Kartele w trzech perspektywach: neoklasycznej, behawioralnej oraz etycznej

• Autorzy: Zuzanna Urbanowicz

Warianty tytułu

Cartels from three perspectives: neoclassical, behavioral and ethical

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Załamanie koniunktury gospodarczej w strefie euro pogłębiło istniejącą nierównowagę na poziomie gospodarek członkowskich i wywołało obawy o stabilność całego ugrupowania. Celem artykułu jest analiza zagadnienia nieadekwatności jednolitej polityki pieniężnej do stabilizacyjnych potrzeb członków heterogenicznej unii walutowej na przykładzie polityki Europejskiego Banku Centralnego (EBC) i strefy euro od początku jej funkcjonowania. Artykuł ma charakter teoretyczny. Przytoczone wyniki badań wskazały, że jednolita polityka pieniężna EBC nie była w jednakowym stopniu dopasowana do potrzeb każdego z krajów strefy euro. Niejednorodna sytuacja gospodarcza państw - członków strefy euro oraz niejednakowa sprawność funkcjonujących w nich mechanizmów dostosowawczych zdają się różnicować skuteczność jednolitej polityki pieniężnej EBC w zakresie kształtowania stabilizacji makroekonomicznej na poziomie całej strefy euro oraz na poziomie każdej z gospodarek. Wydaje się zatem, że podstawę pełnej oceny stabilizacyjnego oddziaływania jednolitej polityki pieniężnej powinna stanowić obserwacja stanu koniunktury na obu wymienionych poziomach analizy. Kryzys w strefie euro uświadomił istnienie silnego związku między stabilnością poszczególnych krajów członkowskich a stabilnością całego ugrupowania. Antykryzysowe działania EBC zmniejszyły prawdopodobieństwo rozpadu strefy euro, niemniej jednak, EBC nie jest w stanie samodzielnie rozwiązać wszystkich problemów gospodarczych o charakterze strukturalnym w strefie euro. Zagwarantowanie pomyślnego funkcjonowania strefy euro pozostaje raczej w gestii krajowych rządów i zależy od kierunku nadawanego przez ich politykę gospodarczą i zdolności do przeprowadzenia trudnych reform strukturalnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article examines the single monetary policy of the European Central Bank (ECB) in terms of whether it meets the stabilization needs of eurozone member states. The analysis indicates that, during the latest economic downturn in the euro area, the bank's single monetary policy was not equally suited to the needs of individual economies. According to the author, the recent economic downturn exacerbated imbalances in euro- -area member economies and raised concerns about the stability of the whole group. Due to differences in the economic situation of member states and diverse adjustment mechanisms, the ECB's single monetary policy varied in effectiveness in terms of macroeconomic stability, the author argues. According to Urbanowicz, the eurozone crisis has demonstrated that there is a strong relationship between the stability of individual member states and the stability of the entire group. Another conclusion is that the ECB's anti-crisis measures reduced the probability of a collapse of the eurozone. However, the ECB cannot solve all the structural economic problems in the euro zone on its own, Urbanowicz says. The key to a successful monetary union in Europe is chiefly in the hands of national governments, she adds, concluding that ultimate success depends on their economic policies and their ability to carry out difficult structural reforms. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Europejski System Banków Centralnych (ESBC); Polityka pieniężna Europejskiego Banku Centralnego; Stabilizacja gospodarcza; Strefa euro

EN

European System of Central Banks (ESCB); Monetary Policy of the ECB; Economic stabilization; Eurozone

