Konsolidacja Eurogrupy: umocnienie efektywności Unii czy groźba jej fragmentacji? Aspekty prawne i instytucjonalne

• Autorzy: Jan Barcz

Warianty tytułu

Consolidation of the Eurogroup: Strengthening of the European Union Efficiency or a Threat of Its Fragmentation? Legal and Institutional Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podczas spotkania w dniach 24-25 marca 2011 r. Rada Europejska podjęła istotne decyzje nakierowane na przezwyciężenie kryzysu finansowego, zwłaszcza zaś na zapewnienie stabilności strefy euro jako całości, zachowanie stabilności finansowej oraz uzyskanie wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej. Podjęte decyzje, szczególnie w sprawie ustanowienia "Paktu euro plus" i Europejskiego Mechanizmu Stabilizacji (EMS) bez wątpienia konsolidują strefę euro, a tym samym nastawione są na umocnienie Unii Europejskiej (euro bowiem "jest i pozostanie jednym z najważniejszych elementów integracji europejskiej" - tak szefowie państw lub rządów w Konkluzjach ze spotkania w grudniu 2010 r.). Niemniej jednak ich konsekwencją jest stworzenie nowych - obok kryteriów konwergencyjnych - przesłanek włączenia się do strefy euro państw członkowskich UE, które dotychczas poza tą strefą pozostają. Z formalnego punktu widzenia EMS skonstruowany będzie w takiej formule, która umożliwi - w razie trudności przy ustanowieniu Mechanizmu (zwłaszcza gdyby wystąpiły one po stronie państw nie należących do strefy euro, na przykład przy zatwierdzaniu decyzji uzupełniającej art. 146 TFUE) - powołanie EMS jedynie w ramach państw strefy euro. Byłoby to ponowne sięgnięcie do tak zwanej metody schengeńskiej, niebezpiecznej dla spójności Unii: może ona bowiem prowadzić do fragmentacji Unii, a w każdym razie wyobcowania z jej "twardego jądra", w najlepszym zaś skutkuje ona pominięciem w procesie decyzyjnym instytucji unijnych i pozostałych (poza grupą) państw członkowskich. Przesłanie płynące z przyjętych uzgodnień w sprawie "Paktu euro plus" i EMS jest stosunkowo jednoznaczne: albo państwa członkowskie przeprowadzą programy konsolidacyjne nastawione na umocnienie stabilności finansowej i dyscypliny budżetowej oraz radykalne podniesienie konkurencyjności, dopełniając w ten sposób reformę ustrojową przeprowadzoną na mocy Traktatu z Lizbony i nakierowaną na umocnienie spójności Unii Europejskiej jako całości, albo nastąpi dalsza konsolidacja państw najbardziej wydolnych (skupionych w Eurogrupie), prowadząca do istotnego zróżnicowania w ramach Unii. Obie opcje w obecnej chwili są jeszcze otwarte. (abstrakt oryginalny)

EN

The European Council meeting on 24-25 March 2011 ended with a number of important decisions directed towards overcoming the financial crisis, and, in particular, ensuring the stability of the euro area as a whole, and maintaining economic growth and financial stability within the EU. Those decisions, especially regarding the "Euro plus pact" and the European Stabilisation Mechanism (ESM), undoubtedly consolidate the euro area and strengthen the European Union (it was concluded that the euro is and shall remain one of the most important elements of European integration). What flows from the above decisions are new reasons for Member states, apart from the existing convergence criteria, for joining the euro zone. The envisaged structure of the EMS makes it possible for it to be established, at least formally, only within the existing euro area, if, for some reason, the non-euro zone members could not join in. This, however, would mean a return to so-called "Schengen method", be dangerous to the EU integrity, and could lead to the fragmentation of the Union. The conclusions agreed with regard the "Euro plus pact" and the EMS are therefore rather univocal: either the Member states implement consolidation programmes aimed at strengthening their financial stability and budget discipline to increase competitiveness (completing in this way the reforms of their regimes as required by the Lisbon Treaty), which will consequently strengthen the European Union as a whole, or the most efficient Member states - already members of the euro-zone consolidate further, which will result in a considerable differentiation within the Union itself. Both options are still possible. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Euro; Strefa euro; Kryzys finansowy; Programy stabilizacyjne; Polityka stabilizacyjna; Polityka spójności; Państwa członkowskie

EN

Euro; Eurozone; Financial crisis; Stabilization programs; Stabilisation policy; Cohesion policy; Member states

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 2
• Strony: 19--41

Twórcy

autor

Jan Barcz

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• A. Nowak-Far, Unia Gospodarcza i Walutowa w Europie, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2011.
• A. Wyrozumska (red.), System ochrony prawnej w Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, wyd. II, Warszawa 2010.
• Decyzja wykonawcza Rady z 7 grudnia 2010 r. w sprawie przyznania Irlandii pomocy finansowej Unii (2011/77UE), Dz. Urz. UE 2011, L 30/34.
• Dyrektywa nr 2006/123/WE o usługach na rynku wewnętrznym, Dz. Urz. UE 2006, L 376/36.
• European Parliament, Report on the draft European Council decision amending Article 136 of the Treaty on the Functioning of the European Union with regard to a stability mechanism for Member States whose currency is the euro, Commitee on Constitutional Affairs. Rapporteur: Elmar Brok and Roberto Gualtieri. 24.2.2011. PE458.618v01-00.
• J. Barcz, Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony. Dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, wyd. II, Warszawa 2010.
• J. Barcz, W sprawie formuły prawnej wprowadzenia do prawa UE Europejskiego Mechanizmu Stabilizacyjnego, "Europejski Przegląd Sądowy" 2011, nr 1.
• M. Górka, System instytucjonalny Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, wyd. II, Warszawa 2010.
• P. Kaczyński, P. Broin, From Lisbon to Deauville: Practicalities of the Lisbon Treaty Revision(s), CEPS Policy Brief No. 216October 2010.
• R. Grzeszczak, A. Zawidzka, Tworzenie prawa Unii Europejskiej, w: J. Barcz (red.), Źródła prawa Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, wyd. 2, Warszawa 2010.
• Rozporządzenie Rady nr 332/2002 z 18 lutego 2002 r. ustanawiające instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich (Dz. Urz. UE 2002, L 53/1).
• Strengthening Economic Governance in the EU. Report of the Task Force to the European Council, Brussels, 21 October 2010.
• Strona internetowa Parlamentu Europejskiego. Sprawozdanie z posiedzenia plenarnego w dniach 23-24 marca 2011 r., www.europarl.eu/news/public/focus_page/008 (28.03.2011).
• T. Husak, F. Jasiński (red.), Prezydencja w Unii Europejskiej. Perspektywa praktyczna, KSAP, Warszawa 2010.