Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 40

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Suplement diety
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Suplementy diety dla dzieci: skład, przeznaczenie i forma
100%
Szacowany wzrost do 2020 r. rynku suplementów diety będzie wynosił 8% rocznie, osiągając wartość około 5,04 mld zł w 2020. Znaczącą pozycję w tej grupie asortymentowej zajmują produkty przeznaczone dla dzieci do 10 roku życia. W związku z prostą procedurą wprowadzania suplementów diety (SD) do obrotu w ostatnich 3 latach znacznie poszerzyła się liczba dostępnych produktów, w tym także grupa suplementów dla dzieci. W ramach niniejszej pracy przeprowadzono wstępne badania nad ilością i rodzajami suplementów dla dzieci na polskim rynku. Dokonano analizy składu, przeznaczenia i formy preparatów. Poznanie wielkości rynku tej grupy produktów jest celem nadrzędnym i związanym z uświadomieniem społeczeństwu szans i zagrożeń płynących z suplementacji. Zagrożeniem może być przedawkowanie wynikające głównie z braku wystarczającej wiedzy o składzie żywności wśród dorosłych aplikujących wybrane preparaty dzieciom czy też braku należytej kontroli nad racjonowaniem suplementów(abstrakt oryginalny)
Purpose: The purpose of the paper is to describe and graphically visualise the investigation procedure carried out by the Chief Sanitary Inspector (GIS) as part of an entity's introduction of foodstuffs, especially dietary supplements into the market in the Republic of Poland. Methodology: The basis for the paper was a study of the legislation governing the investigation procedure carried out by the Chief Sanitary Inspector in Poland. In addition, it involved an analysis of the comments to the current legislation and of the subject literature available in international and domestic reference databases. Findings: The conducted study resulted in the development of a visualisation of the investigation procedure for dietary supplements' notification in Poland. A criticism of the aforementioned procedure and issues that require regulation are included in the paper. Practical implications: The developed procedure provides a useful visualisation of the legal requirements in the aforementioned area. Social implications: The presented discussion is intended to draw attention to the legal provisions that are important in terms of the life and health of consumers of dietary supplements. Originality: The procedure of introducing foodstuffs, especially dietary supplements into the market in the Republic of Poland is described in legislation. Similarly, legislation also describes the investigation procedure for non-compliances occurring during the notification of dietary supplements. Nevertheless, the authors proposed a description and visualisation of the procedure by analysing its legal conditions in detail. Furthermore, they drew attention to the provisions' ambiguity and the resulting formal doubts. (orginal abstract)
Luteina, zeaksantyna i astaksantyna zaliczane są do ksantofili, czyli hydroksylowych pochodnych karotenów - związków o silnych właściwościach prozdrowotnych. Wpływają one na prawidłowe funkcjonowanie wielu układów i narządów. Z uwagi na brak możliwości syntetyzowania wymienionych ksantofili przez organizm człowieka oraz stosunkowo małe ich spożycie z żywnością powstaje coraz szersza gama suplementów umożliwiających uzupełnianie niedoborów tych związków. Celem pracy był przegląd suplementów diety zawierających luteinę, zeaksantynę oraz astaksantynę, dostępnych od 5 lipca do 31 października 2019 roku na polskim rynku. Charakterystykę suplementów diety przygotowano na podstawie informacji zamieszczonych na opakowaniach, ulotkach dołączonych do tych opakowań, jak również znajdujących się na stronach internetowych