Metody oceny skuteczności projektów z dziedziny gospodarki wodno-ściekowej w Polsce współfinansowanych ze źródeł zagranicznych

• Autorzy: Ksymena Rosiek

Warianty tytułu

Methods for the Evaluation of Effectiveness of Environmental Protection Projects in Poland Co-Financed from International Sources : a Case Study of Water and Sewage Management Projects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedsięwzięcia inwestycyjne w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego, w tym w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, powinny przyczyniać się do poprawy jego stanu m.in. poprzez ograniczanie emisji zanieczyszczeń i ich negatywnego wpływu na gospodarkę i człowieka. W przypadku inwestycji w gospodarce wodno-ściekowej szczególne utrudnienie w ocenie ich efektów stanowi sam charakter podejmowanych przedsięwzięć. Występują tu bowiem silne efekty synergii, jak również - niejednokrotnie - trudności z przypisaniem określonego efektu do konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego. Mimo, że Polska w ostatnich dwudziestu latach osiągnęła widoczne efekty w zakresie poprawy jakości środowiska i zmniejszenia negatywnych presji, to są one ciągle niewystarczające. Wstąpienie do Unii Europejskiej wiązało się z podjęciem licznych zobowiązań wynikających z konieczności wdrażania wymagań prawa unijnego. Również w ochronie środowiska i gospodarce wodnej są one znaczące. Równocześnie z budżetu Unii udostępniono dla wszystkich krajów spełniających kryteria, w tym dla krajów przyjętych od 2004 roku, środki finansowe przeznaczone na realizację przedsięwzięć umożliwiających szybszą konwergencję i lepsze wywiązanie się z podjętych zobowiązań. Wiąże się to jednak z zaakceptowaniem procedur unijnych w zakresie korzystania z tych środków oraz stworzeniem krajowych mechanizmów pozwalających na pełne wdrożenie wymagań UE. Przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska, w tym zasobów wodnych, mogą być również współfinansowane z innych zagranicznych źródeł, a procedury ich przyznawania nie muszą być zgodne z unijnymi zaleceniami. Metodyka oceny efektów generowanych przez inwestycje współfinansowane ze źródeł zagranicznych jest wpisana w procedury zarządzania nimi. W związku z tym może ona mieć wpływ na sposób oceny tych przedsięwzięć. Zwłaszcza zbiór wskaźników opisujących efekty bezpośrednie i długookresowe przedsięwzięć ma znaczenie w ocenie skuteczności podejmowanych inwestycji. Ze względu na ograniczoną objętość opracowania zostaną zaprezentowane skrótowo najważniejsze wyniki z prowadzonych badań oraz główne rekomendacje. (fragment tekstu)

EN

The main aim of the paper is to examine the suitability of indicators used to evaluate the effectiveness of water and sewage management projects co-financed from international sources. The author adopted the premise that the indicators applied at present to the evaluation of effectiveness of projects co-financed from international sources and pursued in the area of water and sewage management, do not constitute a coherent set that would make it possible to compare the extent of goal achievement. The author focuses on the existing system of indicators and proposes her original way of evaluating those based on the criterion of cohesion and with reference to three aspects - within the framework of a single project, within a given programme framework and among different programmes (supported by different international sources). While subjecting the existing evaluation system to a critical review, she proposes solutions aimed at improving the situation. The research comprises both theoretical considerations and empirical studies. Empirical studies are two-pronged. The first one involves programming documents that stipulate developmental objectives in Poland, including those related to environmental protection at the national and regional level (in years 2004-2006 and 2007-2013). The other part of the empirical study concerns specific investments pursued in Małopolskie Voivodship, which received co-financing in 2004-2009 (the Structural Funds, the Cohesion Fund, the Norwegian Financial Mechanism and the EEA Financial Mechanism). In total, the analysis involved 94 projects in Małopolska, They thus constitute a meaningful investment in environmental protection geared at improving the quality of life of local residents. Owing to the nature of guidelines concerning the evaluation of projects co-financed from public funds (nationally uniform procedures), the findings can be generalized to embrace the whole Poland. The premise adopted in the thesis was verified with reference to the current model of evaluation of public interventions. The analysis was conducted with reference to the cohesion criterion of the system of indicators which were studied on three project-related planes (internal horizontal cohesion), the programme itself (internal vertical cohesion) and among programmes, i.e. among different international sources of funding (external cohesion). Pursuant to the adopted model of assessment, the empirical study was conducted both with reference to the process of designing indicators and their implementation practice. The methodology adopted for the thesis justifies the conclusion that the set of indicators currently used to evaluate the effectiveness of projects is imperfect and permits the author to propose modifications to the applied evaluation methodology. The outcomes of research can be used by all institutions, that deal with implementation and redistribution of the European Union budget money and from other international sources. They can be used especially by institutions that concentrate on the evaluation of project outcomes. The research results can be useful and valuable in the process of implementation and modification of existing indicators as well as preparation of new ones (indicators that enable to measure effectiveness of projects outcomes). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka wodno-ściekowa; Inwestycje ekologiczne; Finansowanie inwestycji; Źródła finansowania; Ocena efektywności; Badania empiryczne; Wyniki badań

EN

Water and wastewater management; Ecological investments; Investment financing; Source of financing; Effectiveness evaluation; Empirical researches; Research results

• Czasopismo: Biblioteka Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 35 Zielony ład gospodarczy oraz wybrane problemy rynku energii i gospodarki wodnej
• Strony: 7--30

Twórcy

autor

Ksymena Rosiek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Bafoil F.: Raport oceny ex ante dokumentów złożonych w ramach funduszy strukturalnych. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2002.
• Kuehne O.: Raport oсеnу ex ante: sektorowy program operacyjny "Ochrona środowiska i gospodarka wodna 2004-06". Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 2002.
• Mazur S. (red.): Ewaluacja funduszy strukturalnych- perspektywa regionalna. Akademia Ekonomiczna w Krakowie - Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków 2007, s. 146.
• Smuga T.: Ocena szacunkowa Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-13, raport końcowy. Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2006, s. 68.