Rozwój systemu ubezpieczeń społecznych w Galicji w XIX wieku (zarys problematyki)

• Autorzy: Krzysztof Broński

Warianty tytułu

An Outline of the Development of the Social Insurance System in Nineteenth Century Galicia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ubezpieczenia społeczne w obecnym tego słowa znaczeniu rozwinęły się w Europie w ostatnim kwartale XIX w. Na ziemiach polskich funkcjonujących w ramach państw zaborczych wprowadzone były modele ubezpieczeń społecznych poszczególnych państw. Problem rozwoju ubezpieczeń społecznych na ziemiach polskich w XIX w. jest słabo rozpoznawany. Celem niniejszego szkicu jest otwarcie dyskusji nad kształtowaniem się modelu ubezpieczeń społecznych w Galicji. (fragment tekstu)

EN

The social insurance system in Galicia, functioning as a part of the Habsburg monarchy, developed by way of regulations established by the central authorities in Vienna. The first record regarding social insurance in Austria came in the form of an 1859 industrial bill, though the basic schemes of the social insurance system, including accident and sickness insurance, were not established until the turn of the Twentieth Century. Insuring employees at companies with the highest risk of accidents was made compulsory in Austria in 1887. The organisation of fraternal funds, which existed in the Habsburg monarchy and provided miners aid when they were sick or disabled and paid pensions to widows and orphans in case of death, was established in 1854. The bill on fraternal funds from 1889 followed the transformation of these funds into real insurance companies. The compulsory sickness insurance of “industrial workers” was implemented in Austria by bills on sick funds in 1888 and 1889. The compulsory insurance of “independent industrialists” in case of sickness was imposed in 1897 and retirement insurance for public servants (both national and local) was introduced in the 1860s. After working for forty years an employee was entitled to retire, receiving a lifelong retirement pension equal to the amount of his last salary. Retirement insurance of private clerks was enforced in the first decade of the Twentieth Century. There was no unemployment insurance and retirement for groups of workers until the end of the Habsburg monarchy’s existence. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia społeczne; Instytucje ubezpieczeniowe; Kasy chorych

EN

Social insurance; Insurance institute; Sickness fund

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 824
• Strony: 5--24

Twórcy

autor

Krzysztof Broński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Buzek J., Administracja gospodarstwa społecznego, Lwów 1913.
• Dubanowicz E., Projekt ustawy austriackiej o ubezpieczeniu społecznym, „Ekonomista” 1912, R. XII, t. II.
• Dubanowicz E., Kompetencja sejmów w sprawie ubezpieczenia społecznego, Przegląd Prawa i Administracji, R. XXXVII, Lwów 1912.
• Dubanowicz E., Nowy projekt ustawy o ubezpieczeniu społecznym (Ubezpieczenie na wypadek chorób, kalectwa, starości i niezdolności do pracy), Lwów 1912.
• Grabowski E., Ubezpieczenia społeczne w państwach współczesnych, Kraków-Warszawa 1911.
• Grzybowski K., Historia państwa i prawa Polski. Tom IV Od uwłaszczenia do odrodzenia państwa, Warszawa 1982.
• Jankowska-Jędrasik I., Ubezpieczenia społeczne. Część ogólna, t. 1, Warszawa 2003.
• Listowski K., O ubezpieczeniu pensyjnym funkcjonariuszy prywatnych według ustawy z 16. grudnia 1906 r. Dz.u.p. Nr 1 r. 1907, Przegląd Prawa i Administracji, R. XXXVIII, Lwów 1913.
• Muszalski W., Ubezpieczenie społeczne, Warszawa 2004.
• Sprawozdanie Zakładu Ubezpieczenia Robotników od wypadków dla Galicji i Bukowiny we Lwowie za rok 1914, Lwów, b.r.w.
• Ubezpieczenia, red. W. Sułkowska, Kraków 2007.
• Zbiór ustaw i rozporządzeń administracyjnych, red. J. Piwocki, T. IV, Lwów 1903.