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 5--25

Twórcy

autor

Zuzanna Urbanowicz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Albiński P. red. [2014], Kryzys a polityka stabilizacyjna w Unii Europejskiej, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Babetskii J. [2006], Aggregate Wage Flexibility in Selected New EU Member States, "Czech National Bank Working Paper Series", no. 1.
• Barczyk R., Lubiński M. [2009], Dylematy stabilizowania koniunktury, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Barczyk R., Konopczak K., Lubiński M., Marczewski K. [2010], Synchronizacja wahań koniunkturalnych. Mechanizmy i konsekwencje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Beau D., Clerc L., Mojon B. [2012], Macroprudential Policy and the Conduct of Monetary Policy, Working Paper, no. 390, Banque de France.
• Beck T., Gros D. [2012], Monetary Policy and Banking Supervision: Coordination instead of Separation, CEPS Policy Brief, no. 286.
• Bednarczyk J. [2012], Złudzenia pełnej stabilności cen, w: Współczesna bankowość centralna, red. W. L. Jaworski, A. Szelągowska, CeDeWu, Warszawa.
• Blanchard O. [2006], Portugal, Italy, Spain, and Germany. The Implications of Suboptimal Currency Area, WEL-MIT meeting, New York, http://economics.mit.edu/files/758 (21.05.2014).
• Boeri T., Garibaldi P. [2006], Are Labour Markets in the New Member States Sufficiently Flexible for EMU?, "Journal of Banking & Finance", no. 30.
• Bonin H., Eichhorst W., Florman C., Hansen M. O., Skiöld L., Stuhler J., Tatsiramos K., Thomasen H., Zimmermann K. F. [2008], Geographic Mobility in the European Union: Optimising its Economic and Social Benefits, IZA Research Report, no. 19, www.iza.org/en/webcontent/publications/reports/report_pdfs/iza_report_19.pdf (29.05.2014).
• Borowski J. [2001], Podatność Polski na szoki asymetryczne a proces akcesji do Unii Gospodarczej i Walutowej, "Bank i Kredyt", nr 11-12.
• Borowski J. [2011], Integracja monetarna. Wyzwania dla Polski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Borsi M., Metiu N. [2013], The Evolution of Economic Convergence in the European Union, Discussion Paper, Deutsche Bundesbank, no. 28.
• Brissimis S. N., Skotida I. [2008], Optimal Monetary Policy in the Euro Area in the Presence of Heterogeneity, "Journal of International Money and Finance", vol. 27, no. 2, http://www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/Paper200762.pdf (10.04.2014).
• Bukowski S. I. [2007], Unia monetarna. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa.
• Clarida R., Gali J., Gertler M. [1998], Monetary Policy Rules in Practice: Some International Evidence, "European Economic Review", vol. 42, no. 6.
• Dadush U., Wyne Z., Ali S. [2012], Club Med and the Sun Belt: Lessons from Adjustment Within a Monetary Union, http://www.voxeu.org/article/club-med-and-sun-belt-lessons-adjustmentwithin-monetary-union (0.12.2014).
• Dobrzańska A. [2014], Polityka makroostrożnościowa - zagadnienia instytucjonalne. Teoria i dotychczasowe doświadczenia UE, "Materiały i Studia", nr 307, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Drehmann M., Borio C., Tsatsaronis K. [2012], Characterising the Financial Cycle: Don't Lose Sight of the Medium Term!, BIS Working Papers, no. 380.
• EBC [1998], The Quantitative Reference Value for Monetary Growth, ECB Press Release, grudzień, http://www.ecb.int/press/pr/date/1998/html/pr981201_3.en.html (10.04.2014).
• EBC [2008], Labour Supply and Employment in the Euro Area Countries, ECB Occasional Paper, no. 87.
• Flaig G., Wollmerhaeuser T. [2007], Does The Euro-Zone Diverge? A Stress Indicator for Analyzing Trends and Cycles in Real GDP and Inflation, CESifo Working Paper, no. 1937.
• Frankel J. A., Rose A. K. [1996], The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criteria, "The Economic Journal", vol. 108, no. 449.
• Gambacorta L., Hofmann B., Peersman G. [2014], The Effectiveness of Unconventional Monetary Policy at the Zero Lower Bound: A Cross-Country Analysis, "Journal of Money, Credit and Banking", vol. 46, no. 4.
