Wioski tematyczne jako przykład innowacji w turystyce na terenie pogórniczym

• Autorzy: Natalia Kowalska

Warianty tytułu

Thematic Villages as an Example of Tourism Innovation in the Post-mining Areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obszary wiejskie muszą stawić czoła postępującej dezagraryzacji, co niewątpliwie wiąże się z koniecznością dywersyfikacji źródeł dochodów ludności wiejskiej. Tereny górnicze trwale wpisały się w krajobraz wielu terenów wiejskich, często prawnie chronionych. Niekiedy szansą na ich harmonijny rozwój jest wprowadzenie funkcji turystycznych w ramach rewitalizacji. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie jak w obliczu wyczerpywania się zasobów złóż czy restrukturyzacji tradycyjnych branż przemysłu oraz procesach odnowy wsi lokalna społeczność może pielęgnować dziedzictwo niematerialne oraz materialne. Naprzeciw temu wychodzi idea tworzenia wiosek tematycznych. Celem pracy jest przedstawienie możliwości tworzenia wiosek tematycznych w subregionie tarnowskim, zdominowanym przez przemysł wydobywczy piasków i żwirów. Bogactwo zasobów kulturowych, przyrodniczych oraz kilkaset zawodnionych wyrobisk odkrywkowych funkcjonujących od dziesięcioleci w codzienności lokalnej społeczności może stać się podstawą do kreowania innowacyjnych produktów turystycznych w kontekście rozwoju turystyki kulturowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The rural areas must face with progressive deagrarization. Undoubtedly is connected with the necessity to diversify the sources of income for the rural population. The mining areas are permanently inscribed in the landscape of rural areas, frequently legally protected. In relation to therewith, the chance for their harmonious development is to supply with a tourism function in revitalization processes. In the article, an attempt was made to answer the question of how in the face of the restructuring of traditional industries and rural renewal processes, the local community could protect valuable natural areas and culture heritage. The aim of the paper is to present the possibility of creating thematic villages in the regions which the economy are dominated through the excavation of sand and gravels. The richness of cultural and natural resources, as well as several hundred flooded open-pit mines, is inscribed for decades in the everyday life of the local community. It is emphasised that it become an indisputable basis for creating innovative tourist products in the context of the development of cultural tourism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tereny poprzemysłowe; Szkody górnicze; Turystyka wiejska; Rewitalizacja; Turystyka kulturowa; Innowacje

EN

Post-industrial areas; Mining damages; Rural tourism; Revitalization; Cultural tourism; Innovations

