Uwarunkowania miejskiej aktywności obywatelskiej a jej współczesne realia. Przypadek miasta średniej wielkości

• Autorzy: Jerzy Leszkowicz-Baczyński , Barbara Marcinów

Warianty tytułu

Determinants of Urban Civic Activity and its Contemporary Realities. A Case of a Medium-Sized City

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie uwarunkowań współczesnej miejskiej aktywności obywatelskiej przez odniesienie do szerokiego spektrum czynników umożliwiających powstanie i utrwalenie się społecznych ambicji, postaw i potrzeb w wymiarze oddolnej odpowiedzialności za miasto. Ponadto przedstawiona zostanie (w odniesieniu do wybranego miasta średniej wielkości) charakterystyka współczesnej aktywności miejskiej, zwłaszcza tej, której przypisać można miano ruchu miejskiego.(fragment tekstu)

EN

The sources of contemporary urban movements can be sought in the deep changes of the social and political transformation taking place in the 90s of the last century. They consisted in the implementation of new rules of social and economic life, which concerned the realities of urban life. Contemporary participation of urban residents is based on the activity of many social environments, both organized, partially organized and informally operating. The clasp that links their actions is the idea of improving the quality of urban life, expressed both in the hitherto disseminated and innovative activities, hitherto not occurring in urban space. The second part of the article contains an overview of various forms of civic activity in Zielona Góra, it is also an attempt to synthetically look at the city through the prism of initiatives and projects in the field of civic participation. It contains a discussion of selected forms of urban activities occurring in Zielona Góra.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Społeczności lokalne; Regiony miejskie; Sytuacja społeczno-polityczna

EN

City; Local community; Urban region; Social and political conditions

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2019
• Tom: 10
• Strony: 13--34