aptek, sklepów zielarskich i sklepów z odżywkami. W badanym okresie stwierdzono obecność 233 takich preparatów, w tym 72 z luteiną, 2 z zeaksantyną, 42 z astaksantyną, 105 z luteiną i zeaksantyną, 6 z luteiną i astaksantyną oraz 6 zawierających wszystkie 3 karotenoidy. Zawartość omawianych związków w zalecanej dziennej dawce zależała przede wszystkim od wskazań do stosowania tych preparatów i wahała się w zakresie 0,02 ÷ 40 mg luteiny, 0,032 ÷ 9 mg zeaksantyny oraz 0,005 ÷ 40 mg astaksantyny. Suplementy diety zawierające luteinę (62 % preparatów) i zeaksantynę (84 % preparatów) były przeznaczone do stosowania w celu zapewnienia prawidłowego widzenia. W przypadku preparatów z astaksantyną wskazywano działanie kompleksowe oraz z przeznaczeniem dla osób ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego (po 28 %). (abstrakt oryginalny)
Cel artykułu: Identyfikacja cech rynku suplementów diety w Polsce na podstawie czynników determinujących zachowania konsumentów indywidualnych na tym rynku. Metody: Analiza tematycznego piśmiennictwa - licencjonowane bazy naukowe, raporty oraz analizy opublikowane przez instytucje komercyjne i państwowe. Wyniki z badań: Do czynników wpływających na intensywny rozwój rynku suplementów diety w Polsce należą między innymi czynniki ekonomiczne, społeczno-kulturowe, demograficzne oraz psychologiczne. W odniesieniu do tych czynników zidentyfikowano determinanty zachowań konsumentów indywidualnych, do których przyporządkowano cechy rynku suplementów diety w Polsce. Wnioski: Stosowana powszechnie, intensywnie i wielopłaszczyznowo aktywność (zwłaszcza marketingowa) producentów oraz sprzedawców suplementów diety w Polsce spowodowała dynamiczny rozwój tej branży na rynku. Analiza cech rynku suplementów diety w Polsce dostarcza informacji na temat cech tego rynku w odniesieniu do determinant wpływających na zachowania klientów indywidualnych na tym rynku. (abstrakt oryginalny)
W artykule przedstawiono problem rosnącej popularności suplementów diety, których przyczynę upatruje w zmianie tempa i jakości życia oraz w pojawieniu się nowych trendów konsumenckich. W pierwszej części przedstawiono trendy konsumenckie, w które wpisują się suplementy, różnice między nimi a produktami leczniczymi oraz negatywne skutki ich niewłaściwego stosowania. Omówiono również kwestie etyki reklamy. W drugiej części analizie poddano dwie reklamy produktów będących suplementami diety w celu zbadania, czy i w jaki sposób naruszają obowiązujące normy prawa. W trzeciej części przedstawiono działania instytucji przeciwko treściom reklamowym, które prezentują suplementy diety jako środki lecznicze i tym samym wysyłają odbiorcom nieprawdziwy komunikat o ich właściwościach leczniczych. (abstrakt oryginalny)
Wprowadzenie. Witamina K odgrywa ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi, poprawy stanu kości, zmniejszaniu zwapnień naczyń i ryzyka sercowo-naczyniowego oraz wykazuje właściwości przeciwzapalne. Słaba rozpuszczalność witaminy K w wodzie stanowić może ograniczenie we wprowadzeniu jej do żywności specjalnego przeznaczenia. Rodzi to konieczność opracowywania innowacyjnych postaci suplementów diety zawierających witaminę K, które będą oparte na układach emulsyjnych. Emulsje, których krople fazy rozproszonej mają rozmiar submikronowy, wykazują większą stabilność w porównaniu z emulsjami makroskopowymi. Kolejnym wyzwaniem w technologii żywności jest poszukiwanie alternatyw dla sztucznych surfaktantów. Alternatywą mogą być preparaty roślinne zawierające w swojej strukturze saponiny, takie jak zastosowany w niniejszej pracy ekstrakt z orzechów piorących. Wyniki i wnioski. W badaniach skupiono się na 3 optymalnych składach emulsji bazujących na oleju z konopi siewnej (Cannabis sativa L.), stabilizowanych ekstraktem z orzecha