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 4
• Strony: 7--19

Twórcy

autor

Natalia Kowalska

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• Atkočiūnienė V., Kaminaitė G., 2017, The Drivers of Thematic Village's Development in Strengthening Their Vitality, "Management Theory and Studies for Rural Business and Infrastructure Development", nr 39(2), s. 139-147
• Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2018 r., 2019, Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa
• Blanchette M. L., Lund M. A., 2016, Pit lakes are a global legacy of mining: an integrated approach to achieving sustainable ecosystems and value for communities, "Current Opinion in Environmental Sustainability", nr 23, s. 28-34
• Bourgeois, V. 2013, Sur les routes de la memoire, [w:] L. Bourdieu, P. Marcotte (red.), Colloque International Routes Touristiques et Itineraires Culturels, entre Memoire et Developpement Conference Procedings Canada: Presses de l Universite Laval Quebec, s. 90-98
• Bukraba-Rylska I., 1999, Agroturystyka w perspektywie samorządu lokalnego. Przypadek Białowieży, "Wieś i Rolnictwo", nr 3, s. 118-127
• Chojancka-Ożga, L., Ożga, W, 2014, Nowe spojrzenie na edukację przyrodniczą na przykładzie wybranych wiosek tematycznych w Polsce, "Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej", nr 16(38), s. 193-199
• Dziubacka K., 2012, Dywersyfikacja i przedsiębiorczość w krajobrazie kulturowym obszarów wiejskich, [w:] A. Szerląg, K. Dziubacka (red.), Przestrzenie Krajobrazu Kulturowego Wsi, Wyd. Atut, Wrocław, s. 55-57
• Europa-najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie-nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego, 2010, Komunikat Komisji Europejskiej, Bruksela
• Gangewere R., 1999, Theme City: Imagining Pittsburgh. Inside Carnegie, September/October, [https://carnegiemuseums.org/magazine-archive/1999/sepoct/, 25.03.2019]
• Gao J., Wu B., 2017, Revitalizing traditional villages through rural tourism: A case study of Yuanjia Village, Shaanxi Province, China, Tourism Management, nr 63, s. 223-233
• Gasidło K., 2007, Zielone dziedzictwo przemysłu, "Czasopismo Techniczne. Architektura", nr 104(7-A), s. 35-42 Turystyka Kulturowa, www.turystykakulturowa.org Nr 4/2019 ( lipiec-sierpień 2019)
• Graja-Zwolinska S., 2009, Rola wskaznika chlonnosci turystycznej w ksztaltowaniu przestrzeni turystycznej parkow narodowych, "Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej", tom 11, nr 4(23), s. 187-192
• Idziak W., 2004, O odnowie wsi: poradnik, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa, s. 30
• Idziak W., 2005, Wsie tematyczne, [w:] P. Szczepański (red.), Wykorzystanie technologii informatycznych w rozwoju społeczności wiejskiej, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa, s. 45-63
• Idziak W., Wilczyński R., 2013, Odnowa wsi: przestrzeń, ludzie, działania, Wyd. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, s. 4-5, 22-28, 119
• Jawecki B., 2017, Rola kaminiołomów w kształtowaniu krajobrazu na przykładzie Ziemi Strzelinskiej, Wyd. UP Wrocław, Wrocław, s. 44
• Kłoczko-Gajewska A., 2013, General characteristics of thematic villages in Poland, "Visegrad Journal on Bioeconomy and Sustainable Development", nr 2(2), s. 60-63
• Kuźniar W., 2015, Postawy lokalnej społeczności wobec rozwoju turystyki wiejskiej i ch konsekwencje dla obszaru recepcji, "Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy", nr 42(2), s. 296-305
• Machniak Ł., 2015, Górnictwo odkrywkowe w liczbach. Cz. 2. Złoża kopalin zwięzłych, "Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie", nr 2, s. 44-50
• Marketingowa Strategia Polski w Sektorze Turystyki na lata 2012-2020, 2011, Polska Organizacja Turystyki, Warszawa, s. 10
• McColloough C. D., Lund M. A., 2006, Opportunities for Sustainable Mining Pit Lakes in Australia, "Mine Water and the Environment", nr 25(4), 220-226
• Myga-Piątek U., 2010, Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju, "Problemy Ekorozwoju", nr 5(1), s. 95-108
• Ostręga A., 2014, Holistyczne podejście do rewitalizacji (po) górniczych regionów i rejonów, Przegląd Górniczy, nr 70(10), s. 128-133
• Ostręga A., 2014, Holistyczne podejście do rewitalizacji (po)górniczych regionów i rejonów, "Przegląd Górniczy", tom 10, nr 7, s. 128-133
• Ostręga A., Lenartowicz K., Szewczyk-Świątek A., Świątek, W., Cygan, S., 2015, Rewitalizacja wyrobisk po eksploatacji piasków i żwirków z wykorzystaniem dziedzictwa przemysłowego i kulturowego-przykład Borzęcina i Dołęgi, [w:] J. Skowronek (red.), Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych: praca zbiorowa, Wyd. Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego Sp. z o. o., tom 7, s. 213-225
• Ostręga A., Szewczyk-Świątek A., Świątek W., 2016, Innowacje w rewitalizacji rejonów eksploatacji piasków i żwirów-Pojezierze Tarnowskie, "Kruszywa: produkcja-transport-zastosowanie", nr 2, s. 104-109
• Owsianowska S., Banaszkiewicz M., 2015, Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego, "Turystyka Kulturowa", nr 11, 6-24
• Palka E., 2010, Rola funkcji turystycznej w strukturze funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 2, s. 97-106
• Pardo Abad C. J., 2016, The post-industrial landscapes of Riotinto and Almadén, Spain: scenic value, heritage and sustainable tourism, "Journal of Heritage Tourism", nr 12 (4), s. 331-346
• Powęska H., 2005, Zmienność i rozwój funkcji obszarów wiejskich, "Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia", nr 4(1), s. 115-124
• Sala K., 2016, Wioski tematyczne jako przykład innowacyjności w turystyce wiejskiej, "Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie", nr 30(2), s. 117-126
• Subregionalny Program Rozwoju do roku 2020, 2015, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w Krakowie. Departament Polityki Regionalnej, Departament Zarządzania Programami Operacyjnymi, Kraków, s. 4
• Stasiak A., 2013, Produkt turystyczny w gospodarce doświadczeń, "Turyzm", nr 23(1), s. 29-28
• Steinecke A., 2009, Themenwelten im Tourismus Marktstrukturen. Marketing - Management - Trends, Wyd. Oldenburg, München, s. 50-76
• Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020, 2012, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa Turystyka Kulturowa, www.turystykakulturowa.org Nr 4/2019 ( lipiec-sierpień 2019)
• Vana M.V, Malaescu S., 2016, Cultural Thematic Tourism Itineraries: Mediators of Success, "Procedia Economics and Finance", nr 29, s. 642-652
• Widawski K., 2011, Wybrane elementy dziedzictwa kulturowego środowiska wiejskiego-ich wykorzystanie w turystyce na przykładzie Hiszpanii i Polski, "Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego", t. 17, Wyd. IGiRR, Wrocław
• Wilkin J., 2011, Jak zapewnić rozwój wsi w warunkach zmniejszającej się roli rolnictwa?, [w:] M. Halamska (red.), Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XX wieku, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 117-137
• Yang J., Ryan C., Zhang L., 2013, Social conflict in communities impacted by tourism, "Tourism Management", nr 35, s. 82-93
• Zrównoważony rozwój turystyki wiejskiej, 2006, oprac. nauk. A. Kaleta, Ateny-Toruń, s. 12
• www.aktywna wies.pl, [9.03.2018]
• www.wioskitematyczne.pl [25.03.2019]
• www.geoportal.pgi.gov.pl [3.04.2019]
• www.tarnowskieinfo.pl [1.04.02019]
• www.kujawsko-pomorskie.travel/pl/gornicza-wioska-pila-mlyn-0 [15.04.2019]
• www.rudakameralna.miejscazcharakterem.pl [30.03.2019]
• www.publicystyka.ngo.pl/glogoczow-wies-jak-dzwon-twoj-przystanek-w-podrozy [30.03.2019]
• www.dulowa.pl/zaginiona-wioska, www.miejscazcharakterem.pl [30.03.2019]
• www.zpkwm.pl, [20.06.2019]
• wywiad e-mail z P. Wojeciechem Weyna [marzec 2019]
• wywiad e-mail z dyr. SP w Niwce [wrzesień 2018]