska A., Reforma dialogu społecznego w Polsce. Od zawieszenia do nowej formuły trójstronnej debaty, Fundacja im. Friedricha Eberta, Warszawa 2016.
- Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
- Greenspan A., Moja ideologia jest błędna. Fragmenty przesłuchania A. Greenspana przez Komitet Nadzoru Bankowego Izby Reprezentantów USA, "Krytyka Polityczna", 2009, t.8.
- Growing Unequal? Income Distribution and Poverty in OECD Countries, OECD, Paris 2008.
- Grzymała-Busse A., Rebuilding Leviathan. Party Competition and State Exploitation in Post-Communist Democracies, Cambridge University Press, Cambridge 2007.
- Grzymała-Busse A., Redeeming the Communist Past. The Regeneration of Communist Parties in East Central Europe, Cambridge University Press, Cambridge 2002.
- Habermas J., Legitimation Crisis, Beacon, Boston 1973.
- Hausner J., Marody M., Trzy Polski: potencjał i bariery integracji z Unią Europejską, Fundacja im. Friedricha Eberta, Warszawa 1999.
- Heywood A., Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
- Heywood P., Meyer-Sahling J. H., Występowanie stref korupcji w zarządzaniu polską administracją rządową, Sprawne Państwo Program Ernst & Young, Warszawa 2008.
- Higley J., Pakulski J., Elite Theory and Research in Postcommunist Societies, w: The Second Generation of Democratic Elites in Central and Eastern Europe, red. J. Frentzel-Zagórska, J. Wasilewski, ISP PAN, Warsaw 2000.
- Indeks Społeczeństwa Obywatelskiego w Polsce, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2006.
- Inglehart R., Norris P., Wzbierająca fala. Równouprawnienie płci a zmiana kulturowa na świecie, PIW, Warszawa 2003.
- Jakość rządzenia: Polska bliżej Unii Europejskiej? red. J. Hausner, M. Marody, Akademia Ekonomiczna - Fundacja im. Friedricha Eberta, Kraków 2000.
- Jałowiecki B., Łukowski W., Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, Scholar - Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa 2007.
- Janecki S., Analfabeci polityki, "Wprost", 21 czerwca 2009.
- Jarosz M., Władza. Przywileje. Korupcja, Wydawnictwo Naukowe PWN - ISP PAN, Warszawa 2004.
- Jasiecki K., Elita biznesu w Polsce, IFiS PAN, Warszawa 2002.
- Jasiecki K., Konsens i konflikt w poglądach elity politycznej, w: Polityka i Sejm: formowanie się elity politycznej, red. W. Wesołowski, B. Post, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
- Jasiecki K., Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2013.
- Jasiecki K., Molęda-Zdziech M., Kurczewska U., Lobbing, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006.
- Jasiewicz K., Polska u progu Unii Europejskiej: referendum akcesyjne a deficyt demokratyczny, w: Populizm a demokracja, red. R. Markowski, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa 2004.
- Jasińska-Kania A., Orientacje aksjologiczne Polaków na tle europejskim, w: Oswajanie wielkiej zmiany, red. I. Krzemiński, J. Raciborski, Wydawnictwo Instytut Socjologii UW, Warszawa 2007.
- Judt T., Postwar. A History of Europe Since 1945, Penguin Group, New York 2005.
- Kamiński A., Korupcja jako symptom instytucjonalnej niewydolności państwa i zagrożenie dla rozwoju polityczno-gospodarczego Polski, w: Dobro wspólne, władza, korupcja, red. E. Popławska, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1997.
- Kamiński A., Polityczne uwarunkowania sprawności administracji publicznej: przypadek pokomunistycznej Polski, w: materiały konferencji W drodze do demokratycznego państwa prawa. Polska 1989-2009, Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 2009.
- Kamiński A., Kurczewska J., Institutional Transformations in Poland: The Rise of Nomadic Political Elites, w: The Transformation of Europe, red. M. Alestalo, E. Allard, W. Wesołowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1994.