piorącego w ilości 0,025, 0,250 i 0,500 cm3 na 25 cm3 całej kompozycji. Jako składnik prozdrowotny zastosowano witaminę K w ilości 0,2 mg. Po wytworzeniu przebadano układy w kontekście rozmiarów cząstek/kropel techniką dynamicznego rozpraszania światła oraz oceniono ich homogeniczność przy użyciu mikroskopu optycznego. Przy użyciu reometru rotacyjnego wyznaczono lepkość dynamiczną emulsji. Przeprowadzono również analizy spektrofotometryczne FTIR z ATR oraz analizę koloru i pH emulsji. Wszystkie trzy badane emulsje wykazały się dużym stopniem stabilności po upływie miesiąca. Emulsje na bazie oleju z konopi, których rozmiar kropel jest poniżej 1 mikrometra mogą stanowić alternatywę dla obecnie stosowanych nośników witamin. natomiast ekstrakt z orzechów piorących może stać się skutecznym stabilizatorem/surfaktantem stosowanym w technologii żywności. (abstrakt oryginalny)
W pracy porównywano udział frakcji białkowych w produktach pośrednich (ekstrakcie i supernatancie) oraz produkcie końcowym (wytrącony osad białek), które otrzymywano podczas uzyskiwania preparatów białek amorficznych i krystalicznych. Preparaty białek amorficznych otrzymano za pomocą alkalicznej ekstrakcji i wytrącenie białek w punkcie izoelektrycznym. Preparaty białek krystalicznych otrzymano przez wytrącenie kryształów (5°C, 18 h) z ekstraktów kwasowych. Białka amorficzne i krystaliczne zbudowane są z dwóch głównych frakcji odpowiadających faseolinie i leguminie. Ich udział wynosił odpowiednio 64% w preparacie amorficznym i 89% w preparacie krystalicznym. Frakcja o masie cząsteczkowej 101 kDa występująca w ekstraktach białkowych w dużych ilościach (25-33%) nie była odzyskiwana w preparatach. (abstrakt oryginalny)
Artykuł przedstawia analizę i ocenę poziomu innowacyjności producentów suplementów diety w Polsce w odniesieniu do głównych założeń proinnowacyjnej polityki Unii Europejskiej, zawartych w strategii Europa 2020. Dokonano przeglądu strategii na rzecz innowacyjności, wdrażanych w krajach Unii Europejskiej oraz przedstawiono kryteria pomiaru i oceny poziomu innowacyjności przedsiębiorstw. Zgodnie z metodologią Oslo przyjęto, iż przedsiębiorstwo aktywne innowacyjnie to takie, które w okresie trzyletnim (2016 r. - 2018 r.) wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową, procesową, marketingową lub organizacyjną. Do oceny działalności innowacyjnej podmiotów zastosowano wskaźnik udziału przedsiębiorstw innowacyjnych w ogólnej zbiorowości oraz autorski miernik zagregowany, nazwany Sondą innowacyjności. Analizie poddano również pośrednie determinanty aktywności innowacyjnej, m.in.: prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, podjęcie współpracy z nauką, realizację projektów unijnych. Badaniem objęto 26 przedsiębiorstw z dominującym polskim kapitałem, operujących w segmencie suplementów diety. Dane pozyskano w wyniku badań ankietowych przeprowadzonych w okresie październik 2019 r. - grudzień 2019 r. oraz uzupełniono monitoringiem mediów (techniką clippingu). Na podstawie miernika Sonda innowacyjności, 46. (abstrakt autora)
9
Content available remote Ocena wiedzy i nawyków żywieniowych u osób aktywnych fizycznie
63%
W Polsce coraz bardziej popularny staje się aktywny styl życia połączony ze stosowaniem prawidłowej diety. Dlatego celem pracy było określenie stanu wiedzy w zakresie zasad prawidłowego odżywiania osób prowadzących sportowy tryb życia. W badaniu ankietowym przeprowadzonym w I połowie 2017 roku wzięło udział 100 osób w wieku od 18 do 30 lat, prowadzących aktywny tryb życia. Badani wykazali się wiedzą teoretyczną na temat prawidłowego odżywiania i zdają sobie sprawę z jego znaczenia, jednakże wiedza ta pochodzi głównie z mediów, porad osób z otoczenia i trenerów, a nie potwierdzonych źródeł naukowych. Uzyskane wyniki wskazują, iż osoby uprawiające regularnie sport nie spożywają posiłków regularnie, dokonują wyboru suplementów diety przypadkowo i niewłaściwie zarządzają gospodarką wodno-elektrolitową. Na poprawę świadomości/wiedzy ludzi młodych uprawiających czynnie sport może pozytywnie wpłynąć stosowanie aplikacji m-zdrowie oraz poprawa dostępności bezpłatnych konsultacji dietetycznych.(abstrakt oryginalny)
