Dark tourism jako element innowacyjności biur podróży

• Autorzy: Marcin Popiel

Warianty tytułu

Dark Tourism as an Innovating Element of Travel Agencies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dlaczego śmierć fascynuje ludzi? Odpowiedzi na to pytanie można by mnożyć. Na przestrzeni wieków śmierć znajdowała się w centrum zainteresowań człowieka, który traktował ją jako zdarzenie naturalne lub - temat zakazany. Przykładowo walki gladiatorów w czasach romańskich, jak i publiczne egzekucje w średniowieczu były zgodne z normami ówczesnych społeczeństw. Z kolei obecnie śmierć jest dla wielu osób tematem tabu. Mimo to wiele miejsc, które połączone są w sposób bezpośredni tudzież pośredni ze śmiercią, stało się w ostatnich latach atrakcjami turystycznymi. Mowa tu nie tylko o pomnikach wojennych, polach bitewnych, obozach koncentracyjnych, które przyciągają turystów ze względów religijnych czy patriotycznych, ale także o miejscach klęsk żywiołowych i nieszczęśliwych wypadków. Liczba wyżej wymienionych atrakcji wciąż rośnie, czy to w sposób celowy, czy przypadkowy. Następują też próby waloryzacji miejsc związanych z celebracją zdarzeń historycznych o znaczeniu symbolicznym (np. związanych z bitwą warszawską). Po tragedii bliźniaczych wież World Trade Center w Nowym Jorku (2001 rok) pojawiała się tam niezliczona liczba odwiedzających. Podobna sytuacja ma miejsce z innymi miejscami tragedii, klęsk na całym świecie. Czy zatem zainteresowanie sferą nieszczęścia, sferą śmierci wzrasta, czy po prostu rynek turystyczny wykorzystuje ten trend i może obecnie więcej zaoferować (np. pakiety turystyczne, obejmujące podróżowanie w miejsca, które dokumentują i upamiętniają śmierć)? W literaturze angielskiej taka turystyka określana jest mianem dark tourism ('ciemna, mroczna turystyka') lub thanatourism (Tanaś 2006). Wiele biur podróży wprowadza ten szczególny i innowacyjny rodzaj zwiedzania świata do swojej oferty, szukając w nim szansy na wzrost konkurencyjności swojej firmy, a w krytycznych wypadkach - nawet na pozostanie na rynku. Wprowadzanie innowacyjnych elementów przez touroperatorów wynika poniekąd z charakteru rynku turystycznego, który przeobraża się bardzo szybko wraz z rozwojem świata i zmieniającymi się ludzkimi potrzebami (motywami podróży). (fragment tekstu)

EN

Travelling, both in a history of the world and or even more in the present times, is far from commonly accepted ways to do leisure activities. Tourism has evolved from the traditional "3 x S" (Sea, Sun, Sand) to "3 x E" (Entertainment, Excitement, Education). Desire to enjoy new experiences, feel unique emotions and take certain actions, it is what prevails now. A relatively new form of tourism - dark tourism, provides such an opportunity. Traveling through trails of disasters, accidents, visiting places associated with calamities and death are the best examples of such tourism. The tourism market, which is represented by, among others, the mass media, provides all sorts of information to potential tourists. Natural curiosity and desire to explore the world drives people to see a phenomenon, which is in the centre of attention of everyone. Some travel agencies are introducing innovative tourism products associated with it and by means of that they become more competitive on the tourist market. Yet the question remains whether such trips are a great idea or perhaps they are immoral. On one hand they educate and sensitize people to the plight of others, but on the other hand the human misery is becoming a sort of tourist attraction, therefore one should consider the existence and creation of such innovative offers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój turystyki; Innowacyjność; Biuro podróży; Atrakcyjność turystyczna; Mroczna turystyka

EN

Tourism development; Innovative character; Travel agency; Touristic attractiveness; Dark tourism

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2012
• Tom: 8 Rola przedsiębiorczości w edukacji
• Strony: 386--395