• Goodhart C. A. E. [2011], The Macro-Prudential Authority: Powers, Scope and Accountability, "OECD Journal: Financial Market Trends", vol. 2, Iss. 2, http://www.oecd.org/finance/financial-markets/48979021.pdf (10.09.2014).
• González-Páramo J. M. [2010], Reform of the architecture of the financial system, http://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2010/html/sp100621_1.en.html (10.09.2014).
• Grubel H. G. [1977], International Economics, Homewood, Illinois.
• Götz M. [2012], Kryzys i przyszłość strefy euro, Difin, Warszawa.
• Hayo B. [2006], Is European Monetary Policy Appropriate for the EMU Member Countries? A Counterfactual Analysis, "Marburger Volkswirtschaftliche Beiträge", no. 10, hdl.handle.net/10419/29842 (29.05.2014).
• IMF [2013], The Interaction of Monetary and Macroprudential Policies, styczeń.
• Jakóbik W. [2011], Dylematy akcesji do strefy euro, w: Polityka gospodarcza w świetle kryzysowych doświadczeń, red. J. Stacewicz, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Kenen P. [1969], The Theory of Optimum Currency Areas: An Eclectic View, w: Monetary Problems of International Economy, red. R. Mundell, A. Swoboda, University of Chicago, Chicago.
• Krugman P. [2012a], Revenge of the Optimum Currency Area, "NBER Macroeconomics Annual", vol. 27, no. 1.
• Krugman P. [2012b], Zakończcie ten kryzys, Helion, Gliwice.
• Lee J. [2013], Business Cycle Synchronization in Europe: Evidence from a Dynamic Factor Model, "International Economic Journal", vol. 27, no. 3.
• Lee J., Crowley P. M. [2009], Evaluation the Stresses from ECB Monetary Policy in the Euro Area, "Bank of Finland Research Discussion Papers", no. 11.
• Lee J., Crowley P. M. [2010], Evaluating the Monetary Policy of the European Central Bank, http://www.dallasfed.org/assets/documents/institute/events/2010/10eu_lee.pdf (19.03.2014).
• Lopez C., Papell D. H. [2012], Convergence of Euro Area Inflation Rates, "Journal of International Money and Finance", vol. 31, no. 6.
• Marchewka-Bartkowiak K. [2010], Reformy Paktu na rzecz Stabilności i Wzrostu, "Studia BAS", nr 3.
• Marchewka-Bartkowiak K. [2012], Nowe ponadnarodowe reguły budżetowe odpowiedzią na kryzys zadłużenia publicznego w strefie euro, "Studia Ekonomiczne", nr 1.
• Marchewka-Bartkowiak K. [2013a], Korzyści i koszty wejścia Polski do strefy euro w świetle integracji długu i budżetu UGW, w: Wprowadzenie euro w Polsce - za i przeciw, red. J. Adamiec, BAS, Warszawa.
• Marchewka-Bartkowiak K. [2013b], Obligacje unijne, "Infos BAS", nr 18.
• McKinnon R. I. [1963], Optimum Currency Areas, "The American Economic Review", vol. 53, no. 4.
• Mundell R. [1961], A Theory of optimum Currency Areas, "The American Economic Review", vol. 51, no. 4.
• NBP [2009], Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• NBP [2014], Ekonomiczne wyzwania integracji Polski ze strefą euro, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Ochrymiuk M., Rogut A. [2010], Konwergencja nominalna w strefie euro. Implikacje dla Polski, Narodowy Bank Polski, Warszawa, http://www.nbportal.pl/r/euro/materialy_papierowe_pdf/Konwergencja_nominalna_na_stron_.pdf (5.02.2014).
• Puhani P. A. [1999], Labour Mobility - an Adjustment Mechanism in Euroland? Empirical Evidence for Western Germany, France and Italy, "Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit in Bonn Discussion Paper", no. 34.
• Pronobis M. [2013], Czy Europejski Bank Centralny uratuje strefę euro?, Centrum Europejskie Natolin, Analiza Natolin, 9 (68), Warszawa.
• Regling K. [2007], Strengthening the Economic Leg of EMU, "Central Banking", no. 1.
• Reichenbachas T. [2013], Analysis of the ECB Monetary Policy Match for the needs of the Euro Area Countries' Needs, "Ekonomika-Vilniaus universitetas", vol. 92, no. 3.