Celem przeprowadzonych badań było porównanie jakości mięsa pochodzącego z dwóch podstawowych elementów uzyskiwanych z podziału tuszki króliczej, tj. combra i części tylnej (udźca). Materiał doświadczalny stanowiły króliki rasy białej nowozelandzkiej (10 szt), pochodzące z fermy wielkotowarowej, poddane ubojowi w wieku 91 dni. Króliki do 90. dnia życia żywiono do woli pełnoporcjową mieszanką granulowaną z dodatkiem kokcydiostatyku (robenidyna). Przeprowadzone badania potwierdziły znaczne walory odżywcze i dietetyczne mięsa królików (duża zawartość białka ogólnego i składników mineralnych oraz mała tłuszczu). Ponadto stwierdzono zróżnicowanie jakości mięsa uzyskanego z combra (m. longissimus lumborum) i części tylnej (mięso z udźca) tuszki królików rasy białej nowozelandzkiej. M. longissimus lumborum w porównaniu z mięsem z udźca zawierał więcej białka ogólnego oraz mniej tłuszczu, a jego barwa była jaśniejsza i charakteryzowała się większym udziałem barwy czerwonej oraz większym nasyceniem. (abstrakt oryginalny)
Bardzo szybki wzrost konsumpcji leków i innych środków farmaceutycznych, jaki można zaobserwować w ostatnich latach w Polsce, wynika z wielu przyczyn, do których eksperci zaliczają między innymi coraz łatwiejszy dostęp do tych produktów, starzenie się polskiego społeczeństwa, rozwój chorób cywilizacyjnych wymagających leczenia farmakologicznego, modę na wspomaganie się na przykład suplementami diety, a także działania marketingowe koncernów farmaceutycznych. Ten ostatni aspekt jest o tyle istotny, że branża farmaceutyczna lokuje się w zdecydowanej czołówce najbardziej zyskownych i najszybciej rozwijających się sektorów gospodarek krajów wysoko rozwiniętych. Zapewne z tego powodu na polskim rynku można obecnie zaobserwować niezwykle intensywne kampanie reklamowe prowadzone przez duże koncerny farmaceutyczne. Celem artykułu będzie próba określenia procesu postrzegania poszczególnych aspektów reklamy telewizyjnej leków OTC (bez recepty) oraz suplementów diety wraz z prezentacją różnych uwarunkowań tego procesu ze szczególnym uwzględnieniem czynników prawnych i psychologicznych. Zostaną zaprezentowane wyniki własnych badań ankietowych dotyczących postrzegania reklam leków OTC i suplementów diety oraz ich wpływu na decyzje zakupowe. Na tej podstawie zostaną sformułowane wnioski wynikające z analizy materiału empirycznego, wskazujące na wpływ telewizyjnych kampanii reklamowych leków i innych środków farmaceutycznych na różne aspekty zachowań nabywców. (fragment tekstu)
Flawonoidy obejmują liczną grupę związków fenolowych występujących w wielu roślinach i produktach roślinnych, między innymi w owocach, warzywach, kaszy gryczanej, roślinach strączkowych, herbacie, czekoladzie, czerwonym winie, przyprawach i ziołach. Stanowią zatem istotny i nieodłączny składnik naszej diety. Związki polifenolowe pochodzące z surowców roślinnych wchodzą również w skład wielu preparatów farmaceutycznych i suplementów diety. Wiele wyników badań naukowych wskazuje na odwrotny związek pomiędzy spożyciem żywności bogatej w związki polifenolowe, zwłaszcza flawonoidy, a obniżeniem zachorowalności na choroby dietozależne, głównie układu krwionośnego i choroby nowotworowe. (fragment tekstu)
13
Content available remote Suplementy diety a prawa konsumentów
63%
