Czynniki determinujące skuteczność transferu ryzyka poniesienia ciężaru kompensacji szkód na osobie poprzez obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

• Autorzy: Ilona Kwiecień

Warianty tytułu

Factors determining efficiency of transfer of the risk of incurring the burden of personal injury compensation by means of compulsory third party liability insurance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule przedmiotem rozważań jest obszar ubezpieczeń obowiązkowych odpowiedzialności cywilnej, w zakresie, w jakim stanowić mają one instrument transferu ryzyka ciężaru ekonomicznego kompensacji szkód na osobie. Wprowadzając obowiązek ubezpieczenia ustawodawca powinien być zainteresowany skutecznym jego funkcjonowaniem, dla celu realizacji założonych celów stanowiących podstawę ingerencji w sferę wolności umów. Autorka dokonuje próby identyfikacji czynników wpływających na skuteczność tego transferu, przyjmując, że stanowi ona jedno z podstawowych kryteriów oceny i wyboru metody zarządzania ryzykiem, a zarazem składową oceny efektywności funkcjonowania ex post. Identyfikacja następuje w dwóch grupach obejmujących: czynniki determinujące zakres i realność kompensacji ubezpieczeniowej oraz czynniki wpływające na decyzje poszkodowanych w procesie dochodzenia roszczeń przeciwko ubezpieczycielowi odpowiedzialności cywilnej sprawcy. W tej drugiej grupie zwraca uwagę zarówno na czynniki systemowe, regulacyjne, ekonomiczne, a także społeczne i psychologiczne. Podkreśla znaczenie ryzyka finansowego w podejmowaniu decyzji oraz zmian w zakresie świadomości i mentalności społeczeństwa.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject discussed in this article is the area of compulsory third party liability insurance to the extent to which it should constitute an instrument for transfer of the risk of the economic burden of personal injury compensation. Introducing the insurance obligation, the legislator should be interested in its effective operation in order to achieve the assumed objectives, which constitute the basis for interference in the freedom of contract. The author attempts to identify factors which influence effectiveness of this transfer, assuming that it constitutes one of the basic criteria of assessment and selection of the risk management method, and, at the same time, a component of assessment of effectiveness of operation ex post. The identification takes place in two groups consisting of: factors determining the scope and plausibility of insurance compensation as well as factors which influence decisions of injured parties in the process of pursuing claims against the insurer of perpetrator's third party liability. In the second group, she draws reader's attention both to systemic, regulatory and economic factors as well as social and psychological ones. She emphasises the importance of financial risk in making decisions and of changes in society's awareness and mentality.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia obowiązkowe; Ryzyko finansowe; Zarządzanie ryzykiem

EN

Compulsory insurance; Financial risk; Risk management

• Czasopismo: Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4
• Strony: 5--27

