Wolność słowa pracowników naukowych w obliczu wizji uniwersytetu jako "świątyni prawdy" : studium teoretyczno-empiryczne

• Autorzy: Przemysław Chmielecki

Warianty tytułu

Freedom of Scientists' Speech and University Image as the "Temple of Truth" : Theoretical and Empirical Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Idea uniwersytetu, związana z wielkimi nazwiskami (Humboldt, Newman, Jaspers), sytuuje tę instytucję w pozycji podległej prawdzie świątyni wiedzy. W murach Alma Mater powinna zatem być przestrzeń na intelektualne spory, debaty, merytoryczne dyskusje demistyfikujące zakorzenione stereotypy. Z założenia ich celem jest dotarcie do prawdy, zbadanie faktycznego stanu rzeczy. Jednakże obecnie takie oblicze uniwersytetu zdaje się być nieaktualne. Za sprawą szeregu zmian w postaci przekształcenia form komunikowania, procesów globalizacyjnych, komercjalizacji i prymatu użyteczności można snuć refleksję nad wolnością słowa pracowników naukowych w stosunku do potencjalnych bezdyskusyjnych kwestii, czy wręcz tematów tabu. Niniejsza refleksja koncentruje się na zestawieniu wizji uczelni -"świątyni prawdy" z przypadkami ograniczania wolności słowa pracowników nauki. Rozważania sytuują się na pograniczu socjologii, filozofii i ekonomii. (abstrakt oryginalny)

EN

The idea of the university associated with big names (Humboldt, Newman and Jaspers) places this institution in a position subordinated to truth of the knowledge temple. Within the walls of Alma Mater should therefore be a space for intellectual disputes, debates, substantive discussions unmasking entrenched stereotypes. Their goal is to seek the truth, to examine the current state of affairs. However, now this kind of image of the university seems to be out-of-date. Due to the changes in communication, globalization, commercialization and the primacy of the usefulness one may consider the freedom of speech of the scientists in relation to the potential indisputable or even taboo issues. This consideration focuses on a comparison of the image of the university - "the temple of truth" with cases of limitation of the scientists' speech freedom. The considerations are on the verge of sociology, philosophy and economics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność słowa; Pracownicy naukowi; Pracownicy w organizacji

EN

Freedom of speech; Academic staff; Employees in the organization

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3(7) Zmiany XXI wieku - technologia, kultura, gospodarka
• Strony: 5--10

Twórcy

autor

Przemysław Chmielecki

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• 1. Art. 31 § 2 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
• 2. Banasiak B., (2004) Hommage à Jacques Derrida (1930-2004) [w:] Nowa Krytyka, nr 17; http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article390?id=11333 [20.01.2013].
• 3. Bartyzel J., Autorytaryzm. Odpowiedź na ankietę "Historii i Polityki [w:] http://prawica.net/opinie/22455 [20.01.2013].
• 4. Bartyzel J., Śmierć filodoksa [w:] http://www.legitymizm.org/smierc-filodoksa [20.01.2013].
• 5. Brzeziński J., (2004) O osobliwościach uniwersyteckiego kształcenia [w:] Ambrozik W., Przyszczypkowski K., red., Uniwersytet - społeczeństwo - edukacja: materiały konferencji naukowej z okazji X-lecia Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań: UAM.
• 6. Czeżowski T., (1946) O uniwersytecie i studiach uniwersyteckich, Biblioteka Toruńska, nr 3, Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny i S-ka.
• 7. Denek K., (2004) Tendencje przemian uniwersytetu [w:] Ambrozik W., Przyszczypkowski K., red., Uniwersytet - społeczeństwo - edukacja: materiały konferencji naukowej z okazji X-lecia Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań: UAM.
• 8. Fundacja Rektorów Polskich red., (2007) Kodeks: Dobre praktyki w szkołach wyższych, Kraków: KRASP i FRP.
• 9. Konferencja na banicji [w:] http://wyborcza.pl/1,76842,7870181,Konferencja_na_banicji.html [20.01.2013].
• 10. Konstytucja Apostolska Ojca Świętego Jana Pawła II O uniwersytetach katolickich (Ex corde Eccsliae), 15.08.1990 r.
• 11. Kontrowersje wokół Grossa [w:] http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/kontrowersje-wokol-grossa [25.03.2013].
• 12. Krąpiec M.A., (1982) O otwartość uniwersytetu [w:] Tenże, Człowiek. Kultura. Uniwersytet, Lublin: KUL.
• 13. Król M., Utylitaryzm Petera Singera [w:] http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/174606,utylitaryzm-petera-singera.html [25.03.2013].
• 14. Lewowicki T., (2004) Kształcenie uniwersyteckie - siła tradycji, presja współczesności, pytania o przyszłość, przesłania [w:] Ambrozik W., Przyszczypkowski K., red., Uniwersytet-społeczeństwo-edukacja: materiały konferencji naukowej z okazji X-lecia Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań: UAM.
• 15. Litak S., (2005) Historia wychowania. T.1. Do wielkiej rewolucji francuskiej, Kraków: WAM.
• 16. Markowski M., (2003) Pierwowzory uniwersytetów, Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej Acta Universitatis Masuriensis.
• 17. Nowa książka Grossa znów budzi kontrowersje [w:] http://www.wprost.pl/ar/120423/Nowa-ksiaza-Grossa-znow-budzi-kontrowersje/ [25.03.2013].
• 18. Państwowa Agencja Prasowa, Kontrowersje wokół książki Grossa [w:] http://www.tvp.pl/krakow/aktualnosci/spoleczne/kontrowersje-wokol-ksiazki-grossa/3927981 [25.03.2013].
• 19. Rynkiewicz T., (2009/2010) Rola uniwersytetu w kulturze - Jan Paweł II (cytaty) [w:] "Człowiek w kulturze" nr 21, Lublin: KUL.
• 20. Singer P., (2004) Wyzwolenie zwierząt, (przekład Alichniewicz A., Szczęsna A.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• 21. Sowa K.Z., (2009) Gdy myślę uniwersytet..., Kraków: UJ.
• 22. Tołłoczko T., (1996) Naruszanie wolności i świetności akademickiej [w:] "Zagadnienia naukoznawstwa" nr 2.
• 23. Twardowski K., (1992) O dostojeństwie uniwersytetu [w:] Tenże, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, Warszawa: WSiP.
• 24. Uczelnie otwarte na kontrowersyjne tematy, ale z poszanowaniem dyskursu akademickiego [w:] http://www.nauka.gov.pl/ministerstwo/aktualnosci/aktualnosci/artykul/uczelnie-otwarte-na-kontrowersyjne-tematy-ale-z-poszanowaniem-dyskursu-akademickiego/ [22.03.2013].
• 25. UW zbanował konferencję z Peterem Singerem [w:] http://amorfik.salon24.pl/181128,uw-zbanowal-konferencje-z-peterem-singerem [20.01.2013].
• 26. Why Larry Summers lost the presidency of Harvard [w:] http://mathbabe.org/2012/03/11/why-larry-summers-lost-the-presidency-of-harvard/ [20.01.2013].
• 27. Women in math [w:] http://mathbabe.org/2012/02/06/women-in-math/ [20.01.2013].