- Karklins R., Wszystkiemu winien system. Korupcja w krajach postkomunistycznych, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2009.
- Kauffman D., Krasy A., Mastruzzi M., Governance Matters VIII: Governance Indicators for 1996-2008, World Bank Policy Research, 2009, www.govindicators.org.
- Konarzewski K., Reforma oświaty. Podstawa programowa i warunki kształcenia, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004.
- Kotowska I. E., Matysiak A., Rynek pracy, w: Statystyka społeczna, red. T. Panek, PWE, Warszawa 2007.
- Kozak M. W., Wykluczenie - rozwój - przestrzeń, w: Wykluczeni. Wymiar społeczny, materialny i etniczny, red. M. Jarosz, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa 2008.
- Kwiatkowski M., Dlaczego obawiamy się merytokracji kadrowej? Spojrzenie socjologa, "Przegląd Służby Cywilnej", Departament Służby Cywilnej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, październik 2014.
- Kwiatkowski M., Nieprzejrzystość. Bariery merytokracji kadrowej w sektorze publicznym, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2011.
- Lasch Ch., Bunt elit, Wydawnictwo Platan, Kraków 1997.
- Lipset S. M., Homo politicus, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
- Mandes S., Doświadczenie urzędników administracji publicznej we współpracy z partnerami zachodnimi, w: Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej, red. J. Kochanowicz, S. Mandes, M. Marody, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.
- Markowski R., System wyborczy - system partyjny - jakość demokracji. O jednomandatowych okręgach wyborczych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2010.
- Marshall G., Swift A., Meritocratic Equality of Opportunity: Economic Efficiency, Social Justice, or Both?, "Policy Studies" 1997, No.18.
- Morawski W., Zmiana instytucjonalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
- Murawska B., Segregacja na progu szkoły podstawowej, Instytut Spraw Politycznych, Warszawa 2004.
- Peters G. B., Administracja publiczna w systemie politycznym, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1999.
- Początki parlamentarnej elity, red. J. Wasilewski, W. Wesołowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1992.
- Polska 2030.Wyzwania rozwojowe, red. M. Boni, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009.
- Polska w dialogu. Tradycja, zmiany, porównanie perspektywy, red. A. Zybała, CPS "Dialog", Warszawa 2016.
- Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
- Przejrzystość procesu stanowienia prawa, red. G. Kopińska i in., Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2008.
- Putnam R., Demokracja w działaniu, Znak, Kraków 1995.
- Raport o kapitale intelektualnym Polski, Zespół Doradców Prezesa Rady Ministrów, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2008.
- Roguska B., Opinia publiczna o demokracji, Demokracja w Polsce 2005-2007, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, J. Zbieranek, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.
- Ruszkowski P. R., Dysfunkcjonalne grupy interesów a system społeczny, w: Szara strefa przemocy - szara strefa transformacji? Przestrzenie przymusu, red. R. Sojak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2007.
- Rychard A., Czy nowy kryzys legitymizacji i stary deficyt zaufania? Wstępne refleksje i empiryczne ilustracje, w: Polska-Europa. Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego 2002-2015, red. P. B. Sztabiński, IFiS PAN, Warszawa 2016.
- Ryszka F., Państwo stanu wyjątkowego, Ossolineum, Warszawa-Wrocław 1985.
- Satori G., Homo videns. Telewizja i postmyślenie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
- Schenk D., Hans Frank, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
- Słomczyński K. M., "Merytokratyzm" a efektywność alokacyjna i dystrybucyjna w Polsce w latach 1965-1995, w: Do i od socjalizmu, red. A. Siciński, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998.
- Słomczyński K. M., Janicka K., Pęknięta struktura społeczeństwa polskiego, w: Polska. Ale jaka?, red. M. Jarosz, Instytut Nauk Politycznych PAN, Warszawa 2005.