Twórcy

autor

Jerzy Leszkowicz-Baczyński

• Uniwersytet Zielonogórski

autor

Barbara Marcinów

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Appadurai A., 2010: Głęboka demokracja - zarządzanie miejskie i horyzont polityki. "Res Publica Nowa", nr 11-12.
• Arnstein S.R., 1969: A ladder of citizen participation. "Journal of the American Planning Association", 35: 4, s. 216-224.
• Baranowski M., red., 2014: Demokracja i rola obywatela. O napięciu między państwem, społeczeństwem i procesami globalizacyjnymi. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Batko-Tołuć K., 2014: Oddolne inicjatywy obywatelskie w zakresie kontroli. W: A. Przybylska, A. Giza, red.: Partycypacja Obywatelska. Od teorii do praktyki społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bierwiaczonek K., Dymnicka M., Kajdanek K., Nawrocki T., 2017: Miasto. Przestrzeń. Tożsamość. Studium trzech miast: Gdańsk, Gliwice, Wrocław. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Billert A., 2017: Posłanie dr. Andreasa Billerta do uczestników V KRM, Kongres Ruchów Miejskich, https://kongresruchowmiejskich.pl/ [dostęp: 20.03.2018].
• Bokszański Z., 2007: Indywidualizm a zmiana społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Czapiński J. i in., 2015: Diagnoza społeczna. Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf [dostęp: 15.08.2017].
• Deklaracja nr LXVI.1.2014 Rady Miasta Zielona Góra z dnia 6 maja 2014 r.
• Dereniowska M., 2011: Wokół przestrzeni natury: substytuty kulturowe jako narzędzie tworzenia przestrzeni życiowej człowieka. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano: 31.03.2011].
• Erbell J., 2014: Ruchy miejskie jako nowa forma zaangażowania społecznego. "Władza sądzenia", nr 4, s. 37-47 [dostęp: 20.05.2018].
• Fainstein S., 2010: The Just City. Cornell University Press.
• Frątczak-Mül le r J., 2017: "Bottom up" - duński model rewitalizacji partycypacyjnej. W: D. Bazuń, M. Kwiatkowsk i, red.: Rewitalizacja. Podejście partycypacyjne. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 96-113.
• Giddens A., Sutton Ph.W., 2014: Socjologia. Kluczowe pojęcia. Przeł. O. Siara, P. Tomanek. Warszawa: PWN.
• Giza-Poleszcz u k A., Marody M., Rychard A., 2000a: Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Giza-Poleszcz u k A., Marody M., Rychard A., 2000b: Od mikrostrategii do makrosystemu: założenia teoretyczne i problem badawczy. W: A. Giza-Poleszcz u k, M. Marody, A. Rycha rd: Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Gliński P., Palska H., 1997: Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej. W: H. Domański, A. Rychard, red.: Elementy nowego ładu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, s. 356-393.
• Hardy J., 2012: Nowy polski kapitalizm. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Harvey D., 2012: Bunt Miast. Prawo do miasta i Miejska Rewolucja. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
• Hekman P., 2016: Alarm smogowy w Zielonej Górze. Ogłosili go mieszkańcy. "Gazeta Wyborcza", 14 listopada.
• Holston J., 2008: Insurgent citizenship: Disjunctions of democracy and modernity in Brazil. Princeton: Princeton University Press.
• Hornsey M., 2008: Social Identity Theory and Selfcategorization Theory: A Historical Review. "Social and Personality Psychology Compass", no 2/1, s. 204-222.
• Inglehart R., 2010: Wartości postmaterialne oraz przejście od wartości związanych z przetrwaniem do wartości związanych z wyrażaniem własnego "ja". W: J.R. Dalton, H.-D. Klingemann, red.: Zachowania polityczne. T. 2. Przeł. A. Brzóska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 280-301.
• "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe" 2011, nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM], https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/993. Wydano 31.03.2011 [dostęp: 12.09.2017].
• Jałowiecki B., 1972: Miasto i społeczne procesy urbanizacji: problemy, teorie, metody. Kraków: PWN [Oddział w Krakowie].
• Jałowiecki B., 1980: Człowiek w przestrzeni miasta. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Jałowiecki B., red., 1971: Miasto jako przedmiot badań naukowych. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 9 [Katowice: Śląski Instytut Naukowy].
• Janas K., Jarczewski W., red., 2017: Raport o stanie polskich miast. Zarządzanie i współpraca w miejskich obszarach funkcjonalnych. Kraków: Instytut Rozwoju Miasta.
• Jędzura P., 2015: Ludzie zatrzymali wycinkę drzew w parku Braniborskim. Zaalarmowali policję i radnych. "Gazeta Lubuska", 16 maja.
• Kingston P.W., 2000: The Classless Society. Stanford: University Press.
• Kochasz swój kraj, nie bazgraj po nim, 2017. "Łącznik Zielonogórski", 22 września.
• Kowalewski M., 2013: Organizowanie miejskiego aktywizmu w Polsce: Kongres Ruchów Miejskich. "Przestrzeń Społeczna".
• Kowalewski M., 2016a: Obywatelstwo miejskie. Wokół idei i niektórych rozwiązań formalnych". "Przegląd Socjologiczny", T. 65 (1), s. 27-47.
• Kowalewski M., 2016b: Protest miejski. Przestrzenie tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kubicki P., 2016: Polskie ruchy miejskie: polityczne czy kulturowe? "Przegląd Socjologiczny", T. 65 (2), s. 65-79.
• Larner W., 2000: Neo-liberalism: policy, ideology, governmentality. "Studies in Political Economy", no 63, s. 5-25.
• Lefebvre H., 1996: Writing on cities. Oxford: Blackwell.
• Leszkowicz-Baczyński J., 2017a: Budżet obywatelski jako impuls miejskich procesów rewitalizacyjnych. W: D. Bazuń, M. Kwiatkowski, red.: Rewitalizacja. Podejście partycypacyjne. Warszawa: Oficyna naukowa, s. 33-54.
