Znaczenie impulsów fiskalnych i monetarnych dla powiązań gospodarstw rolnych z rynkiem w Polsce w warunkach transformacji

• Autorzy: Aleksander Grzelak

Warianty tytułu

The significance of fiscal and monetary impulses for the links of farms with market in Poland in terms of transition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu dokonano próby oceny wpływu instrumentów polityki fiskalnej i pieniężnej na powiązania gospodarstw rolnych z otoczeniem. W pierwszym etapie badań poddano kwantyfikacji związki gospodarstw rolnych z rynkiem w kontekście ich intensywności i efektywności. Następnie wykorzystano odpowiednie mierniki do oceny polityki fiskalnej i pieniężnej oraz budowy i weryfikacji modeli, pozwalających ocenić znaczenie omawianych polityk dla powiązań gospodarstw rolnych z rynkiem w Polsce. Przeprowadzone rozważania skłaniają do konkluzji, iż instrumenty polityki fiskalnej i pieniężnej istotnie oddziaływują na powiązania gospodarstw rolnych z otoczeniem, przy czym następuje to z rocznym opóźnieniem. Impulsy polityki fiskalnej mają relatywnie większe znaczenie w stymulowaniu rozwoju rolnictwa, poprzez jego związki z otoczeniem. Objęcie rolnictwa w Polsce instrumentami WPR zwiększyło jeszcze bardziej znaczenie polityki fiskalnej. Zmiany systemowe polskiej gospodarki po 1990 roku przyczyniły się do pełniejszej integracji gospodarstw rolnych z otoczeniem, z perspektywy strumienia transferów, nie spowodowało to jednak poprawy ich sytuacji dochodowej. Dlatego też wzrost intensywności powiązań w analizowanych gospodarstwach był większy niż obniżenie efektywności tych powiązań.

EN

The main aim of the article is to study how fiscal and monetary impulses influence the connections of farms and market. It results from the study that fiscal and monetary policy tools exert important impact on the relationships between farms and their market environment. What is more, it has been revealed that the results of this impact occur in one year delay. This proves the necessity to run a long-term, easily predictable economic policy towards agriculture. Fiscal impulses stimulate agricultural development through links between farms with their market environment better than the monetary ones. The involvement of Polish farmers in the CAP mechanisms increased the importance of fiscal policy even more. It has also been stated that system changes in Polish economy started in 1990 contributed, on the average, to better integration of farms with their environment. However, this has not improved income situation of farmers. It was mainly non-agricultural environment of farms that benefited from the more intensive connections between farmers and the market. This phenomenon was rooted first of all in the economic policy and underdevelopment of agricultural institutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka pieniężna; Polityka gospodarcza; Polityka budżetowa; Gospodarstwa rolne; Otoczenie rolnictwa; Impuls fiskalny

EN

Monetary policy; Economic policy; Budgetary policy; Arable farm; Agriculture environment; Fiscal impulse

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 1
• Strony: 3--18

Twórcy

autor

Aleksander Grzelak

Bibliografia

• 1. Augustyńska-Grzymek I. i in.: Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii gospodarstw rolniczych. FAPA Warszawa 2000.
• 2. Burda M., Wypłosz Ch.: Makroekonomia. PWE, Warszawa 2000.
• 3. Ciechomski W.: Marketingowe instrumenty przeciwdziałania ryzyku na rynku rolnym i żywnościowym /w:/ Uwarunkowania i możliwości sterowania ryzykiem w produkcji rolnej (red. H.Szulce). Wyd. AE w Poznaniu 2001.
• 4. Czyżewski A.: Makroekonomiczne uwarunkowania przedsiębiorczości w agrobiznesie /w:/ Rozwój rolnictwa i agrobiznesu w skali krajowej i lokalnej (red. A. Czyżewski). Poznań 1995.
• 5. Czyżewski A., Grzelak A.: Makroekonomiczne wyznaczniki dostosowań rynkowych w sektorze rolnym w Polsce po 1990 r. „Problemy Rolnictwa Światowego”, t. XI, 2004.
• 6. Czyżewski A., Henisz A.: Ziemia i jej renty w procesie gospodarowania. „Management”. Technical University Press Zielona Góra 2000.
• 7. Gajda J.: Ekonometria. Wyd. C.H.Beck Warszawa 2004.
• 8. Grzelak A.: Ocena intensywności powiązań gospodarstw rolnych z rynkiem przez pryzmat towarowości i transferów. „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej”, z. 3/2004.
• 9. Kulawik J.: Źródła kryzysu finansowego w rolnictwie USA w latach osiemdziesiątych i metody jego przezwyciężania. „Bank i Kredyt”, z. 11/1994.
• 10. Styś W.: Intensyfikacja i opłacalność produkcji rolnej. „Ekonomista”, z. 4/1957.
• 11. Tomczak F.: Od rolnictwa do agrobiznesu. Transformacja gospodarki rolniczo-żywnościowej Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Wyd. SGH Warszawa 2004.
• 12. Woś A.: W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa. IERiGŻ Warszawa 2004.
• 13. Zegar J.: Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europejskiej). IERiGŻ Warszawa 2004.
• 14. Zegar J.: Sytuacja dochodowa rolników w okresie transformacji /w:/ Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej (red. A.Woś). IERiGŻ, Warszawa 2003.