- Słownik politologii, red. B. Walicka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
- Słownik socjologii i nauk społecznych, red. G. Marshall, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
- Staniszkis J., Postkomunizm, Wydawnictwo słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2001.
- Staniszkis J., Władza globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
- Stark D., Bruszt L., Postsocialist Pathways. Transforming Politics and Property in East Central Europe, Cambridge University Press, Cambridge 1998.
- Stark D., Recombinant Property in East European Capitalism, "American Journal of Sociology" 1996, No.101.
- Stiglitz J., Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
- Szacki J., Liberalizm po komunizmie, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa-Kraków 1995.
- Tarkowski J., Socjologia świata polityki, t.1, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa 1994.
- The East Asian Miracle, The World Bank, Oxford University Press, Oxford 1993.
- Thurow L. C., Powiększanie bogactwa. Nowe reguły gry w gospodarce opartej na wiedzy, Wydawnictwo Helion, Warszawa 2006.
- Uczestnictwo w wyborach i kampaniach wyborczych po 1989 roku, red. J. Fras, UW, Wrocław 2009.
- Walecki M., Zbieranek J., Finansowanie polityki, w: Demokracja w Polsce 2005-2007, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, J. Zbieranek, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.
- Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
- Wallerstein I., The Decline of American Power, The New Press, New York 2003.
- Wasilewski J., Wnuk-Lipiński E., Polska: kręta droga od elity komunistycznej do postsolidarnościowej, w: Elity w Polsce, Rosji i na Węgrzech, red. I. Szelenyi, D. Treiman, E. Wnuk-Lipiński, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa 1995.
- Weber M., Gospodarka i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
- Wedel J. R., Collision and Collusion. The Strange Case of Western Aid to Eastern Europe, Palgrave, New York 2001.
- Wedel J. R., Klany, kliki i zawłaszczone państwo. O przedefiniowaniu "przejścia" w Europie Środkowo-Wschodniej i dawnych republikach Związku Radzieckiego, w: Szara strefa przemocy - szara strefa transformacji? Przestrzenie przymusu, red. R. Sojak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2007.
- Wenzel M., Strzeszewski M., Polacy wobec demokracji, w: Polska Europa Świat. Opinia publiczna w okresie integracji, red. K. Zagórski, M. Strzeszewski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
- Wesołowski W., Merytokracja, w: Encyklopedia socjologii, t.2, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
- White S., Równość, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008.
- Young M., The Rise of the Meritocracy 1870-2033, Thames and Hudson, London 1958.
- Zakaria F., The Future of Freedom, W. W. Norton & Company, New York-London 2004.
- Zbieranek J., Finansowanie partii politycznych w Polsce - czy i jakie zmiany?, Fundacja im. S.Batorego, 2015, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy operacyjne/Poli-cyPaper_Finansowanie partii.pdf.
- Zbieranek J., Zmiany w systemie prawa wyborczego i finansowanie partii politycznych, w: Demokracja w Polsce 2007-2009, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
- Zielonka J., Europe as Empire. The Nature of the Enlarged European Union, Oxford University Press, Oxford 2006.
- Zubek R., Matczak M., Cieleń A., Zalasiński T., Barometr Legislacyjny. Analiza wykonania programu prac legislacyjnych Rady Ministrów na I półrocze 2009 r., Sprawne Państwo Program Ernst & Young, Warszawa 2010.
- Zybertowicz A., Przemoc "układu". O peerelowskich korzeniach sieci biznesowej Zygmunta Solorza, w: Transformacja podszyta przemocą. O nieformalnych mechanizmach przemian instytucjonalnych, red. R. Sojak, A. Zybertowicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2008.
- Zybertowicz A., Demokracja jako fasada: przypadek III RP, w: Utracona dynamika? O niedojrzałości polskiej demokracji, red. E. Mokrzycki, A. Rychard, A. Zybertowicz, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2002.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171524123