Twórcy

autor

Marcin Popiel

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• 1. City of New Orleans Communications Department, 2008, Twenty important facts on the recovery of New Orleans post - Katrina and on the subsequent flooding; New Orlean, City of New Orleans Communications Department, http://www.neworleansonline.com/pr/releases/releases/20%20Important%20Facts%20About%20New%20Orleans.pdf (dostęp: 3.04.2008).
• 2. Griffiths K., b.d., Ground Zero & the phenomena of 'Dark Tourism', Pilot Film & Television Productions Ltd., http://www.pilot.co.uk/destination_guide/north-america/new-york/ground_zero.php (dostęp: 16.09.2011).
• 3. Holloway Ch.J., Robinson Ch., 1997, Marketing w turystyce, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 4. Kochmańska M., 2011, Zarządzanie innowacjami w małych i średnich przedsiębiorstwach w warunkach globalizacji [w:] Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji, Z. Zioło, T. Rachwał (red.), "Przedsiębiorczość - Edukacja", nr 7, wydawnictwo Nowa Era, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Warszawa - Kraków, s. 90-102.
• 5. Kowalczyk A., 2002, Geografia turyzmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 6. Kruczek Z., 2009, Między atrakcją a pułapką turystyczną. Dylematy turystyki kulturowej XXI wieku [w:] Kultura i turystyka, razem, ale jak, A. Stasiak (red.), Wydawnictwo WSTH, Łódź, s. 71-80.
• 7. Krzymowska-Kostrowicka A., 1980, Terytorialny system rekreacyjny, analiza strategii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• 8. Kurek W. (red.), 2007, Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 9. Molokáčová L., Molokáč S., 2011, New Phenomenon - Dark Tourism, Acta Geoturistica, tom 2, nr 1, s. 1-7.
• 10. New Orleans Convention and Visitors Bureau, 2011, New Orleans' Tourism Industry Post Katrina Recovery Milestones 2005-2011, New Orlean, New Orleans Convention and Visitors Bureau, http://www.neworleansonline.com/pr/releases/releases/Sixth%20Anniversary%20Katrina%20Tourism%20Milestones.pdf (dostęp: sierpień 2011).
• 11. Rejman K., 2007, Wpływ innowacyjności na efektywność współczesnych przedsiębiorstw [w:] Rola przedsiębiorczości w aktywizacji gospodarczej, Z. Zioło, T. Rachwał (red.), "Przedsiębiorczość - Edukacja", nr 3, wydawnictwo Nowa Era, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Warszawa - Kraków, s. 220-224.
• 12. Stangret M., 2010, Smoleńsk travel, czyli Polacy na szlaku katastrofy, "Ogólnopolski Dziennik Metro", nr 1824, http://www.emetro.pl/emetro/1,85651,7843393,Smolensk_travel__czyli_Polacy_na_szlaku_katastrofy.html (dostęp: 4.05.2010).
• 13. Szarecki M., 2010, Rodzaje innowacji w turystyce, http://ww.naukaigospodarka.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=257%3Arodzaje-innowacji-w-turystyce&catid=39%3Aartykuly&Itemid=108&lang=pl (dostęp: 28.06.2010).
• 14. Tanaś S., 2006, Tanatoturystyka - kontrowersyjne oblicze turystyki kulturowej; "Peregrinus Cracoviensis", z. 17.
• 15. World Tourism Organization, 2011, Tourism Highlights 2011 Edition, Madrid, UNWTO Publications, http://mkt.unwto.org/sites/all/files/docpdf/unwtohighlights11enhr_1.pdf (dostęp: 30.04.2011).
• 16. Yuill S.M., 2003, Dark Tourism: Understanding visitor motivation at sites of death and disaster, A thesis submitted to the office of Graduate Studies, Texas A&M University, Texas, http://repository.tamu.edu/bitstream/handle/1969.1/89/?sequence=1 (dostęp: 30.09.2004).