• Rogut A. [2010], Koszty i zagrożenia związane z wejściem Polski do strefy euro, w: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, red. P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Rogut A., Tchorek G. [2008], Dyskusja o wspólnej walucie. Korzyści i koszty dla Polski, "Bank i Kredyt", grudzień.
• Sławiński A. [2008], Znaczenie czynników ryzyka towarzyszących wchodzeniu Polski do ERM2 i do strefy euro, "Ekonomista", nr 1.
• Sławiński A. [2012], Strefa euro: scenariusz alternatywny, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica", nr 273.
• Smaga P. [2013], Wpływ Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego na stabilność finansową w UE, "Gospodarka Narodowa", nr 3.
• Soares M., Aguiar-Conraria L. [2014], Inflation Rate Dynamics Convergence within the Euro, in: eds.: Murgante B., et al., Computational Science and Its Applications - ICCSA, Springer International Publishing.
• Statut ESBC i EBC [2008], DzU C 115/230, 9.05.2008, http://www.ecb.europa.eu/ecb/legal/pdf/pl_statute_from_c_11520080509pl02010328.pdf (25.04.2014).
• Straubhaar T., Vöpel H. [2012], Stabilisierung einer nicht-optimalen Europäischen Währungsunion, "Zeitschrift für Wirtschaftspolitik", vol. 61, no. 1.
• Sturm J-E., Wollmershaeuser T. [2008], The Stress of Having A Single Monetary Policy in Europe, CESifo Working Paper, no. 2251.
• Szpunar P. J. [2012], Rola polityki makroostrożnościowej w zapobieganiu kryzysom finansowym, "Materiały i Studia NBP", nr 278.
• Szyszko M. [2013], Polityka mikroostrożnościowa a polityka pieniężna EBC w kontekście zintegrowanych ram finansowych, w: Unia bankowa, red. M. Zaleska, Difin, Warszawa.
• Tchorek G. [2010], Teoretyczne podstawy integracji walutowej, w: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, red. P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Tchorek G. [2013], Nierównowagi fiskalne i makroekonomiczne w strefie euro a nowe rozwiązania instytucjonalne, "Management and Business Administration. Central Europe", vol. 21, no. 2.
• TfUE [2010], Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, DzU C 83/47, 30.03.2010, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0047:0200:PL:pdf (10.02.2014).
• TUE [2010], Traktat o Unii Europejskiej, DzU C 83/13, 30.03.2010, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0013:0046:PL:PDF (17.02.2014).
• Urbanowicz Z. [2014], Stabilizacyjna rola polityki pieniężnej w warunkach unii walutowej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 4, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.
• Weber A. [2008], The Eurosystem and its Prospects - History in the Making, przemówienie wygłoszone podczas 18th Conference of the European Association for banking and Financial History, Frankfurt nad Menem, http://www.bundesbank.de/Redaktion/EN/Downloads/Press/Reden/2008/2008_05_30_weber_eurosystem-and-its-prospects-history-in-making.pdf?__blob=publicationFile (01.11.2014).
• Wierzba R. [2009], Euro - dziesięć lat funkcjonowania, w: Studia z bankowości centralnej i polityki pieniężnej, red. W. Przybylska-Kapuściska, Difin, Warszawa.
• Wojnicka E. [2001], Spory wokół teorii optymalnych obszarów walutowych, "Ekonomista", nr 1.
• Wojtyna A. [2008], Polityka pieniężna w strefie euro: dawne wyzwania, nowe obawy, "Gospodarka Narodowa", nr 11-12, http://gospodarkanarodowa.sgh.waw.pl/p/gospodarka_narodowa_2008_11-12_01.pdf (5.08.2014).
• Wójcik C. [2008], Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Van Poeck A. [2010], One Money and Sixteen Needs: Has the ECB's Monetary Policy Become More Balanced Towards the Needs of the Member States?, "De Economist", vol. 158, no. 1.
• Zaleska M. red. [2013], Unia bankowa, Difin, Warszawa.
• Zimmermann K. F. [2009], Labour Mobility and the Integration of European Labour Markets, IZA Discussion Paper Series, no. 3999, ftp.iza.org/dp3999.pdf (29.05.2014).
• Żywiecka H. [2013], Niestandardowe działania banków centralnych w warunkach globalnego kryzysu finansowego, CeDeWu, Warszawa.
• ESRB, http://www.esrb.europa.eu
• EBC, http://www.ecb.europa.eu/ecb/tasks/stability/html/index.pl.html.