W artykule rozważania o suplementach diety odniesiono do praw konsumentów. Jednym z nich jest edukacja konsumentów, która jest podstawą podejmowania racjonalnych decyzji i nienarażania się na niepożądane skutki stosowania, często nadmiernego, suplementów diety. Z wypowiedzi lekarzy wynika, że po suplementy diety sięgają często osoby młode, które zażywają nawet do ponad dwudziestu różnych tabletek dziennie. Takim zachowaniom sprzyjają reklamy, zachęcające do podawania suplementów diety nawet dzieciom. Z przekazu reklamowego wynika, że niepodanie dziecku suplementów świadczy o złej dbałości rodziców o dziecko. (fragment tekstu)
14
Content available remote Reklama suplementów diety - analiza prawna
63%
Celem niniejszego artykułu jest analiza prawna reklamy suplementów diety i problemów jakie napotykają konsumenci oraz przedsiębiorcy z uwagi na brak kompleksowego uregulowania przedmiotowych produktów. Nacisk został położony na przeanalizowanie aktów prawnych ustanowionych na poziomie Unii Europejskiej oraz aktów obowiązujących w prawie krajowym, a także przykładach zastosowania powyższych regulacji w orzecznictwie sądów oraz decyzji kompetentnych organów. W obliczu częstych problemów z zastosowaniem się do przepisów właściwych suplementom diety, analiza taka okazuje się niezbędna dla porównania różnych reżimów prawnych rządzących reklamą suplementów diety oraz kompleksowego uregulowania dotyczącego produktów leczniczych. (abstrakt oryginalny)
Celem pracy była analiza towaroznawcza dostępnych na polskim rynku suplementów diety, zawierających w swoim składzie herbatę. Ocenie poddano skład 34 wybranych preparatów oraz dokonano analizy prawidłowości ich oznakowania. Suplementy diety to produkty żywnościowe, które zyskują coraz większe zainteresowanie konsumentów. W swoim składzie zawierają wiele substancji głównie pochodzenia roślinnego, w tym herbatę. Najczęściej wykorzystywane są ekstrakty herbaty zielonej, pu-erh, czarnej, a także polifenole herbaty. Analiza wykazała, że nie wszystkie suplementy diety zawierające w swoim składzie herbatę były prawidłowo oznakowane. Duża ilość informacji powoduje, że etykiety stają się mało przystępne i nieczytelne dla konsumenta. (abstrakt oryginalny)
Wprowadzenie. W czasie pandemii COVID-19 różne czynniki spowodowały dramatyczne zmiany w środowisku życia młodzieży i młodych dorosłych, które doprowadziły do pogorszenia ich samopoczucia i negatywnie wpłynęły na ich zdrowie psychiczne. Dlatego wspieranie zdrowia psychicznego młodych populacji jest nadrzędnym celem badań prowadzonych w ostatnim czasie. Z tego względu, istnieje duże zainteresowanie stosowaniem probiotyków jako psychobiotyków. Przegląd miał na celu uchwycenie aktualnego stanu literatury dotyczącego wpływu suplementacji probiotykami stosowanymi jako psychobiotyki na zdrowie psychiczne młodzieży i młodych dorosłych w świetle pandemii COVID-19. Zakres pracy obejmował systematyczne przeszukiwanie trzech baz danych: PubMed, Web of Science i Scopus oraz bazy badań klinicznych ClinicalTrials.gov. Wyniki i wnioski. Wstępne poszukiwania nie pozwoliły na odnalezienie opracowań odnoszących się do pandemii COVID-19. Zawężone kwerendy do badań przeprowadzonych przed pandemią pozwoliły zidentyfikować osiemnaście opracowań, których celem było ustalenie, czy suplementacja probiotykami poprawia zdrowie psychiczne młodzieży i młodych dorosłych. We włączonych badaniach najczęściej oceniano wpływ spożycia probiotyków na poziom stresu, objawy depresyjne, funkcje poznawcze i neurorozwój. Zgromadzone dowody niejednoznacznie wskazują na skuteczność interwencji probiotycznych w zapewnieniu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Wynika to prawdopodobnie z ograniczonej liczby małych i krótkoterminowych badań, a także ich heterogeniczności. Wyniki wyłaniające się z istniejącego piśmiennictwa są zachęcające, jednak nie jest możliwe sformułowanie jednoznacznej rekomendacji. Niezbędne jest zaplanowanie i przeprowadzenie badań nad rolą probiotyków w zapewnieniu zdrowia psychicznego oraz weryfikacja ich skuteczności klinicznej w zwalczaniu negatywnych skutków zdrowotnych wywołanych pandemią koronawirusa, w tym wpływających na zdrowie psychiczne młodzieży i młodych dorosłych. (abstrakt oryginalny)