• Leszkowicz-Baczyński J., 2017b: Partycypacja obywatelska - zagrożenia i szanse realizacji. Analiza wybranych działań prospołecznych i rewitalizacyjnych w mieście średniej wielkości. W: B. Ślusarz, red.: Wyzwania rozwoju miast: łączenie samorządów lokalnych, budżet obywatelski. Zielona Góra: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, s. 122-136.
• Łuczak K., 2015: Ruchy miejskie w poszukiwaniu wartości i idei kluczowych dla rozwoju polskich miast. "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica", 54, s. 159-175.
• Łukasiewicz A., 2018: Dumni z ruchu miejskiego. "Gazeta Wyborcza, Magazyn Zielona Góra i Gorzów Wlkp", 17 sierpnia, s. 7.
• Marody M., 2000: Przestrzeń publiczna. W: A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard: Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Marody M., 2009: Trzy Polski - instytucjonalny kontekst strategii dostosowawczych. W: M. Marody, red.: Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 271-289.
• Melucci A., 1980: The new social movements: A theoretical approach. "Social Science Information" nr 2(19), s. 199-226.
• Mergler L., 2012: O ruchach miejskich, czyli dla kogo jest miasto?. "Res Publica Nowa", 25 lutego.
• Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., 2013: Anty-Bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu. Warszawa: Biblioteka Res Publiki Nowej.
• Morawski W., 2001: Socjologia ekonomiczna. Problemy. Teoria. Empiria. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Morawski W., red., 1994: Zmierzch socjalizmu państwowego. Szkice z socjologii ekonomicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mouffe Ch., 1993: The return of the political. London: Verso.
• Niemyjska M., 2011: Struktura przestrzeni mieszkalnej a bycie-w-świcie. Przypadek Księżego Młyna. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano: 31.03.2011].
• Nodzyńska P., 2018: Obywatel w mieście. "Gazeta Wyborcza, Magazyn Zielona Góra/ Gorzów Wlkp.", 28 września, s. 4.
• Nowakowski S., 1967: Narodziny miasta. Warszawa: PWN.
• Nowakowsk i S., 1988: Miasto polskie w okresie powojennym. Warszawa: PWN.
• Offe C., 1985: New Social Movement: Challenging the Boundaries of Institutional Politics. "Social Research", no 52.
• Offe C., 1995: Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej. W: J. Szczupaczyński, red.: Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki. T. 1. Przeł. J. Szczupaczyński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Pickvance Ch., 2003: From urban social movements to urban movements: a review and introduction to a symposium on urban movements. "International Journal of Urban and Regional Research", no 27, s. 102-109.
• Pluciński P., 2012: "Prawo do miasta" jako ideologia radykalnych miejskich ruchów społecznych. "Przegląd Zachodni", nr 1.
• Pluciński i P., 2014: "Miasto to nie firma!" Dylematy i tożsamość polityczna miejskich ruchów społecznych we współczesnej Polsce. "Przegląd Socjologiczny", T. 63 (1).
• Płóciennik S., 2017: Najpierw marszałek, teraz wojewoda: Rewitalizacja w Zielonej Górze do poprawki. "Gazeta Wyborcza", 30 października.
• Podgórski M., 2011: Przestrzeń miejska - dzielenie postrzeganego. Próba analizy procesów zawłaszczania przestrzeni miejskiej z perspektywy filozofii Jacques'a Ranciere'a. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano: 31.03.2011].
• Purcell M., 2006: Urban democracy and the local trap. "Urban Studies", no 11 (43).
• Purcell M., 2013: The right to the city: the struggle for democracy in the urban public realm. "Policy&Politics", Vol. 43, no 3, s. 311-327.
• Raciborski J., 2011: Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: PWN.
• Rewers E., red., 2014: Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Sagan I., 2016: Młoda demokracja a neoliberalna polityka miejska. "Przegląd Socjologiczny", T. 65 (1), s. 9-26.
• Sagan I., 2017: Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Schudy H., 2011: Wytwarzanie przestrzeni autentycznej jako krytyka nowoczesności. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano: 31.03.2011].
• Sobol A., 2017: Mieszkaniec jako konsument i współtwórca oferty miejskiej. "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach". Nr 326.
• Szczupaczyński J., red., 1995: Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Sztompka P., red., 1999: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sztompka P., 2007: Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Znak.
• Tabaszewska J., 2011: Przestrzeń w literaturze. Zmiany w jej obrazowaniu na przy-kładzie pozezji Bolesława Leśmiana, Juliana Przybosia i Stanisława Barańczaka. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano 31.03.2011].
• Umerle T., 2011: Przestrzeń przedstawiona w powieściach Laurence'a Sterne'a w kon-tekście rozwoju gatunku powieściowego. "Interlinie. Interdyscyplinarne czasopismo internetowe", nr 1 (2): Doświadczanie przestrzeni. [Wydawca Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, wydano: 31.03.2011].
• Wojtaszak A., 2017: Ruchy miejskie i ich wpływ na rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego. Przyczynek do problemu. "Acta Politica Polonica", nr 3, s. 69-83.
• Ziółkowski J., 1972: Socjologia i planowanie przestrzenne. Warszawa: PWN.
• Ziółkowski M., 1999: O imitacyjnej modernizacji społeczeństwa polskiego. W: P. Sztompka, red.: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.