Finansowe i społeczne aspekty prywatyzacji oszczędności emerytalnych

• Autorzy: Grażyna Ancyparowicz

Warianty tytułu

Financial and Social Aspects Privatization of Retirement Savings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prywatyzacja funduszy emerytalnych w Polsce rozpoczęła się w 1999 r., kiedy system zdefiniowanego świadczenia zastąpiono systemem zdefiniowanej składki, w następnych latach sukcesywnie likwidując niemal wszystkie uprawnienia pracownicze. Podział składki między OFE a ZUS wygenerował ogromny (sięgający 300 mld zł) dług publiczny, którego obsługa była rujnująca dla budżetu państwa. Pod presją procedury nadmiernego deficytu, nałożonej na Polskę przez Unię Europejską, zainicjowano proces likwidacji tych funduszy, aby poprawić wynik polskiego sektora general government, co zakończyło się powodzeniem, ale prowadziłoby w kilkunastoletniej perspektywie do całkowitej likwidacji OFE. Może temu zapobiec "Plan Budowy Kapitału", który polega na wzmocnieniu rynku kapitałowego, ale niesie za sobą poważne ryzyko zagrożenia ubóstwem i wywłaszczenia osób, które weszły na rynek pracy po 1990 r. lub później. Prywatyzacja aktywów OFE przekreśla bowiem szanse na wzmocnienie publicznego systemu zabezpieczenia społecznego, a nowe obciążenia związane z przymusowym tworzeniem kapitałowego filara emerytalnego mogą negatywnie wpłynąć na kondycję i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, a tym samym znacznie osłabić potencjał realnej sfery polskiej gospodarki. (abstrakt oryginalny)

EN

Privatization of retirement funds in Poland began in 1999, when the defined benefits system was replaced by a defined contributions system, which led to the gradual cancelation of nearly all entitlements of employees. The partition of retirement contributions between the Open Retirement Fund (OFE) and the state-operated Social Security system (ZUS) has generated an enormous debt of the public sector (on the order of 300 billion PLN) and servicing of this debt has had devastating consequences for the state budget. Due to the pressure of the excessive deficit procedure imposed on Poland by the European Union, a process of phasing out the OFE scheme was initiated in order to improve the financial standing of the Polish general government sector, which has been achieved. However - in consequence - the introduced changes could have led to cancellation of the entire OFE program within several years. This has been prevented by the Program of Capital Building, which strengthens the capital market but carries significant risks of poverty and expropriation of persons who entered the labor market in 1990 or later. Privatization of assets in the OFE system makes the strengthening of the public Social Security system impossible; the financial burden of compulsory participation in the creation of the retirement capital market, imposed on small and medium enterprises, can adversely affect their financial standing and weaken the potential for development of the real economy in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE); Rynek kapitałowy; Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK); Ryzyko socjalne

EN

Open Pension Funds (OPF); Capital market; Occupational Pension Schemes; Social risk

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 26 (75)
• Strony: 5--21

Twórcy

autor

Grażyna Ancyparowicz

• Narodowy Bank Polski, Rada Polityki Pieniężnej, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa

Bibliografia

• Averting the old age crisis: policies to protect the old and promote growth (1994), World Bank Report No 13584, Washington D. C.
• Barton D., Wiseman M. (2014), Focusing capital on the long term, "Harvard Business Review", January-February, hbr.org., dostęp 11. 10.2014.
• Chomsky N. (2004), Na lewo od ściany, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/ 11062,1,na-lewo-od-sciany.read, dostęp 24.04.2019.
• Dembinsky P. H. (2012), Finanse po zawale. Od euforii finansowej do gospodarczego ładu. Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• International Monetary Fund, World Economic Outlook, September 2006, http://www.imf.org/external /pubs/ft/weo/2006/02/pdf/weo0906.pdf, dostęp 02.09.2014.
• Jończyk J. (2001), Prawo zabezpieczenia społecznego. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, bezrobocie i pomoc społeczna, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Zakamycze.
• Kempa M. (2010), Wpływ OFE na saldo Funduszu Emerytalnego, MF Working Paper Series Nr 07-2010, Warszawa.
• Klein N. (2010), Milton Friedman did not save Chile, "The Guardian", 3 March.
• Kobosko M. (2012), Obama pogoni bankierów, wywiad Michała Kobosko ze Zbigniewem Brzezińskim "Wprost" z dnia 27 maja.
• Konwencja Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1959 r. Nr 39, poz. 240).
• Łaski K. (2003), O nonsensach polskiej reformy emerytalnej [w:] Polska po przejściach. Barometr społeczno-ekonomiczny 2001-2003 (red.) M. Deniszczuk i J. Supińska, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa.
• Ministerstwo Finansów (2019), Wieloletni plan finansowy Państwa 2019-2022.
• Myers, S. C. (1984). The capital structure puzzle. The Journal of Finance, 39, (3), 574-592.
• Myers, S. C., & Mayful, N. S. (1984). Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information Investors Do Not Have. Journal of Financial Economics, 13, 187-222.
• NBP (2017), Rola emisji akcji w finansowaniu inwestycji przedsiębiorstw, Warszawa.
• NBP (2017a), Zasobność gospodarstw domowych w Polsce. Raport z badania 2016 r. Warszawa.
• NBP (2019), Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za IV kwartał 2018 r., Warszawa.
• OECD (2019), Launch of the OECD Pensions Outlook 2018. https://read.oecdilibrary. org/finance-and-investment/oecd-pensions-outlook-2018_pens_outlook-2018-en

Identyfikatory

DOI

10.22630/PEFIM.2021.26.75.9