Artykuł dotyczy mechanizmów nadzoru nad przestrzeganiem wymagań sanitarnych, jakościowych i handlowych suplementów diety. W chwili obecnej kompetencje w tym zakresie przyznane są pięciu różnym inspekcjom, co powoduje, że przedsiębiorca zajmujący się produkcją i dystrybucją tych środków spożywczych, narażony jest na niepewność co do ich właściwości. Ustawodawca planuje wprowadzenie ustawy, na mocy której uprawnienia poszczególnych organów zostaną przekazanej jednej, powołanej w ich miejsce inspekcji. Reforma jednak tylko częściowo obejmie kontrolę nad suplementami diety. Artykuł ma na celu ocenę proponowanych zmian oraz opisanie ich wpływu na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa stosowania suplementów dla konsumentów.(abstrakt oryginalny)
Wprowadzenie. Celem niniejszej pracy była ocena wybranych preparatów probiotycznych dotycząca określenia liczebności i przynależności gatunkowej zawartych w nich szczepów. W celu realizacji założeń niniejszej pracy wykorzystano 10 różnych preparatów dostępnych w handlu detalicznym. Zakres badań obejmował analizę ilościową oraz jakościową. Analizę ilościową przeprowadzono z wykorzystaniem metod hodowlanych, które pozwoliły również na wstępne określenie zróżnicowania mikrobioty badanych preparatów i izolację szczepów do dalszych badań. Wyniki i wnioski. Wyizolowano łącznie 9 szczepów bakteryjnych oraz 2 szczepy drożdży. Analiza jakościowa obejmowała przeprowadzenie badań biochemicznych z zastosowaniem testów API® 50 CHL oraz API® ID 32 C, jak również analizę genetyczną. Identyfikację genetyczną przeprowadzono stosując technikę PCR z elektroforetycznym rozdziałem produktów w żelu agarozowym. Do identyfikacji szczepów drożdży wykorzystano parę starterów: ITS1 (5'-TCC GTA GGT GAA CCT GCG G-3') i ITS4 (5'-TCC TCC GCT TAT TGA TAT GC-3'), co pozwoliło na potwierdzenie ich przynależności do gatunku Saccharomyces cerevisiae. Identyfikację genetyczną bakterii z rodzaju Lactobacillus prowadzono przy użyciu starterów 27F (5'-AGAGTTTGATCCTGGCTCAG-3') i 1492R (5'-GGTTACCTTGTTACGACTT-3'). Jedynie 3 z 10 preparatów spełniały wszystkie określone na opakowaniu deklaracje, dotyczące liczby szczepów, ich gatunku i liczby jednostek w pojedynczej dawce produktu. W jednym preparacie wyizolowano jeden niewymieniony w deklaracji szczep bakteryjny, a w jednym z suplementów diety wykazano <104 jtk / dawka żywych drobnoustrojów. W przypadku trzech preparatów nie wyizolowano jednego z deklarowanych szczepów bakteryjnych. (abstrakt oryginalny)
W artykule omówiono zalety wzbogacania żywności i suplementacji diety jako sposobów korygowania niedoborowego spożycia składników odżywczych, złego stanu odżywienia i zapobiegania niektórym chorobom. Wybierając taki sposób interwencji żywieniowej należy brać pod uwagę także ryzyko zdrowotne wynikające głownie z możliwości nadmiernego spożycia niektórych składników odżywczych. (abstrakt oryginalny)
W artykule dokonano przeglądu literatury dotyczącej właściwości hydrolizatów kolagenu stosowanych jako suplementy diety. Aktywność biologiczna i oddziaływanie prozdrowotne hydrolizatów białek kolagenowych zostały udowodnione naukowo, zwłaszcza w leczeniu chorób zwyrodnieniowych kości i stawów oraz poprawie kondycji skóry, włosów i paznokci. Wysoka tolerancja pacjentów na spożywane hydrolizaty kolagenu w długim czasie powoduje, iż są one atrakcyjnym, prozdrowotnym suplementem diety. (strzeszcz. oryg.)
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.