Twórcy

autor

Ilona Kwiecień

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Injury: Viewpoints for Europe (2008); PartnerRe; Bermuda; http://www.partnerre.com/App_ Assets/Public/9facb2fc-82b9-472a-90d6-3e80236d3ac2/Bodily%20Injury_Viewpoints%20 for%20Europe.pdf.
• Brodecki Z., Serwach. M., Glicz M. (red.), Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Tom I, Ko - mentarz, Wolters Kluwer Polska, wyd. II, 2010.
• Compulsory insurance in OECD countries, Second east-west conference on insurance systems in the economies in transition, sesion VI, Paris 26-Mar-1997.
• Constitutional Affairs Committee, Compensation culture, Third Report of Session 2005-06, Volume II; The Stationery Office by Order of the House, 2006; www.parliament.uk/conaffcom.
• Dybowski T., Naprawienie szkody, [w:] System T. III cz. 1, Ossolineum Wrocław 1981.
• Enz R., Holzheu T., The economics of liability losses - insuring the moving target; "Sigma" 2004 nr 6; Swiss Reinsurance Company Ltd., www.swissre.com.
• Faure M., Economic criteria for compulsory insurance, Maastricht Faculty of Law Working Paper, 2005; http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=977463.
• Furedi F., Courting Mistrust; The hidden growth of a culture of litigation in Britain, CENTRE FOR POLICY STUDIES, London 1999.
• Handschke J., Funkcje i zasady ubezpieczeń gospodarczych, [w:] Ubezpieczenia gospodarcze, red. T. Sangowski, Poltext, Warszawa 1998.
• Insurance in the Baltic Countries, OECD Publishing 2004.
• Kaliński M., O wadliwej obiektywizacji szkody, [w:] STUDIA IURIDICA XLVII, 2004.
• Kass N., Risk in Decision Making as a Function of Age, Sex and Probability Preference, "Child Development", 1964 Vol. 35, No. 2, Blackwell Publishing.
• Kaye D., Risk Management, The Chartered Insurance Institute London 2001.
• Kiziewicz E., Wyczerpywalność sumy gwarancyjnej w obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, "Monitor Ubezpieczeniowy", 2009, nr 38.
• Kowalewski E., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, ewolucja i kierunki przemian, OW Branta, Bydgoszcz 1992.
• Kowalewski E., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, OW Branta, Bydgoszcz - Toruń, 2006.
• Kwiecień I., Rola ubezpieczeń obowiązkowych - Polska a kraje OECD, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", Wydawnictwo PZU S.A., 2000 nr 1-2.
• Kwiecień I., Kultura roszczeniowa - dynamika zjawiska w kontekście odpowiedzialności cywilnej i ubezpieczeń, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 9 (2/2010), Warszawa 2010.
• Lewandowski M., Status pokrzywdzonego w prawie i praktyce karnej; www.prawaczlowieka. edu.pl.
• Litigation and business. Transatlantic trends; RAND Europe and Lloyd's, 2008; www.lloyds.com.
• Lowe J. (red.), The cost of compensation culture, Working Party of The Actuaries Society, 2002, www.actuaries.org.uk/__data/assets/pdf_file/0007/.../Lowe.pdf (2010.06.22).
• Ludwichowska K., Optymalizacja systemu kompensacji szkód komunikacyjnych, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", 2009 nr 3.
• Olejniczak A.(red.), System prawa Prywatnego, Prawo zobowiązań - część ogólna, tom 6 Warszawa 2009.
• Serwach M., Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej - ubezpieczeniami przyszłości; "Wiadomości Ubezpieczeniowe", 2006 nr 7-8.
• Serwach M., Problematyka sumy gwarancyjnej oraz praktycznych konsekwencji nieprawidłowego ustalenia jej wysokości, "Prawo Asekuracyjne", 2008 nr 2.
• Serwach M., Ubezpieczenie w zarządzaniu ryzykiem odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym [w:] Szumlicz T. (red.), Społeczne aspekty rozwoju rynku ubezpieczeniowego; OW SGH Warszawa 2010.
• Supernat J., Decydowanie w zarządzaniu. Problemy, metody, techniki; Kolonia Limited, Wrocław 1997.
• Szkody osobowe z tytułu OC komunikacyjnego w Polsce. Tendencje rozwoju 2006-2009; J. Monkiewicz, I. Kwiecień, M. Monkiewicz (red.); raport Stowarzyszenia dla Rozwoju Ubezpieczeń Komunikacyjnych i Rynku Motoryzacyjnego - Promotor; Warszawa 2010.
• Szumlicz T., Polubowne rozstrzyganie sporów na rynku ubezpieczeń, "Monitor Ubezpieczeniowy", 2006 nr 28, Warszawa.
• Szumlicz T., Atrybuty świadomości i przezorności ubezpieczeniowej; "Rozprawy Ubezpieczeniowe", 2006, nr 1.
• Zielonka P., Czym są finanse behawioralne, czyli krótkie wprowadzenie do psychologii rynków finansowych; "Materiały i studia", Zeszyt nr 158; www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms158.pdf, Warszawa 2003.